Chemiczny screening środków ochrony roślin z zastosowaniem metod identyfikacji ryzyka

1. Chemiczny screening środków ochrony roślin z zastosowaniem metod identyfikacji ryzyka Dr Frank Sacher DVGW-Technologiezentrum Wasser (TZW), Karlsruhe

2. Plan prezentacji • Wstęp • Wybór poszukiwanych środków ochrony roślin • Praktyczne przykłady z Niemiec • Obwieszczenie Niemieckiego Urzędu Zdrowia • “Listy Kraju Saary” • “Lista NRW” • Listy TZW • Przykład z Badenii – Wirtembergii: baza danych wód gruntowych • Metabolity środków ochrony roślin • Podsumowanie

3. Dyrektywa Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi • ZAŁĄCZNIK I, Cęść B: Parametry chemiczne

4. Dyrektywa Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi • Uwaga 6:„Pestycydy” oznaczają: • organiczne insektycydy • organiczne herbicydy • organiczne fungicydy • organiczne nematocydy • organiczne akarycydy • organiczne algicydy • organiczne rodentycydy • organiczne slimicydy • produkty pochodne (między innymi regulatory wzrostu) oraz ich odpowiednie metabolity, produkty rozkładu i reakcji. Jedynie te pestycydy, które prawdopodobnie mogą być obecne w danej dostawie muszą być monitorowane.

5. Dyrektywa Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi • Uwaga 7:Wartość parametryczną stosuje się do każdego poszczególnego pestycydu. W przypadku aldryny, dieldryny, heptachloru i epoksydu heptachloru wartość parametryczna wynosi 0,030 μg/l. • Uwaga 8:„Pestycydy - Ogółem” oznaczają sumęposzczególnych pestycydów wykrytych i oznaczonych ilościowo w ramachprocedury monitorowania. • Brak informacji, które pestycydy mają być monitorowane!!!

6. Budowa chemiczna pestycydów

7. Schemat rozpadu atrazyny

8. Standardowe metody analityczne dla pestycydów EN ISO 11369 Oznaczanie wybranych środków ochrony roślin - Metoda z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją UV po ekstrakcji ciało stałe-ciecz DIN EN ISO 10695 Oznaczanie wybranych związków azoto- i fosforoorganicznych. Metody chromatografii gazowej DIN 38407, c. 14 (F14)Oznaczanie kwasów fenoksyalkanowych metodą GC/MSD po ekstrakcji do fazy stałej i derywatyzacji ISO 15913 Oznaczanie wybranych herbicydów fenoksyalkanokarboksylowych, w tym bentazonów i hydroksybenzonitryli, z wykorzystaniem chromatografii gazowej i spektrometrii mas po ekstrakcji do fazy stałej i utworzeniu pochodnych DIN 38407, c. 11 (F11) Oznaczanie pestycydów organicznych przy pomocy techniki AMD DIN 38407, c. 22 (F22)Oznaczanie glifosatu i AMPA z zastosowaniem wysokosprawnej chromatografii cieczowej z detekcją fluorescencyjną

9. Dyrektywa Rady 98/83/WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi • ZAŁĄCZNIK III, Część 2: Parametry, dla których określono charakterystykę wykonania analizy * w % wartościparametrycznej • Uwaga 6:Charakterystykę wykonania analizy stosuje się do każdego poszczególnego pestycydu, zależnie od danego pestycydu. Granica wykrywalności jest prawdopodobnie w tym czasie nie do osiągnięcia dla wszystkich pestycydów, jednak Państwa Członkowskie powinny dążyć do osiągnięcia tej normy.

10. Pestycydy w wodzie surowej używanej do produkcji wody przeznaczonej do spożycia nie wykryto wykryto Na podstawie danych z 477 wodociągów Źródło: J. Kiefer & S. Sturm: Raport końcowy z projektu badawczego W 1/02/05

11. Pestycydy w wodzie surowej używanej do produkcji wody przeznaczonej do spożycia Źródło: J. Kiefer & S. Sturm: Raport końcowy z projektu badawczego W 1/02/05

12. Pestycydy w wodzie surowej używanej do produkcji wody przeznaczonej do spożycia metabolity niedozwolone dozwolone Źródło: J. Kiefer & S. Sturm: Raport końcowy z projektu badawczego W 1/02/05

