BİLGİSAYARLI TEKNİK ÇİZİM

1. BİLGİSAYARLI TEKNİK ÇİZİM

2. Teknik Çizim Nedir? • Makine elemanlarının, yapıların ve en genel haliyle mühendislik ürünlerinin biçimini ve boyutlarını tarif etmekte kullanılan bir dildir. • Mühendisler ve diğer teknik elemanlar arasındaki iletişimi sağlayan bu dilde, belirli çizim teknikleri çerçevesinde özel çizgiler, işaretler ve semboller kullanılır. • Teknik resimler serbest elle, çizim araç ve gereçleri ile veya bilgisayar ortamında çizilebilir.

3. Teknik Çizim Nedir? • Konuştukları dil ne olursa olsun, dünyadaki tüm insanlar teknik resimler ile fikirlerini birbirlerine aktarabilirler. • Bir mühendisin, mimarın veya tasarımcının zihnindeki yeni bir ürünü, makineyi, sistemi veya yapıyı diğer insanlara aktarabilmesinin en uygun yöntemi teknik resimdir. • Bir tasarımın en basit formundan nihai durumuna gelinceye kadar tüm aşamalarında teknik resimler kullanılır. • Teknik resim, üretimin de standart, hatasız, düzenli ve daha ekonomik yapılmasını saglar.

4. CAD Nedir? CAD: Bu kelimenin açılımı Bilgisayar Destekli Tasarımdır. Piyasada çeşitleri çoktur. CAD genel olarak proje ve teknik resim çizimlerinde kullanılır. Teknik elemanlar için çok büyük bir öneme sahiptir. (AutoCAD, Mechanical Desktop, Solid Works, inventor, Catia vb..)

5. Bilgisayar Destekli Çizim Programları Yaygın olarak kullanılan bilgisayar destekli teknik resim ve tasarım yazılımları  AutoCAD  SolidWorks  Pro/Engineer  CATIA

6. Autocad 2007 AutoCAD, genel amaçlı bir tasarım ve çizim yazılımı olarak gerek dünyada gerekse ülkemizde halen en yaygın olarak kullanılan Bilgisayar Destekli Tasarım (Computer Aided Design) yazılımlarından biridir. Bu program, tasarımın yapılmasının kolaylaştırmak, hızlandırmak, kalitesini (doğruluğunu) yükseltmek, esneklik sağlamak gibi amaçlara ulaşmak için araç olarak kullanılan bilgisayardan yararlanma eylemidir. Gerek 2-boyutlu gerek 3-boyutlu çalışma açısından Mimarlıktan Elektrik Mühendisliğine, Endüstri tasarımlarından Reklamcılığa kadar pek çok meslek dalında yaygın olarak kullanılmaktadır.

7. Autocad 2007 Ekranı

8. Autocad 2007 İlk İşlemler Teknik Resim dersinde bir çizime başlarken ilk önce çizim kâğıdını hazırlarız. Kâğıdımızın boyutları aşağıda belirtilen standart boyutlardan birinde olur. A serisi Boyutlar(mmxmm) A0 841,1189 A1 594,841 A2 420,594 A3 297,420 A4 297, 210 A5 148,210 A6 105,148 AutoCAD programında da standart kağıt boyutlarına benzer şekilde öncelikle çizim sınırlarının (DRAWING LIMITS) oluşturulması gerekir.

9. Autocad 2007 İlk İşlemler Çizim sınırlarının oluşturulması: Klavyede F7 (tuşuna bastığımızda) ekranda daha önceden belirlenmiş çizim sınırları, noktalardan oluşan ızgara (GRID) şeklinde ekrana gelir. Tekrar F7 tuşuna basılırsa ızgaranın kaybolduğu görülür. Aynı anda alt kısımda bulunan durum çubuğunda basılı olan GRID simgesinin F7 tuşuna bağlı olarak pasif veya aktif hale geldiği gözlenir.

