ÖĞRENME BELLEK DÜŞÜNME

1. ÖĞRENME BELLEK DÜŞÜNME

2. BİLİŞSEL ÖĞRENME

3. Bilişsel Öğrenme Yaşantılar sonucu “bilgi işlemleme” de meydana gelen değişmedir. Uyarıcılar, ortaya çıkan davranışlar, pekiştireç ve cezalar yoktur. Çevre üzerinde etki yaratan edinimler de yoktur. Bilişse öğrenme zihinde oluşur; zihinde yapılan işlemlemeleri, yaşantıları içerir.

4. Örnek Bir matematik problemini deneme yanılma ile çözemeyiz Geçmişte bize “Aferin” denilerek olumlu pekiştirme yapılan bir davranışı da aynen değil; Düşünüp, stratejiler kurarak, zihinde işlemlendirir ve ortaya çıkan ürünü değerlendirerek tekrarlarız. ABİ SEN NE ÇOK ŞEY BİLİYORSUN YAA..

5. Örtük Öğrenme Sezgisel öğrenme de denilebilir. Aniden problemi kavrama, çözüme ulaşma yoludur, deneylerde deneğe bir problem sorulur. Bir süre görünürde hiçbir ilerleme olmadan geçer, sonra birdenbire çözüm gelir. Kavrama yoluyla Öğrenmenin temelinde, benzer durumların genellenmesi yatar. Problemin parçaları arasındaki ilişkinin ani olarak görülmesinde sezginin ve organizmanın muhakeme gücünün rolü büyüktür.

6. Şempanze Deneyi Nueva bir kafeste tek başına kalmaktadır. Kafesine küçük bir sopa sokulur.Nueva bu sopayla yerleri kazır, muz kabuklarını iterek bir yığın haline getirir, sonrada önemsemez bir tavırla sopayı kafesin parmaklıklarından yaklaşık 75 santim dışarıya atar.Sonra kafesin dışına Nueva’nın ulaşamayacağı uzaklığa bir meyve konur.Meyveye uzanmaya çalışır fakat başaramaz.Bunun üzerine şempanzelere özgü sızlanmalara başlar; gözlemciye yalvaran bakışlarla bakar, ağlama sesleri çıkarır ve son olarakta kendini yere atar. Böylece geçen bir süreden sonra birden bire sopaya bakar, yakınmalarını keser, sopayı alır, kafesin dışına uzatır ve biraz beceriksizce de olsa meyveyi elle uzanabileceği bir mesafeye getirmeyi başarır.

7. Örtük Öğrenme Beynin yüksek zihinsel işlevlerinden sorumlu olan alın lobunda değil, beyin kabuğunun altındaki yapılarda gelişiyor. Örtük öğrenme, öğrenmenin bilinç altında değilse de, bilinç öncesinde gerçekleşebildiğini gösteriyor. Hiç bilmediğiniz bir adrese gidiyorsunuz ve orası size tarif ediliyor, zihninizde bir harita çizer bu bilişsel haritaya göre evi bulursunuz.

8. Bilişsel Haritalar Deneyi Dört şempanze çitle çevrili geniş bir alanın kenarındaki bir kafeste yaşamaktadır. Alan onların oyun alanıdır ve daha deney başlamadan bu alanı iyice tanıma olanakları olmuştur. Deney, bir deneycinin şempanzelerden birini kucağına alarak alanı dolaştırmasıyla başlar. Bu arda başka bir deneyci de onların yanında yürür ve kucaktaki şempanze gözlerken alanın çeşitli yerlerine 18 parça yiyecek saklar. Daha sonra şempanze kafese, diğerlerinin yanın konur. Deneycilerde gözleme kulesine çıkarlar. Sonra kafesin kapısı otomatik olarak açılır ver şempanzelerin kafesten çıkması sağlanır. Kucakta dolaşmış olan şempanze, hemen yiyecek saklanan yerlerden en yakın olanına koşar, kısa sürede yiyecek parçasını bulur. Daha sonra hayvan, çeşitli yerlere saklanmış yiyecek parçalarını buldukça hareketleri yavaşlamaya başlar. Fakat, hiçbir zaman rastgele dolaşmaz; bir saklama yerinden diğerine gider. Deneycinin yiyecek parçalarını sakladığı yeri görmemiş olan şempanzeler ise rastgele araştırmaları sonucunda çok az sayıda   yiyecek bulurlar.