13. Wybór pestycydów poszukiwanych Ograniczone informacje n/t pestycydów używanych w danej zlewni Duża różnorodność pestycydów, które mogą pojawić się w wodzie • Ograniczenia analityczne • Ograniczenia wynikające z kosztów

14. Praktyczne strategie w Niemczech • Decyzja o składzie listy pestycydów poszukiwanych może być podjęta przez: • Instytucje ochrony zdrowia (różnych szczebli) • Firmy wodociągowe lub • Laboratoria wykonujące analizy • Decyzje podejmowane są na szczeblu federalnym lub lokalnym • Niektóre Landy posiadają „urzędowe listy” (np. Kraj Saary, Nadrenia Północna – Westfalia, …) • Gdzieniegdzie występują również listy lokalne • Jedynie w kilku przypadkach listy pestycydów poszukiwanych oparte są na rodzaju zagospodarowania terenu lub ilościach i rodzajach pestycydów stosowanych w danej zlewni • W większości przypadków listy pestycydów poszukiwanych oparte są na metodach analitycznych

15. Przykładowa lista pestycydów poszukiwanych:Lista BGA (1986) Tabela 2 (Opcjonalne): 23. Alachlor 24. Amitrol 25. Azinphos-ethyl 26. Carbofuran 27. Chlorfenvinphos 28. 2,4-D 29. Dicamba 30. Dichlobenil 31. Dichlorprop 32. Hexazinon 33. Lindan 34. Monuron 35. Parathion 36. Pyridat Tabela 1: 1. Aldicarb 12. Isoproturon 2. Atrazin 13. MCPA 3. Bentazon 14. Mecoprop 4. Bromacil 15. Metazachlor 5. Chloridazon 16. Methabenzthiazuron 6. Chlortoluron 17. Metobromuron 7. Clopyralid 18. Metolachlor 8. 1,2-Dichlorpropan 19. Metoxuron 9. 1,3-Dichlorpropen 20. Propazin 10. Diuron 21. Simazin 11. Endosulfan 22. Terbuthylazin

16. Przykładowa lista pestycydów poszukiwanych: „Listy Kraju Saary” • Zboża:Glifosat, AMPA, Isoproturon, Diflufenican, Florasulam, Pendimethalin, Flurtamone, Flufenacet, Flupyrsulfuron, Carfentrazon, Mesosulfuron, Iodosulfuron, Pinoxaden, Fenoxaprop, Bifenox, Amidosulfuron, Propoxycarbazone • Ziemniaki: Aclonifen, Prosulfocarb, Metribuzin • Kukurydza: Bromoxynil, Terbuthylazin, Mesotrione, Rimsulfuron, Sulcotrione, Nicosulfuron, Bentazon, Dicamba, Metolachlor • Rzepak: Metazachlor, Quinmerac, Dimetachlor, Clomazone, Trifluralin, Picloram, Clopyralid • Transport kolejowy: Atrazin, Desethylatrazin, Desethylsimazin, Bromacil, Desethylterbuthylazin, Simazin, Propazin, Diuron, Dimefuron, Flazasulfuron, Flumioxazin

17. Przykładowa lista pestycydów poszukiwanych: „Lista Nadrenii Północnej – Westfalii” • 1,2-Dichlorpropan, 1,3-Dichlorpropen, 1,3-Dichlorpropen, 2,4,5-T, 2,4,5-TP, 2,4-D, 2,4-DB, 2,4-DP, Alachlor, Aldicarb, alpha-Endosulfan, Ametryn, Atrazin, Azinphos-ethyl, Bentazon, beta-Endosulfan, Bromacil, Carbetamid, Chloridazon, Chlortoluron, Clopyralid, Cyanazin, Desethylatrazin, Desethylsimazin, Desethylterbuthylazin, Desmetryn, Diazinon, Dichlobenil, Dichlorbenzamid, Diuron, Lindan, Hexazinon, Isoproturon, Lenacil, Linuron, MCPA, MCPB, MCPP, Metalaxyl, Meta-mitron, Metazachlor, Methabenzthiazuron, Metobromuron, Metolachlor, Metoxuron, Metribuzin, Monolinuron, Monuron, Parathion-ethyl, Parathion-methyl, Pendimethalin, Phenmedipham, Procymidon, Pro-metryn, Propachlor, Propazin, Sebuthylazin, Simazin, Terbuthylazin, Terbutryn, Triadimefon, Triadimenol, Triallat, Trifluralin, Vinclozolin