10. Autocad 2007 Çizim Alanı Belirleme Bundan sonra üstteki menü çubuğunda Format → Drawing Limits seçilir. Komut satırında: Specify lower left corner or[ON/OFF]<0,0000, 0.0000>: (çizim sınırının alt sol köşesinin koordinatlarının girilmesini belirten üstteki yazı çıkar. Köşeli parantez içindeki kısım en alt köşenin koordinatlarının 0,0 olarak önerildiğini kabul etmemiz halinde Enter tuşuna ↵ basarız. Aksi halde başka bir değer girmemiz gerekir. Aynı işlemi LIMITS komutu ile komut satırından da yapabiliriz. Yukarıdaki ON komutu seçilirse limit dışarısına koordinat girişine izin verilmez. (out of limits mesajı ekrana gelir)

11. Nesne Seçme Yöntemleri

12. Nesne Seçme Yöntemleri Herhangi bir komut girildikten sonra komut satırında “select object” yazısı göründüğünde objelerin nasıl seçileceği belirlenir. Örneğin Modify araç çubuğundan Erase komutu verildiğinde Select objet mesajı komut satırında görünür. Bu durumda “select” komutu yazılırsa seçme komutları ekranda görünür. Select komutu verildiğinde alt başlıklar şunlardır. Window/Last/Crossing/BOX/ALL/Fence/WPolygon/CPolygon/Group/Add/Remove/Multiple/Previous/Undo/AUto/SIngle/SUbobject/Object

13. Nesne Seçme Yöntemleri Window-W: Pencere içine tamamen girmiş nesneleri seçer. Last-L: En son seçilen çizim yeniden seçer. Crossing-C: Çizilen bir dikdörtgene değen ve içinde kalan nesneleri seçer. Box-BOX: Crossing ile aynı işlevi görür. ALL-A: Tüm çizim nesnelerini seçer. Fence-F: Çizilen bir çizgi doğrultusuna değen çizimleri seçer.

14. Nesne Seçme Yöntemleri WPolygon-WP: Mouse ile oluşturulan çokgen pencerenin içinde kalan nesneleri seçer. CPolygon-CP: Mouse ile oluşturulan çokgen pencerenin içinde kalan ve pencereye temas eden nesneleri seçer. Group-G: Grup yapılmış nesneleri seçer. (Grup oluşturmak yada oluşturulmuş grubu iptal etmek için komut satırından “group” komutu girilir ve işlemler ekrana gelen grup penceresinde yapılır. Add-A: Daha önceki seçime ilave yapar.

15. Nesne Seçme Yöntemleri Remove -R: Seçilmiş nesne gurubundan istenilenlerin seçimini iptal etmek için kullanılır. Multiple-M: Çoklu obje seçimi yapar. Bu komutta nesneler tek tek seçilir. Seçme işlemi bitince “enter” tuşuna basılır. Previous-P: Bu seçenek en son seçileni tekrar seçili duruma getiri. Undo-U:Seçilen objeleri sırasıyla tek tek iptal eder. Auto-AU: Default yöntem budur. Nesneler tek tek seçilir. Seçim bitince Enter tuşuna basılır.

16. Nesne Seçme Yöntemleri Single-Si: Tek bir seçim yapar. Subobject-Su:3 Boyutlu çizimlere kullanılır. Örneğin bir küpün kenar çizgileri tek tek bu yöntemle seçilebilir. Object-O: Tek tek nesneleri seçer.

17. Zoom, Pan, Aerial View, Viewports Komutları

18. Zoom Komutları ZOOM (ViewZoom): Objeleri boyutlarında bozulma olmaksızın çeşitli şekillerde yaklaştırıp uzaklaştırmaya yarayan komuttur. Zoom komutuna girdiğimizde karşımıza çeşitli seçenekler çıkar. Bunlar sırasıyla: Realtime: Varsayılan zoom komutudur. Mouse’un sol tuşuna basılı tutarak ileri-geri yapılarak çizim alanı yaklaştırılıp, uzaklaştırılır. Previous: Bir önceki zoom görüntüsüne döner. Window: Mouse yardımıyla yapılan bir dörtgeni yakınlaştırır. Dynamic: Merkez ve büyüklüğü kontrol edilebilen bir dörtgenle zoom yapar. Scale: İstenilen katsayılarla ölçekli olarak zoom yapar. Center: Belirlenen bir merkezde zoom yapar. (magnification =büyüklük girişi) Object: Seçilen nesne yada nesneleri ekrana sığacak şekilde yakınlaştırır. In.: Çizimi 2 kat yaklaştırır. All: Alanın tüm sınırları boyunca zoom yapar. Zoom extents’le karıştırılmalıdır. Extents: Çizim alanındaki objeleri olabildiğince en yakın halde gösterir. Not: Çizimleri yaklaştırdıktan sonra REGEN komutu ile çizimler tazelenmelidir. Yoksa yuvarlak hatlar kırık görünebilir.

