90 likes | 464 Views
Jurysprudencja rzymska. c zyli o nas i o naszej wielkości - już od czasów rzymskich. D. 1,1,1 ( Ulpian w ks. 1 Instytucji ):
E N D
Jurysprudencja rzymska czyli o nas i o naszej wielkości - już od czasów rzymskich
D. 1,1,1 (Ulpian w ks. 1 Instytucji): pr.Jeśli zajmować się prawem, należy najpierw poznać pochodzenie słowa prawo (ius). Czerpie ono swe brzmienie od sprawiedliwości (iustitia), ponieważ – jak trafnie (eleganter) określa Celsus – prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe (iusest ars boni et aequi). 1 Z tego to powodu ktoś mógłby nazwać nas kapłanami (cuiusmeritoquis nos sacerdotesappellet). Strzeżemy bowiem sprawiedliwości i głosimy wiedzę na temat tego, co dobre i słuszne, odróżniając sprawiedliwe od niesprawiedliwego, dozwolone od niedozwolonego, pragnąc uczynić ludzi dobrymi, nie tylko strachem przed karami, lecz pokazując im także możliwość osiągnięcia korzyści, dążąc przy tym, jak mniemam, do prawdziwej, nie pozornej filozofii.
Iusest ars boni et aequicuiusmeritoquisnos sacerdotesappellet iuris prudentia iuris scientia
Iurisprudentiaestdivinarumatquehumanarum rerum notitia, iustiatqueiniustiscientia D. 1,1,10,2 (Ulpian w ks. 1 Instytucji): Biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich, wiedza o tym co słuszne i niesłuszne.
2. Jurysprudencja kautelarna respondere cavere agere
veteres Sextus AeliusPaetusCatus konsul 198 przed ManliusManilius PubliusMuciusScaevola Iunius Brutus Quintus MuciusScaevola konsul 95 przed Aquilius Gallus praetor 66 przed ServiusSulpiciusRufus konsul 51 przed
3. Jurysprudencja klasyczna I wiek – wczesny okres klasyczny: Sabinianie (AteiusCapito, MassuriusSabinus, Cassius Longinus) i Prokulianie (AntistiusLabeo, Proculus, Neratius, Celsus) II wiek – rozwinięty okres klasyczny (SalviusIulianus, CervidiusScaevola, Pomponius, Gaius) III wiek – późny okres klasyczny (Papinianus, Paulus, Ulpianus, Modestinus)
prawo jurysprudencyjneinterpretatioiuris - wykładnia istniejącej wykładni, poddawana stałej aktualizacji przez nowe generacje prawników - jurysprudencja rzymska jest zbiorowym ustawodawcą, który jednak zamiast rozkazywać, dyskutuje; źródło prawa o charakterze raczej perswazyjnie niż imperatywnym - wykładnia jako kolektywne dzieło rozciągniętej w czasie wspólnoty prawników