520 likes | 889 Views
Gedragsstoornissen. Cursus “Frail and Elderly” 15 en 17 september 2008 M.J. Abbink-de Roos Verpleeghuisarts. Inhoud cursus. SOORTEN GEDRAGSSTOORNISSEN OORZAKEN ONDERZOEK BEHANDELINGSMOGELIJKHEDEN. Soorten gedragsstoornissen. POSITIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN NEGATIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN.
E N D
Gedragsstoornissen Cursus “Frail and Elderly” 15 en 17 september 2008 M.J. Abbink-de Roos Verpleeghuisarts
Inhoud cursus • SOORTEN GEDRAGSSTOORNISSEN • OORZAKEN • ONDERZOEK • BEHANDELINGSMOGELIJKHEDEN
Soorten gedragsstoornissen • POSITIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN • NEGATIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN
Positieve gedragsstoornissen • Wanen en hallucinaties • Agressie • Zwerven • Ontremming • Rusteloosheid • Claimen • Verwardheid
Negatieve gedragsstoornissen • Depressie • Lusteloosheid • Slapeloosheid • Eetlustverlies • Angst
Oorzaken • Omgeving/Opvoeding • Psychiatrisch ziektebeeld • Lichamelijk ziektebeeld
Omgeving/opvoeding • Gedrag is de manier waarop wij in contact komen en zijn met de mensen om ons heen, we leren het van onze omgeving/opvoeders. • Door ons gedrag worden wij gezien.
Psychiatrische ziektes • DEPRESSIE • MANIE • PSYCHOSES • DELIER • DEMENTIE
Depressie • SLAAPSTOORNISSEN • LUSTELOOSHEID (APATHIE) • EETLUSTVERLIES
Manie • ONRUST • AGITATIE • SLAAPSTOORNISSEN
Psychoses • PARANOIA • BORDERLINE
Delier • VERWARDHEID • OMFLOERST BEWUSTZIJN • GEEN INPRENTINGSSTOORNISSEN • LICHAMELIJKE AANDOENING
Dementie • INPRENTINGSSTOORNISSEN • PROBLEMEN BIJ MAATSCHAPPELIJK FUNCTIONEREN • VERLIES VAN (ZIEKTE)INZICHT • VERLIES VAN OVERZICHT • DECORUMVERLIES
Lichamelijke ziektes • INFECTIES • SUIKERZIEKTE • SCHILDKLIERAANDOENINGEN • CEREBROVASCULAIR ACCIDENT
Infecties VEROORZAKEN DELIER DENK AAN: URINEWEGINFECTIES LUCHTWEGINFECTIES
Suikerziekte Bedenk dat zowel hypo- als hyperglycaemie gedragsstoornissen kan uitlokken.
Schildklieraandoeningen • HYPOTHYREOÏDIE KAN APATHIE VEROORZAKEN • HYPERTHYREOÏDIE KAN LIJKEN OP EEN MANIE
Cerebrovasculair accident Veroorzaakt afhankelijk van de plaats diverse gedragsproblemen. Bij een verstoring van het evenwicht tussen linker en rechter hersenhelft kan een houding van laissez faire of een onbehandelbare depressie ontstaan
Wanen en hallucinaties • WANEN VAAK HET GEVOLG VAN EEN PSYCHIATRISCHE AANDOENING (GEORGANISEERD) • HALLUCINATIES VAAK DOOR LIHAMELIJKE OORZAKEN (VISUS, MEDICATIE)
Agressie Gevolg van: opvoeding ontremming onbegrip
Ontremming • DIVERSE GEBIEDEN: • DECORUM • EETLUST • SEXUEEL
Zwerven Bij bejaarden vaak een teken van het verlies van oriëntatie in plaats, dus van dementie.
