Arquitectura PRERROMANICA

1. Arquitectura PRERROMANICA de Galicia

2. A arquitectura prerromanica galega • A arquitectura prerrománica galega enténdese como unha expresión xenérica que designa calquera manifestación artística que preceda temporalmente á arquitectura románica e que sexa posterior ao período clásico romano. Esta definición é aplicable a toda a arte e arquitectura da Europa occidental. • Deste xeito, o termo prerrománico aplicaríase, no temporal, a todo o lapso comprendido entre mediados do século V (caída do Imperio Romano de Occidente) e comezos do século XI (espallamento do románico), e no estilístico, á arte ostrogoda, longobarda, carolinxia, otoniana, etc., estando representada en Galicia pola arquitectura visigoda, asturiana, mozárabe e de repoboación. • Como diversos estudos revelaron, en toda Galicia existiron numerosas construcións deste estilo. Actualmente moitos monumentos románicos galegos aséntanse sobre estruturas prerrománicas.

3. Exemplos de arquitectura prerromanica en galicia • Santa Comba de Bande • é unha pequena igrexa construída durante segunda metade do Século VII no estilo arquitectónico visigodo vixente no sudoeste da Europa nesta época. Santa Comba de Bande é a única igrexa deste período que se conserva na súa integridade[Cómpre referencia]. Trátase do único edifico que se conservou dun mosteiroprerrománico a onde se trouxeran as reliquias de San Trocado (discípulo do Apóstolo Santiago), a quen estivo dedicada.

4. Historia • No lugar existiu unha igrexa con anterioridade ao século VII que foi construída cara ao ano 680 e abandonada trala invasión musulmá, aínda que non é seguro a data de construción e a factura visigoda propiamente, senón no ámbito de poder afirmar só que é de época suevo-goda. No ano 872, Afonso III encomendoulle ao seu irmán Odoario que restaurase a igrexa e este fixo que o seu curmán Odonio establecese un mosteiro no lugar. Ademais do masculino, tamén creou outro para mulleres no que entraron a súa nai coas súas doncelas. Á morte da nai, Odonio nomeou abadesa a Onega, coa que vivía maritalmente. Esta pasaría máis tarde ao mosteiro de Vimaráns e Odonio ao de Celanova, co que Santa Comba pasou a pertencer a este último.

5. Exterior • O escalonamiento dos volumes do templo, do máis alto ao máis baixo, vai así do ciborio á capela maior, pasando pola altura media dos brazos da cruz. • Cóbrese con bóveda de canón na nave e no transepto, con bóveda de aresta no tramo central do cruceiro e bóveda de ferradura na capela maior. • Ten dúas portas. A principal reformouse en 1650 ao se lle engadir o pórtico. A do lado sur tamén se abriu máis tarde. Anteriormente o baptisterio estaba no lado sur, mais retiróuselle o tellado, se ben fica a pía bautismal.

6. Capela de San Xes de Francelos • Na Galipedia, a Wikipedia en galego. • Capela de San Xes de Francelos • A Capela de San Xes de Francelos é unha pequena e sinxela capela que orixinariamente pertencía a un antigo mosteiromedieval hoxe en día desaparecido. Na actualidade é o resultado de diversas reconstrucións que alteraron totalmente a fábrica orixinal. A súa importancia e valor residen en que nas reconstrucións aproveitáronse elementos decorativos e arquitectónicos prerrománicos provintes das edificacións anteriores, magníficos vestixios dun estilo pouco conservado en Galicia.

7. Historia • Sobre a súa fundación houbo diversas controversias. Algúns autores sinalaron a existencia dun mosteiro, desde o século IX, de monxas bieitas ou monxes que foi abandonado ou incorporado ao mosteiro de Celanova e, a súa posterior conversión como reguengo dependente da diocese de Tui co título de Santa María no século XII, ubicando a existencia dun novo mosteiro no século XV. • Analizando a documentación atópase a primeira referencia a Francelos nun documento do ano 986 que recolle unha doazón ao Mosteiro de San Salvador de Celanova, e nun documento do Tombo de Celanova (conservado no Arquivo Histórico Nacional) do ano 993 aparece unha nova referencia concretada no mosteiro de Francellos, documentándose deste xeito a existencia dunha comunidade monástica. • Cal foi a duración deste mosteiro e cando desapareceu é difícil de determinar. O certo é que nun documento de 1156 ditado por Afonso VII no que se confirma a división de dezmos feita entre o bispo de Tui e o Cabido menciónase como Igrexa de Santa María de Francelis. Durante os séculos XII a XIV a entidade poboacional Francelos segue a aparecer en documentos, como no do ano 1176 no que Fernando II outorgou en reguengo o couto de Francelos ao Mosteiro de Santa María de Melón e outros documentos, mais neles non existen mencións expresas á ermida.

