Kritieken op de traditionele ethische theorieën (Plato, Kant, utilisme)

1. Kritieken op de traditionele ethische theorieën (Plato, Kant, utilisme) • Existentialisme (Sartre) • Hume • Logisch positivisme • Cultuurrelativisme • Feminisme • Diepte-ecologie

2. Existentialisme • Sartre neemt net als Kant aan dat mensen vrij en autonoom zijn. • Sartre verwerpt echter de conclusie van Kant dat wij van nature rationeel zijn. • Omdat we vrij en autonoom zijn, kunnen we niet van nature rationeel zijn. • We zijn alleen rationeel als we daarvoor kiezen.

3. Hume (1711-1776) en de naturalistische drogreden • Tussen ‘is’ (zijn) en ‘ought’ (moeten/behoren) gaapt een onoverbrugbare kloof.

4. De naturalistische drogreden • Als iemand een stand van zaken in de wereld beschrijft en aan de hand daarvan concludeert dat het zo moet zijn of blijven spreken we van deze drogreden. • Het onderscheid tussen feiten en waarden en waarden wordt veronachtzaamd Voorbeeld: geweld bestaat en is blijkbaar een aspect van de mens en daarom is het goed.

5. Voorbeeld plichtethiek Waarom zouden we kinderen niet behoren te mishandelen? Kant zegt dat we niet behoren te doen wat niet overeen stemt met de categorische imperatief. Waarom niet? Omdat we rationeel zijn. Hume stelt dat ook al zijn we rationeel, daaruit niet volgt dat we dat behoren te zijn. • Uit feitelijke toestanden kan geen enkele morele regel worden afgeleid. • Er is geen objectieve basis voor de moraal

6. Logisch Positivisme • Neemt ‘de vork’ van Hume over: - analytische uitspraken - synthetische uitspraken - onzin ‘Mishandeling is immoreel’ Morele taal als verborgen vertoning van emoties. (niet waar en niet onwaar)

7. Cultuurrelativisme • Het cultureel relativisme ontkent dat er absolute of objectieve morele waarden kunnen zijn. • Morele waarden zijn het product van afzonderlijke culturen. • Deze culturen verschillen zodanig dat ook de kernwaarden van elkaar verschillen.

8. Overige kritiek • Feminisme: kritiek op androcentrisme van de traditionele westerse ethiek. De traditionele ethiek ontkent dat de ervaring van vrouwen fundamenteel anders kan zijn dan die van mannen. • Diepte-ecologie: kritiek op het antropocentrisme, de mensgerichtheid van de westerse ethiek. De mens dient de natuur niet alleen als middel maar ook als doel te behandelen.