Rusteloosheid VAAK DOOR VERLIES VAN ORIËNTATIE IN TIJD EN PLAATS, DUS BIJ DEMENTIE
Claimen • VERLIES VAN ORIËNTATIE IN PERSOON • BORDERLINE PERSOONLIJKHEIDSSTOORNIS
Verwardheid ZOEK NAAR KOORTS, BLOEDARMOEDE EN SCHILDKLIERANDOENINGEN
Apathie, eetlustverlies Dit kunnen de eerste verschijnselen van een depressie zijn, maar ook wijzen op een c.v.a. of problemen in maag of slokdarm
Angst • VERLIES VAN DURF • TERUGTREKKEN • SOMS LEIDEND TOT POSITIEVE GEDRAGSSTOORNISSEN ALS CLAIMEN EN AGRESSIE
Onderzoek • Observatie • Anamnese (m.n. medicatie ) • Laboratoriumdiagnostiek • Beeldvormend onderzoek
Observatie • GEBRUIK EEN OBSERVATIE INSTRUMENT (R.A.I., G.I.P., 7 STAPPENPLAN) • RAPPORTEER HET WAARGENOMEN GEDRAG
Medicatie anamnese Medicijnen die het functioneren van de hersenen beïnvloeden: • Psychofarmaca • Anti-parkinson medicatie • Anti-hypertensiva • Cytostatica • cimetidine
Algemeen onderzoek • TEMPERATUUR, BLOEDDRUK,POLS • BLOEDONDERZOEK • URINEONDERZOEK
Bloedonderzoek Bloedonderzoek op: Hb, Ht, BSE,TSH, Vitamine B12, foliumzuur, kreatinine, ureum, ALAT, GGT, glucose Bij verdenking op anaemie toevoegen: MCV, MCHC,MCH, leuco’s, ery’s, thrombo’s Bij gebruik van diuretica toevoegen: Na, K Bij verdenking op infecties toevoegen: VDRL
Beeldvormend onderzoek • E.E.G. • RÖNTGEN ONDERZOEK • C.T. SCAN • M.R.I. SCAN
Electro Encephalo Grafie differentiatie tussen M.Alzheimer en M. Creutzfeldt-Jacob aantonen van epilepsie
Computer Tomografie aantonen vasculaire dementie differentiatie met: hersentumor subduraal haematoom normal pressure hydrocephalus
Magnetic resonance Imaging differentieert tussen M. Alzheimer en vasculaire dementie
Behandeling • OMGANGSADVIES • MEDICAMENTEn
Omgangsadvies Vermijd zo mogelijk het uitlokken van het storend gedrag door consequente omgang met de patiënt van het hele team
Neurotransmitters • Acetylcholine • Dopamine • Norepinefrine • Serotonine • Glutamaat
Effecten • Verwardheid,hallucinaties en agressie bij gebrek aan acetylcholine • Geheugenverlies en depressie bij gebrek aan dopamine en norepinefrine • Depressie, agitatie en agressie bij gebrek aan serotonine • Psychosen door gebrek aan glutamaat
Medicatie • Benzodiazepinen • Antipsychotica • Antidepressiva • Cholinesteraseremmers • Anti-epileptica
Benzodiazepinen bij voorkeur kortwerkend: (oxazepam, temazepam,lorazepam) bruikbaar bij angst en agitatie
Antipsychotica bij voorkeur klassiek met aangrijpingspunt op alle neurotransmitters: (haldol, dipiperon, cisordinol ) Bruikbaar bij: wanen, hallucinaties, agressie, gestoordwaak/slaapritme
Antidepressiva • Bij voorkeur Selectieve Serotonine Reuptake Inhibitors (paroxetine), als spoedig ontslag te verwachten is, anders zijn ook tricyclische antidepressiva (amitryptiline en nortryptiline) bruikbaar. • Bij alle depressive symptomen en agressie
Choline-esterase remmers • Bij Lewy Body disease: • Bij apathie, wanen en hallucinaties bij andere vormen van dementie
Anti-epileptica Bij agitatie kan een anti-epilepticum rust bieden, het gaat dan met name om carbamazepine (Tegretol)en valproinezuur (Depakine)