19. Pan Komutları Ekrandaki çizim alanında nesnenin bakış ölçeğini değiştirmeden nesneyi kaydırmaya yarar. Bu komut sayfayı aynı masanın üstünde kaydırmaya benzer. Real Time: Farenin sol tuşuna basılı tutarak çizim istenilen yere kaydırılır. Point:Verilen iki nokta kadar çizim kaydırılır. Left :Güncel görünümü birkez sola kaydırır. Right : Güncel görünümü birkez sağa kaydırır. Up : Güncel görünümü birkez yukarıya kaydırır. Down: Güncel görünümü birkez aşağıya kaydırır.

20. Aerial View View Aerial View: Çok büyük projelerde kolaylık sağlayan bir komuttur. Birden çok zoom komutu kullanılarak gidilecek bölgelere daha hızlı ulaşmak için kullanılır. Kuş bakışı görünümde ekranda yer alan tüm nesneler görülür. Açılan penceredeki View menüsünde; Zoom In : Kuşbakışı görünümde güncel görünümü büyültür. Zoom Out : Kuşbakışı görünümde güncel görünümü küçültür. Global : Kuşbakışı görünümde güncel görünümün tümünü gösterir. Açılan penceredeki Options menüsünde; Auto Viewport : Seçili güncel görünümün model boşluğunda görünümünü kontrol eder. Dynamic Update : Çizimdeki değişiklikleri Aerial View penceresinde güncelleştirilip güncelleştirilmeyeceğini sağlar. Realtime Zoom : Autocad’in Aerial View penceresini kullanarak zoom yapıldığında gerçek zamanlı zoom yapıp yapmamasını sağlar.

21. Viewports View Viewports: AutoCAD’te birden çok çizim alanı oluşturmaya yarar. Bu komut sayesinde bir modelin değişik görünüşleri oluşturulabilir. Özellikle 3 boyutlu çizimlerde oldukça faydalı bir komuttur. New Viewports: Bir isim girilerek yeni bir çizim alanı oluşturulur.

22. Koordinat Girişi

23. Koordinat Girişi Autocad programında çizim yapılırken nokta girişi x,y,z eksenlerine göre girilir. 2 boyutlu çizim yapılıyorsa z noktası 0 kabul edildiği için giriş yapılmasına gerek yoktur. Koordinat girişleri şu şekildedir. Mutlak Koordinat Göreceli Koordinat Polar Koordinat

24. Mutlak Koordinat Girişi: Doğrudan noktaların girildiği sistemdir. Örneğin komut satırına 50,35,0 (yada (50,35) yazılırsa koordinat sisteminin orijininden (başlangıç noktasından) x eksenine 50 birim, y-eksenine 35 birim uzaklıktadır.

25. Göreceli Koordinat Girişi: Bir önceki noktanın bitiş noktasından sonra x ve y değeri istenilen oranda artması istendiğinde kullanılan giriştir. Göreceli giriş için @ işareti kullanılır. (@x uzunluğu, y uzunluğu) Örneğin ilk değer 100,100 girilmiş olsun. Bu değer göreceli olarak hem x hem de y 50 birim artırılmak istensin. Bu durumda ilk girişten sonra @50,50değerleri girilir.

26. Polar Koordinat Girişi: Bir önceki noktanın bitiş noktasından sonra x ve y değerinin istenilen açıda artması istendiğinde kullanılan giriştir.Göreceli giriş için @ işareti ve < işareti kullanıır. Örneğin ilk değer 100,100 girilmiş olsun. Bu değer göreceli saat yönünde 120 derece olarak hem x hem de y 50 birim artırılmak istensin. Bu durumda ilk girişten sonra @50<120değerleri girilir.

