CZERNIAKOWI POWIEDZ NIE!!!

1. CZERNIAKOWI POWIEDZ NIE!!!

2. Czym jest czerniak? Czerniakjest nowotworem złośliwym skóry. Złośliwym dlatego, że charakteryzuje się wyjątkowo dużą skłonnością do wczesnych przerzutów oraz niewielką podatnością na leczenie. Najczęściej powstaje w obrębie znamion barwnikowych, nazywanych potocznie  pieprzykami

3. Jak może wyglądać czerniak.

4. Jak zapobiegać czerniakowi? Czerniak najczęściej rozwija się na podłożu znamion barwnikowych (nazywanych potocznie pieprzykami), które mamy na skórze od wielu lat. Regularne badania kontrolne skóry dają możliwość wczesnego rozpoznania choroby. Wtedy ten nowotwór jest jeszcze w pełni wyleczalny. Badania kontrolne powinno się wykonywać raz w roku. Wyjątkiem są osoby z licznymi znamionami barwnikowymi i osoby z tzw. zespołem znamion atypowych.

5. Jak rozpoznać czerniaka? • Zmiana koloru  skóry wokół znamienia. • Skóra swędzi, jest bolesna lub napięta . • Nieregularna powierzchnia skóry w okolicy znamienia. • Nieregularne krawędzie danego znamienia. • Duży rozmiar pieprzyka. • Wiele kolorów – występowanie w znamionach  takich kolorów jak ciemny brąz, biały , różowy czerwony, szary, niebieski i szczególnie czarnymoże sugerować pojawienie się czerniaka skóry.

6. Gdzie szukać czerniaka? Ponad 90 % wszystkich czerniaków znajduje się na skórze, ale nowotwór ten może umiejscawiać się wszędzie tam, gdzie pojawiają się komórki barwnikowe, a zwłaszcza wewnątrz gałki ocznej, na błonie śluzowej narządów płciowych, w jamie ustnej, krtani, przełyku, żołądku, jelitach i odbycie. Czerniak może powstawać w obrębie zdrowej skóry, ale jest to niezwykle rzadkie. Najczęściej przekształceniu w czerniaka ulegają znamiona barwnikowe. 

7. Grupy ryzyka związane z czerniakiem. Istnieją osoby, które są szczególnie zagrożone na zachorowanie. Są to osoby z jasną karnacją, o włosach blond lub rudych i niebieskich oczach, ze względu na mniejszą zawartość barwnika (melaniny), a także korzystające często z solarium i lamp kwarcowych, z licznymi znamionami barwnikowymi, z czerniakiem w rodzinie, nie stosujące lub niewłaściwie korzystające z ochrony przeciwsłonecznej. 

8. Jak leczyć czerniaka? Leczenie czerniaków to przede wszystkim ich usuwanie chirurgiczne z marginesem zdrowej skóry, w razie potrzeby z usunięciem okolicznych węzłów chłonnych. W zmianach zaawansowanych i przerzutach stosuje się leczenie cytostatykami. Pacjenci po leczeniu podlegają dalszej obserwacji przez około 10 lat.

9. Jak się badać w obawie przed czerniakiem? Najlepszą i najskuteczniejszą metodą badania czerniaka jest metoda ABCD. • Aoznacza : asymetrię znamienia, niepokojące jest jeśli jedna połowa znamienia różni się od drugiej, • Boznacza: obrzeże znamienia (ang. border), niepokojące jest, jeśli wykazuje  nierówności; • Coznacza: kolor znamienia (ang. color),  niepokojące jest jeśli jest różny w różnych częściach znamienia (od barwy białej i niebieskawej, do czerwonej, brązowej i czarnej) • D oznacza: średnicę znamienia ( ang. diameter ) – należy zwrócić szczególną uwagę na każde znamię, które ma 6 mm średnicy lub więcej, a także na każde, które powiększyło się lub wzniosło ponad powierzchnię skóry.

10. Gabriela Załuczkowska kl. I b LO