9. Klasik davranışçılık kuramında önemli olan bu bilişsel harita ve hayvanlar üzerinde yapılan deneyler sadece gözlenebilen ve ölçülebilen olayları inceliyordu, Günümüzde ise psikoloji dolaylı olarak gözlenebilen davranışları da incelemektedir.

10. Tolman- Honzik Labirent Deneyi Tolman ve Honzik’in 1930 yılında yaptıkları bir deneyde, farelerden oluşan bir gruba, bir labirent içerisinde her bir başarılı koşuyu takiben yiyecek ödülü verilmiştir. On gün boyunca devam eden bu işlemde, koşunun hızı artmıştır ve hataların sayısı da azalmıştır. Farelerden oluşan ikinci bir grup için ilerleyecekleri labirente herhangi bir yiyecek yerleştirilmemiştir. Bu grubun koşu hızında ve hata sayısında herhangi bir gelişme görülmemiştir. Bu noktada, ödüllendirilen grupta öğrenmenin gerçekleştiği ve ödüllendirilmeyen grupta ise öğrenmenin gerçekleşmediği sonucuna varılabilir. Ancak bu yönde bir yorum, açıkça yanlış olacaktır. Çünkü yiyecek koyulmayan gruptaki fareler de labirenti öğrenmiştir, sadece bunu bildiklerini göstermek için bir nedenleri yoktur. Dolayısıyla, Tolman ve Honzik, daha önce ödüllendirilmeyen bu ikinci gruptaki fareler için labirentteki ödül kutusuna yiyecek bırakmışlardır. Bu gruptaki farelerin hızlarında ve hata sayılarında hızlı bir değişme gözlenmiştir. Çünkü ödüllendirilmemiş denemeler tekrarlar esnasında gizil öğrenme gerçekleşmiştir.

11. Tolman- Honzik Labirent Deneyi Tolman, farelerin mekansal ilişkileri öğrendiklerini ve hatta labirentin bilişsel haritasını geliştirdiklerini belirtmiştir. Pekiştireç motivasyonu etkiler ve bu nedenle performansı da. Ancak öğrenme kendi başına bağımsız bir süreçtir. Pratik amaçlar için pekiştireç kullanırız çünkü motivasyon üzerinde önemli bir rolü vardır.

12. MODEL ALARAK ÖĞRENME Yeni doğan kardeşimize nasıl davranacağınızı nasıl öğreniriz? Yanlış arkadaşlar edinip onlardan model alarak öğreneceğimiz tutumlar birer ön yargı şeklinde gelişir.

13. Model alarak öğrenme İnsanlar doğal ve toplumsal çevrelerine uymak zorundadır. Toplumsal çevrelerine uyarken toplumsal kurallar, değerler önem taşır. Bu uyumda taklit etmenin önemli rolü vardır. Çocuklar daha çok çevresindeki insanları, büyükleri taklit ederek öğrenirler. Taklit ederken başkalarını kendilerine model olarak alırlar. İnsan davranışlarının, kişiliğinin şekillenmesinde çevreyi gözleme etkili olur. Çoğu zaman bu davranışlar farkında olmadan yapılır.

14. Model alarak öğrenme Örneğin, annemiz gibi yemek pişiririz, öğretmenimiz gibi ders anlatırız, beğendiğimiz bir sanatçı gibi konuşuruz. Birçok davranışlar toplumun genel yapısını yansıtır. Hatta en doğal gibi görünenleri bile, böyledir. Yürüyüşümüzden, öfkemizi belirtmeye, yemek yiyişimizden, ders çalışma biçimimize kadar.

15. Model alarak öğrenme Gözleyerek öğrenmede, örnek (model) alınan kişilerin davranışları önem taşır. Eğitim açısından bu nokta çok önemlidir. Model bildiğimiz kişilerin kötü denilebilecek davranışları ödüllendirilmişse, biz de öyle davranırız. Örneğin, ticarette isim yapmış, çok kazanan birini örnek alabiliriz. O kişinin yaptığı, acımasızca olan davranışları cezalandırılmıyorsa hatta ödüllendiriliyorsa biz de öyle oluruz.