27. Örnek-1

28. Örnek-2

29. Autocad Temel Çizim Komutları

30. Autocad Temel Çizim Komutları • Temel Çizim Komutları DRAW menüsü altında yada DRAW araç çubuğunda yer alır.

31. Point: Nokta çizme komutudur. Screen Menü 'de yada Pull Down Menü 'de DRAW' a girilerek Point seçilerek komu çalıştırılır. Nokta kooordinatları istendiğinde mouse veya klavyeden girilen koordinatlara nokta çizilir. Koordinatları 5,10 noktanın çizilmesi istenirse; Command : Point <ENTER>Point : 5,10 <ENTER> Bu işlemler yapıldığında çizim ekranın (5,10) koordinatına bir nokta çizilir. NOKTA BÜYÜKLÜĞÜ AYARLAMAK Command: pdsize < ENTER> Enter new value for PDSIZE <0.0000>: < ENTER> ( 5 değeri girildi.) PDMODE: Nokta çeşidini ayarlamak içi kulllanılır. Command: pdmode < ENTER> Enter new value for PDMODE <0>: 2 (noktaların + gibi görünmesi sağlanır.) Regenerating model.

32. Point: Draw menüsündeki point komutunun altında şu maddeler vardır: Single Point: Tek Nokta çizer. Multiple Point: Sırayla çok sayıda nokta çizer. Divide: Herhangi bir çizgi yay yada çemberi istenilen sayıda bloğa böler. Nesne seç, bölüm adetini gir. Measure: Herhangi bir çizgi yay yada çemberi istenilen uzunlukta bloğa böler. Nesne seç, uzunluk gir. NOT: FORMAT menüsünden POINT STYLE komutu ile noktanın tipi değiştirilir.

33. Line : Çizgi Bu komut çizgi çizmek için kullandığımız bir komuttur. Çizmek için bize gerekli olan çizginin başladığı nokta ile bittiği noktadır. Elle çizim yaparken kalemi alır ilk noktamıza koyar gerektiği kadar cetvel üzerinde çekerdik değilmi? Burdada aynı işlemi yapacağız. İki noktadan bir doğru geçer. Hadi çizelim: Komut ismi  : Line Komut kısaltması : L Komuta ulaşacağınız yerler : -Komut satırına  Line veya L yazıp Enter basarak -Draw toolbarından Line butonuna basarak   -Pulldown menuden, Draw, Line.

34. Örnek Yandaki şekli koordinat girerek çiziniz.

35. Ray: Yarı sonsuz Çizgi • Bu komut istenilen açı ve uzunlukta yarı sonsuz çizgi çizer. • Draw-Ray yada ray komutu ile çalıştırılır.

36. Xline: Sonsuz Çizgi • Bu komut istenilen açı ve uzunlukta sonsuz çizgi çizer. • Draw-Contruction Line yada xl komutu ile çalıştırılır. • Specify a point or [Hor/Ver/Ang/Bisect/Offset]: Hor: Yatay Ver: Dikey Ang: Açı girerek Bisect: Merkez noktası ve açı girilerek çizgi çizilir. Offset: Daha önce çizilmiş bir çizginin aynısından yapar.

37. Erase : Silme Bu komut yapılmış bir ojenin veya objelerin silinmesi için kullanılır. Komut ismi : Erase Komut kısaltması : e Komuta ulaşacağınız yerler : Komut satırına ismini veya kısaltmasını yazıp entere basarak. Modify toolbar’dan  Pooldown menu –modify -erase

38. Pline : Devamlı çizgi Bu komut adındanda anlaşılacağı üzere devamlı çizgi çizer. Line komutu gibidir kullanımı. Ama tüm çizgi parçaları birbirine bağlıdır ve çok daha fazla parametresi vardır. Komut ismi : Polyline - Pline Komut kısaltması : pl Komuta ulaşacağınız yerler : Komut satırına Pline veya pl yazıp Enter basarak, Draw toolbarından Pline butonuna basarak,   Pulldown menüden, -Draw, -Polyline seçerek.

