100 likes | 301 Views
Morska wymiana handlowa w Europie w XVI w., szlaki, typy towarów, podróże wahadłowe Holendrów, Gdańsk i pozycja portów bałtyckich, skutki społeczno-gospodarcze w Polsce (wzrost pańszczyzny, zachwianie równowagi rynku wewnętrznego, regres rzemiosła, regres miast). Monika Krużołek.
E N D
Morska wymiana handlowa w Europie w XVI w., szlaki, typy towarów, podróże wahadłowe Holendrów, Gdańsk i pozycja portów bałtyckich, skutki społeczno-gospodarcze w Polsce (wzrost pańszczyzny, zachwianie równowagi rynku wewnętrznego, regres rzemiosła, regres miast) Monika Krużołek
1. Morska wymiana handlowa w Europie w XVI w. • Zasadnicza zmiana szlaków morskich • Miasta włoskie i hanzeatyckie straciły znaczenie na rzecz Portugalii, Hiszpanii, Holandii, Anglii i Francji • Ekspansja kolonialna Portugalii i Hiszpanii • Manila- centrum sieci szlaków kupieckich • Port w Antwerpii potęgą handlu europejskiego • Kompanie handlowe Anglii
2. Szlaki • hiszpański szlak srebra z Potosi (Ameryka Południowa) do Sewilli • transatlantycki szlak srebra do Europy przez Wyspy Kanaryjskie • Lizbona była osią powiązań z Dalekim Wschodem • dalekowschodnie szlaki portugalskie • Holandia- dwa typy szlaków: krótkie, czyli drewno – zbożowe oraz dalekie- oceaniczne. • szlaki północne wiodły do Norwegii, na Morze Białe i na Bałtyk • szlak holenderski- był to główny szlak oceaniczny z Europy do Wschodniej Azji • szlak archangielski
3. Typy towarów • Hiszpania: • kruszce szlachetne (w tym srebro) z Ameryki Środkowej i Południowej • artykuły żywnościowe i przemysłowe (cukier, kakao, tytoń, barwniki, drewno, leki, metale szlachetne) również z Ameryki Środkowej i Południowej • jedwab z Azji • dostarczanie czarnej siły roboczej, narzędzi, ceramiki i przedmiotów codziennego spożycia (wina, oliwa, mąka pszenna) do koloni w Ameryce Południowej i Środkowej
Portugalia: • jedwab, bawełna, egzotyczne tkaniny, cukier, przyprawy korzenne (pieprz, cejloński cynamon, gałka muszkatołowa), kamfora z Dalekiego Wschodu • wymiana tkanin koromandelskich na przyprawy korzenne z Archipelagu Indii Wschodnich i na złoto i niewolników z Afryki • wymiana chińskiego jedwabiu na meksykańskie srebro w Manili • wymiana chińskiego rękodzieła na srebro w Japonii • dostarczanie koni z Mezopotamii do Indii i z półwyspu Arabskiego • dostarczanie czarnoskórych robotników dla południowoamerykańskiej gospodarki plantatorskiej własnej i hiszpańskiej gospodarki górniczej
Holandia: • niezbędne materiały zasilające przemysł stoczniowy (budulec, smoła, płótno, włókno) ze szlaku wiodącego do Norwegii, na Morze Białe i na Bałtyk • drewno i zboże z Rygi i Gdańska • dostarczanie zboża do portów pirenejskich i śródziemnomorskich • przewóz na Bałtyk soli, wina francuskiego i towarów kolonialnych (cukier, ryż, tytoń i przyprawy korzenne) • zaopatrzenie w sól z portów Portugalii, Francji, Niemczech, a później również Wenezueli • wymiana produktów przemysłu tekstylnego (tkaniny sukienne, lniane, szkło, broń) na przyprawy korzenne, cukier, ryż, bawełnę, jedwab, kamforę i kawę w Batawii
Francja: • futra z Kanady • Anglia: • wymiana sukna na materiały do budowy statków (maszty, reje, smołę, liny, włókna konopne, płótna żaglowe) oraz wosk, skóry, futra, zboże w Archangielsku • kość słoniowa, złoto i przyprawy korzenne z Afryki • dostarczanie czarnoskórych robotników z Afryki do plantacji trzciny cukrowej, kawy, bawełny i tytoniu w Ameryce • herbata, porcelana chińska, tkaniny bawełniane z Kompanii Indii Wschodnich • Bałtyk transportował głównie śledzie, zboże, drewno, płody leśne i rolne, smołę, popiół.
4. Podróże wahadłowe Holendrów • Wahadłowy transport- niezakłócony przez zależności od sezonowych wiatrów • Ekonomiczny charakter holenderskiego szlaku • Założenie Batawii- głównego portu przeładunkowego w handlu wschodnim
5. Gdańsk i pozycja portów bałtyckich • Gdańsk- główny partner kupców zachodnich • Pełna władza miasta nad swym portem • Spadek liczby jednostek okrętów handlowych • Eksport i import gdański • Rosnące zapotrzebowanie na surowce do budowy statków • Współzawodnictwo portów bałtyckich • Koniec monopolu transportowego Hanzeatów
6. Skutki społeczno-gospodarcze w Polsce • Przemiany gospodarcze towarzyszące wprowadzeniu szlacheckich folwarków • Wzrost populacji dużych miast • Miejsca powstawania folwarków • Rodzaje upraw • Popyt zboża na rynkach europejskich