16. KAVRAYARAK ÖĞRENME Kavram bir olay, nesne, durum ya da koşula, karakteristik (ayrıtsal) özelliklerini birleştirerek kavranabilirlik kazandıran düşünsel bütünlüktür. Kavram bir nesne ya da bir semboldür. Ağaç, kedi, iyilik, güzellik... gibi. Kavramlar tek tek somut nesnelere işaret edebiliyorsa (Bu ağaçtır, Bu kedidir.) somuttur. Bir özelliği, bir değeri dile getiriyorsa soyuttur. Erdem, ahlak, iyilik ... gibi.

17. Motor öğrenme Motor öğrenmeye psikomotor öğrenme de denir. Motor öğrenmede, organizma bir şeyin nasıl daha iyi yapılacağını öğrenir. Gündelik hayat motor öğrenme gerektiren etkinliklerle doludur. Yazı yazmayı öğrenmek, çatal kaşıkla yemek yemeyi öğrenmek, otomobil kullanmayı öğrenmek, bir müzik aleti çalmayı öğrenmek, elektrikli ev araçlarını kutlanmayı öğrenmek gibi öğrenmeler motor öğrenme türündendir.

18. Motor öğrenme Bir aleti kullanmayı öğrenmede, hem zihinsel durum hem de el, kol vb. hareketler önemlidir. Bu nedenle motor öğrenmeye devimsel öğrenme de denir. İnsanlar, motor öğrenme kapasiteleri bakımından diğer canlılardan çok üstündürler.

19. Kavrayarak Öğrenme Deneyi Problemin çözümünde hiçbir veri yoktur.  Aniden zihinde bir veri gelerek zihinde orjinal bir bilgi tutulur. Buna Arşimed’in suyun kaldırma kuvvetini örnek gösterebiliriz. Köhler’in kavrayış yoluyla öğrenme ile ilgili yaptığı bir deneyde; Aç bir maymun kafese koyulur. Hayvanın ulaşamayacağı bir mesafeye muz koyulur. Kafese iç içe girebilen çubuklar ve bir tabure koyulur. Maymun ulaşmak için çeşitli yollar geliştirir. Tabureye çıkar ve erişemez. Çubukları kullanır, sonuç alamaz. Ve bir süre sonra köşeye çekilerek probleme ilgisiz davranır. Sonra birdenbire tabureye çıkarak çubukları kullanır ve muzu alır.

20. Kavrayarak Öğrenme Deneyi Aç bir şempanzeyi kafese kapatır. Hayvanın ulaşamayacağı bir yere muz asar. Kafesin içine de iç içe girebilecek iki çubuk, üst üste konulabilecek nitelikte birkaç sandık bırakır. Şempanze aç olduğu için muza ulaşmak ister. Sandığın üzerine çıkar. Çubuklardan birini alır. Muza ulaşmaya çalışır ama başarılı olamaz. Sonra sandığın üzerine probleme ilgisizmiş gibi çömelir. Bir süre böyle kalır, sonra gider iki çubuğu alır. Bunlarla oynamaya başlar. Çubukları doğru bir hat olacak şekilde tutar. Bu arada çubukların iç içe girebildiğini fark eder. İnce çubuğu kalın çubuğun içine iter ve derhal kalkıp sandığın üzerine çıkar. Muzu çift çubukla kendine doğru çeker. Bu deneyde, şempanze içinde bulunduğu durumdaki ilişkileri birden bire kavramıştır. İki çubuğun iç içe sokulduğunda muzları düşürebileceğini anlamıştır.

21. Kavrayarak Öğrenme Kavrayarak öğrenmede; problemdeki öğeler düzenlenmekte, yeniden yapılandırılmakta, problem çözülmekte, çözüm bellekte depolanmaktadır. Oluşan benzeri durumlarda derhal hatırlanarak genellenir. Kavrayarak öğrenmeye “Tamam Buldum!” veya İngilizce “aha tepkisi” de denir.

22. www.smlogretmenleri.com