8. Fachada • Os elementos que conforman o vano de acceso a actual capela deberon corresponder ao orixinal arco triunfal que daba paso á ábsida desde a nave, como apuntaron entre outros autores Lorenzo Fernández e García Álvarez. • A fachada sitúase ao abeiro dun adro cuberto cun tellado de madeira apoiado sobre pilastras. • A porta principal componse dun arco de ferradura de dovelaxe asimétrico (número par de dovelas e despeze radial) e que se veu modificado coa introdución dun lintel adovelado. O conxunto acusa unha evidente afinidade co estilo visigótico. Nas obras de restauración descubriron que o arco non realiza función construtiva (por dentro hai cachotería, as dovelas non chegan ao interior) polo que se especula que se trate dunha reposición. • O arco apoiase sobre dúas semicolumnas de fuste monolítico decorados con ondulantes motivos vexetais e encostados ás xambas. A decoración lévanos de novo ao estilo visigodo e o feito de que as columnas se atopen adosadas ás xambas ao arte asturiano prerrománico, a exemplos como o da Igrexa de Santa María do Naranco, pese a que nesta última os motivos e formas decorativas son ben distintas. .

9. Santa Eulalia de Bóveda • De Wikipedia, la enciclopedia libre • Saltar a navegación, búsqueda • Santa Eulalia de Bóveda (Santalla de Bóveda en gallego), es un santuario tardo-romano del siglo III construído a 14 kilómetros de la Antigua Lucus Augusti. Estaba dedicado a la diosa Cibeles y reconvertido al culto de Santa Eulalia. Se compone de una de planta rectangular, con una pequeña piscina en el centro y cubierta por una bóveda de cañón. En su exterior, un pequeño atrio con dos columnas "in antis" precede a la fachada, en la que se abre una puerta con arco de herradura, tipología que posteriormente adoptarían los visigodos. Es el más antiguo arco de herradura existente en la arquitectura española como elemento estructural, ya que anteriormente sólo había aparecido en la decoración de algunas estelas romanas. El Santuario de Cibeles está considerado un "unicum", es decir, no contamos con otro edificio de las mismas características en todo el territorio ocupado por el Imperio romano

10. Arquitectura • Portada del Atrio. • El edificio tenía dos plantas aunque en la actualidad solo se conserva la inferior o cripta que se encuentra casi en su forma original salvo la parte central de la bóveda que se perdió cuando se demolió la antigua capilla cristiana que ocupó el piso superior. Del piso superior solo permanece como vestigio parte del muro que inicia la bóveda de cubierta en ladrillos cerámicos. Anteriormente a la capilla cristiana, esta segunda planta funcionaba a modo de Taurobolio. El taurobolio era una estancia para el sacrificio de un toro en la planta alta del edificio, sobre la parte central de la cripta y sobre el hueco que permitía la caída de la sangre del animal sobre la piscina de la planta inferior. Una vez muerto el animal, los sacerdotes bajaban por una escalera de comunicación que existía en el muro oeste un recipiente con los órganos sexuales del toro y lo colocaban en las hornacinas que existían en los muros de la cripta, a ambos lados de la piscina. La creencia en las propiedades sanadoras del bautismo de sangre hizo de su practica algo muy habitual en la antigüedad, sobre todo en los siglos II y III

11. Escultura • El repertorio escultórico de Santa Elualia de Bóveda poco tiene que ver con la escultura clásica romana y más podría pasar por arte visigodo de siglos posteriores, pero indudablemente hace referencia directa a la diosa titular del santuario, así como al rito que se practicaba. • En el fondo y presidiendo la ceremonia se encuentra como objeto de culto la "Piedra Negra", considerada de origen celeste y tenida como epifanía de la diosa Cibeles. Esta piedra se sustenta sobre una columna y se relaciona con unas imágenes en el atrio de unas avestruces encaramadas sobre una piedra en una esbelta columna, como personificación zoomórfica de la diosa. • Se han podido recuperar algunas piezas pertenecientes a la planta superior tras su demolición y que se exponen en el pequeño museo cercano. Estas piezas son elementos iconográficos de la diosa Cibeles, como tres ménsulas de cantería de granito que representa un león, un tunpanón (tambor) y una tercera que recuerda un manojo de pensamientos (flor de Cibeles).

12. Pintura • Interior del santuario. • En el interior de la cripta se conserva un maravilloso conjunto mural, que es el más importante de los que persisten en toda Hispania. La representación pictórica hace referencia directa a la relación que las aves y sus cantos tenían con el santuario y su funcionamiento como oráculo. Las aves vivas permanecían ocultas a la vista de los devotos y sus cantos proféticos resonaban sobre las pinturas de la bóveda en el interior de la cripta. Estas pinturas se localizan en la bóveda y representan a las sibilas en forma de aves y con un grado de conservación excelente. El conjunto posee perdices, faisanes, gallináceas, pavos reales (símbolo de la diosa), palomas, un ganso y un pato, entre motivos vegetales estilizados que representan el árbol sagrado de Atis, el pino y su fruto. Las pinturas murales inferiores desaparecieron al cristianizarse el santuario y seguramente hacían referencia a los misterios de la diosa.