39. Pline : Devamlı çizgi Command: pline Specify start point: <Başlangıç noktası girilir> Current line-width is 0.0000 <Daha önceden seçilmiş çizgi kalınlığı görülüyor> Specify next point or [Arc/Halfwidth/Length/Undo/Width]: Arc Komutu: Yay çizmek için kullanılır. Halfwidth: Yarım kalınlık vermek için kullanılır. Başlangıç ve bitiş kalınlıkları belirtilmelidir. Lenght: Uzunluk vermek için kullanılır. Undo : Geri Al Width :Çizgi genişliği Command: pline Specify start point: Current line-width is 0.0000 Specify next point or [Arc/Halfwidth/Length/Undo/Width]: a <Yay çizmek istediğimizi belirtiyoruz> Specify endpoint of arc or [Angle/CEnter/Direction/Halfwidth/Line/Radius/Second pt/Undo/Width]: a

40. Pline (arc komutu içeriği) [Angle/CEnter/Direction/Halfwidth/Line/Radius/Second pt/Undo/Width]: a Angel: Açı girerek Center: Merkez noktası girerek Direction : Yön belirterek Halfwidth: Çizgi kalınlığı belirterek Line: Çizgi çizmek için Radius: Yarıçap girerek Second Pt: ikinci nokta girerek Undo: Geri Al Width: Genişlik

41. Pline Örneği

42. Pline Örneği-2

43. Polygon : Çokgen Bu komut çokgen çizmek için kullandığımız komuttur. Çizmek için bize, çokgenin merkezi, çokgenin kirişler çokgenimi, yoksa teğetler çokgenimi olduğunun belirlenmesi, çokgenin kaç köşesinin olduğu, yarıçapı veya kenar boyutunu belirtmemiz gerekli. Bunları sırasıyla öğrenelim. Komut ismi : Polygon Komut kısaltması : pol Komuta ulaşacağınız yerler : Komut satırına Polygon veya pol yazıp Enter basarak, Draw toolbarından Polygon butonuna basarak, Pulldown menuden, -Draw, -Polygon . Command: _polygon Enter number of sides <5>: 5 <5 kenarlı olacak> Specify center of polygon or [Edge]: e <Kenar uzunluğu giriliyor> Specify first endpoint of edge: <Birinci nokta> Specify second endpoint of edge: <İkinci Nokta>

44. Polygon : ÇokgenMerkez noktası girişi Command: _polygon Enter number of sides <5>: Specify center of polygon or [Edge]: <Merkez noktası girilir> Enter an option [Inscribed in circle/Circumscribed about circle] <I>: I <Sanal çemberin içine çizileceği belirtilir.> Specify radius of circle:<Sanal çemberin yarıçapı girilir> Edge. Uzunluk girişi

45. Polygon Örneği-1

46. Polygon Örneği-2

47. Rectangle : Dikdörtgen Bu komut dikdörtgen çizmek için kullandığımız komuttur. Çizmek için bize, dikdörtgenin çaprazdaki iki köşesi gereklidir. Dikdörtgeni iki köşesini vererek çizebileceğmiz gibi, kenar uzunluklarını vererekte çizebiliriz. Komut ismi : Rectangle Komut kısaltması : rec Komuta ulaşacağınız yerler : Komut satırına Rectangle veya rec yazıp Enter basarak, Draw toolbarından Rectangle butonuna basarak, Pulldown menüden, -Draw, -Rectangle .

48. Rectangle : Dikdörtgen Command: _rectang Specify first corner point or [Chamfer/Elevation/Fillet/Thickness/Width]: Chamfer: Köşelerden pah kırar. Elevation: Yer düzleminden yüksekte çizer. 3b çizimlerde kullanılındığnda işlevi belli olur. Fillet: Köşeleri yuvarlatarak çizer. Thickness: 3b çizimlerde Kalınlık verir. Width: Kenar çizgilere kalınlık verir.

49. Dikdörtgen Örneği Yandaki şekli RECTANGLE Komutu kullanarak çiziniz.

50. Arc : Yay Bu komut daire parçası (yay) çizmemizi sağlar. Çizmek için bize, en basit olarak yay üzerindeki üç nokta gerekir. Yayın başı, ortası ve sonu. Çeşitli şekillerde merkezini, yarıçapını, gibi değerlerinide vererek çizenbiliriz. Komut ismi : Arc Komut kısaltması : Arc Komuta ulaşacağınız yerler : Komut satırına Arc yazıp Enter basarak, Draw toolbarından Arc butonuna basarak, Pulldown menüden, -Draw, -Arc, ve çizmek istediğiniz stili seçerek.