280 likes | 397 Views
Sociale vitaliteit in de dorpen Wie trekken de dorpen de toekomst in?. Lotte Vermeij en Anja Steenbekkers Sociaal en Cultureel Planbureau. Actieve bewoners belangrijk voor leefbaarheid. Vinden veel bewoners Gemeenschapszin hoort bij rurale idylle Moderne burger wil zelf bepalen.
E N D
Sociale vitaliteit in de dorpenWie trekken de dorpen de toekomst in? Lotte Vermeij en Anja Steenbekkers Sociaal en Cultureel Planbureau
Actieve bewoners belangrijk voor leefbaarheid • Vinden veel bewoners • Gemeenschapszin hoort bij rurale idylle • Moderne burger wil zelf bepalen
Actieve bewoners belangrijk voor leefbaarheid • Vindt de overheid • Plattelandsontwikkeling (AVP, 2004) • In actie met burgers! (BZK & VNG) • Wmo
Opdracht tot verandering Autonome dorpen ‘topdorpen’ ‘leukste’ dorpen museumdorpen zorgdorpen duurzame dorpen toeristische dorpen forensendorpen
Kritische geluiden • Overheid nog niet toegerust voor burgerinitiatief (oa Nationale Ombudsman, WRR) • Burger misschien wel tot minder enthousiast dan gedacht (oaWRR, SCP)
Vragen • Van wie komt de traditionele en vernieuwende sociale vitaliteit? • Is er wel voldoende sociale vitaliteit in de dorpen die dit het meeste nodig hebben?
Bronnen van sociale vitaliteit (NOP’09) Traditionele vitaliteit Vernieuwende vitaliteit
Verschillende rollen Kartrekkers Waterdragers Handen uit de mouwen Praktisch werk Afgebakend werk Sociale cohesie • Nemen initiatief • Brugfunctie binnen het dorp • Brugfunctie buiten het dorp
Hebben elkaar nodig • “Het plan voor het gemeenschapshuis is door de mensen zelf ontwikkeld. Toen de kogel door de kerk was dat we er aan gingen werken, hebben zich dezelfde avond 150 mensen aangemeld die wilden helpen” (voorzitter dorpsoverleg Beringe)
Operationalisatie ‘Kartrekkers’ (10%) U trok de kar (alleen of met anderen) (bijv. het maken van plannen, overleggen met instanties, praten met dorpsbewoners, organiseren van bijeenkomsten) ‘Waterdragers’ (16%) U verleende hand- en spandiensten (bijv. praktische klussen, onderhoudswerk, verzorgen van eten en koffie, verspreiden van pamfletten, verzamelen van handtekeningen)
Andere kant van eigen verantwoordelijkheid Voorzitter Dorpsoverleg Grashoek: “Als er niemand komt dan is er kennelijk geen behoefte, en als er geen behoefte is, waarom zouden we het nog doen? Wie zijn wij om geforceerd aan een dood paard te blijven trekken?”
Conclusies • Religie en opleiding zijn belangrijke bronnen van vitaliteit in de dorpen • Gelovigen (en bewoners die lang in het dorp wonen) dragen overwegend bij aan traditionele vormen van sociale vitaliteit, waaronder voorzieningen voor sociaal kwetsbaren • Hoger opgeleiden zetten zich veel in voor initiatieven die het dorp mooier maken. • Daarbij zijn het vaak de hoger opgeleiden (van buiten) die initiatieven trekken. • In minder leefbare dorpen is minder sociale vitaliteit
Bedankt voor uw aandacht! Meer lezen? Sociale Staat van het Platteland (begin 2013) Sociaal Vitaal Platteland (eind 2013)