260 likes | 986 Views
KULTURA SREDNJEG VIJEKA X – Xv. kultura. "POD KULTUROM PODRAZUMEVAMO SKUP SVIH ONIH PROCESA, PROM J ENA I TVOREVINA KOJE SU NASTALE KAO POSLEDICA MATERIJALNE I DUHOVNE INTERVENCIJE LJUDSKOG DRUSTVA". obrazovanje. Visoko plemstvo carevi i plemići - mali broj obrazovanih
E N D
kultura • "POD KULTUROM PODRAZUMEVAMO SKUP SVIH ONIH PROCESA, PROMJENA I TVOREVINA KOJE SU NASTALE KAO POSLEDICA MATERIJALNE I DUHOVNE INTERVENCIJE LJUDSKOG DRUSTVA".
obrazovanje • Visoko plemstvo carevi i plemići - mali broj obrazovanih • Građani i seljaci - nepismeni (interes plemstva držati stanovnštvo u mraku) • Crkvi potrbni pismeni svećenici(čitanje molitvi i propovjedi) • Kralj/carpotrebni pismeni ljudi; pisari povelja,kancelariski službenici i diplomate
Razvojem feudalizma otvaraju se škole • Obrazovanje je u rukama sveštenika • Predavanja se izvode na latinskom jeziku • Batine su glavno sredstvo stimulansa učenja izreka„živjeti pod šibom“ znači učiti školu • Sedam slobodnih vještina ; Trivijum(gramatika,retorika i dijalektika) Kvadrijum (muzika,arhimetika, geometrija i astronomija)
knjige • Johan Gutenberg sredina XV stolj. u Maincuotvara štanpariju • U srednjem vijeku knjige su prepisivali monasi u SKRIPTORIJIMA • Crtano je prvo početno slovo – pisalo se na pergamenu • Krajem XIV stoljeća pojavljuju se knjige na papiru • Knjige su potreba gradske buržoazije (kultura)
Riterska kultura • IX vijek - epska djela „Pjesma o Rolandu“ (sukob Franaka i Arapa) • Razvija se riterska lirika ( ljubav,priroda i rat) • Tribaduri pjesnici u Francuskoj • Minzengeri pjesnici u Njemačkoj • Početkom XII st.nastaju prvi riterski romani „ Tristan i Izolda“
UNIVERZITETI/SVEUČILIŠTA • Uzrok razvoja univerziteta je; • krstaški ratovi • razvoj gradova • trgovačka putovanja • Najpoznatiji univerziteti; Bolonja(1088.g,) i Pariz (1200.g.) • Rimsko pravo - Justinijanov kodeks • (potreba trgovaca i bankara) • Feudalci -potčinjavanje seljaka i građana
OKFORD CAMBRIDGE • Univerzitet Bolonja - uživa podršku careva i kraljeva(Rimsko pravo ) • Univerzitet Sorbona (Pariz) teologija (nauka sluškinja teologije) • U XIII st. Engleska Okford(1096,g.) i Cambridge(1209.g.) • U XIV st. - Češka (Prag 1347,g.) i Poljska (Krakov 1364.g.) • Njemačka Heidelberg (1386.g.) • Krajem XIV stoljeća u Europi - 40 UNIVERZITETA
Univerziteti se dijele na:fakultete (bogoslovija/teologija,medicinai pravo) • Broj knjiga izuzetno malo – (studenti uče napamet)
nauka • Nauka u rukama crkve • Učenje religije neoboriva istina • Malo je bilo sticanja novih znanja • Umovanje nasuprot - ogledu • Beskorisne rasprave - (prepirke) - fizičkisukob (Može li bog znati više nego što zna) • Skolastičari imaju cilj dokaz tačnosti katoličke crkve • Najpoznatiji skolastičar Toma Akvinski
Europska nauka u povoju • Marko Polo putovanje u Mongoliju i Kinu • XIII st.Ptolomejevo učenje –loptasti oblik Zemlje • Gatanje po zvijezdama –ASTROLOGIJA • Hemija osnove metala –želja pretvaranja u zlato i srebro ALKEMIJA • Crkva ometa nauku-naučnike proganja
Rodžer bekon • Engleski monah XIII st. Rodžer Bekon - istinska nauka na ogledima i matematici • Primjena nauke u tehnici,stvaranje mašina • Ogledi sa baruton • Osuđen na 14 godina zatvora (CRKVA)
arhitektura • Crkva izvršila uticaj na umjetnost srednjeg vijeka • Od X-XII st.podižu se velike crkve (KATEDRALE) • Masivni zidovi,mali prozori, stubovi masivni nezgrapni, • Stil gradnje X-XII st. -ROMANIKA
arhitektura • Kraj XII st. Sj. Francuska novi stil - GOTSKI • Po gradovima se organizuju građevinski esnafi • Gotske građevine nisu masivne (Romanika) • Ogromni prozori,ogromna stakla,stubovi vitkiji, strop oštar strelast, vajarske figure bogatije • U gotici se grade i zgrade gradskih vijeća