18. Listy TZW:A] Listy stosowane rutynowo podczas analiz wody do spożycia Lista 1 Lista 2 Lista 3

19. Listy TZW:B] Listy dodatkowe (stosowane na życzenie) Lista 4 Lista 6 Lista 7 Lista 5

20. Przykład z Badenii – Wirtembergii: Baza danych wód gruntowych • Założona w 1992 r. • Cel:Stała ochrona wód gruntowych i źródeł wykorzystywanych do produkcji wody przeznaczonej do spożycia • Organizacje wspierające: gminy, miasta, Niemieckie Stowarzyszenie Wodociągów, TZW • Baza zawiera dane na temat, między innymi, ogólnych parametrów jakościowych wody, poziomu azotanów oraz stężeń pestycydów w wodach gruntowych wykorzystywanych do produkcji wody przeznaczonej do spożycia • Baza pozwala na określanie i prognozowanie trendów

21. Wkład firm wodociągowych

22. GRUNDWASSERDATENBANK Wasserversorgung Pestycydy poszukiwane

23. GRUNDWASSERDATENBANK Wasserversorgung Kampanie monitoringowe

24. GRUNDWASSERDATENBANK Wasserversorgung Wyniki dla pestycydów (2)

25. Desfenyl-Chlorydazon Metabolit B Chlorydazon Metyl-Desfenyl-Chlorydazon Metabolit B-1 Metabolity pestycydów: Desfenyl–Chlorydazon • Chlorydazon: Herbicyd stosowany przeciwko chwastom w uprawach buraków

26. Desfenyl–Chloridazon w Badenii – Wirtembergii Źródła Woda do spożycia

27. Desfenyl–Chlorydazon: Konsekwencje • Federalne Ministerstwo Badenii – Wirtembergii: wprowadzenie natychmiastowego ograniczenia stosowania Chlorydazonu • Producent: dobrowolne wycofanie Chlorydazonu z Europy • Decyzja o sklasyfikowaniu Desfenylu – Chlorydazonu jako „właściwego metabolitu” podjęta na poziomie federalnym • Hesja: Desfenyl – Chlorydazon uznany właściwym metabolitem  Przekroczenie o 0.1 µg/L oznacza niespełnianie wymogów DWD  Wymagane jest zezwolenie władz ochrony zdrowia; konsumenci muszą być informowani • Pozostałe landy: Desfenyl-Chlorydazon nie uznany za właściwy metabolit

28. N,N–Dimetylosulfid (DMS) Tolylfluanide Metabolity pestycydów: dimetylosulfid (DMS) • Tolylfluanid: Fungicyd używany w uprawie owoców, warzyw oraz w winnicach

29. Dimetylosulfid: Konsekwencje • Natychmiast zawieszono autoryzację dla tolylfluanidu. Produkty zawierające tolylfluanid nie mogą być kupowane, ani używane w Niemczech (wyjątek: szklarnie) • Decyzja o sklasyfikowaniu dimetylosulfidu jako „właściwego metabolitu” na szczeblu federalnym • Badenia - Wirtembergia: dimetylosulfid uznany właściwym metabolitem  Przekroczenie o 0.1 µg/L oznacza niespełnianie wymogów DWD  Wymagane jest zezwolenie władz ochrony zdrowia; konsumenci muszą być informowani • Pozostałe landy:dimetylosulfid nie uznany za właściwy metabolit

30. Podsumowanie • Europejska Dyrektywa ws. wody do spożycia nie zawiera informacji, które pestycydy należy monitorować • Informacje o stosowaniu pestycydów są skąpe, a często wręcz niedostępne dla dostawców wody i instytucji ochrony zdrowia • W Niemczech decyzję o składzie list poszukiwanych pestycydów podejmują instytucje ochrony zdrowia lub firmy wodociągowe lub laboratoria wykonujące analizy • Istnieją różne listy na szczeblu federalnym i lokalnym; najczęściej są one oparte na możliwościach analitycznych • Nie jest możliwe sformułowanie ogólnych rekomendacji dotyczących tworzenia list poszukiwanych pestycydów