SeMaS: zelfmanagementprofielen

1. SeMaS: zelfmanagementprofielen Nathalie Eikelenboom IQ healthcare en DOH Aart van Halteren Joyca Lacroix Philips Research

2. Even voorstellen • Sprekers • Deelnemers

3. Co-creatie SeMaS Contact: Nathalie Eikelenboom n.eikelenboom@doh-huisarts.nl

4. Zelfmanagement in het nieuws Bron: De Eerstelijns, oktober 2012

5. Zelfmanagement in het nieuws Bron: De Eerstelijns, september 2011

6. Zelfmanagement in het nieuws Bron: De Eerstelijns, april 2011

7. Zelfmanagement in het nieuws Bron: Medisch Contact, 41, oktober 2013

8. 15 groepspraktijken: 70 HA, 60 POH, 110.000 patiënten Eindhoven, Geldrop, Heeze, Son, Oirschot, Someren Ketenpartners: Fysiovisie, Psyzorg, Cazo, diëtisten Zuidzorg, Podotherapeuten, pedicures, Lumens, LEV De Ondernemende Huisarts (DOH)

12. Aanbod ondersteuning bij DOH • Groepscursus ‘Mijn diabetes en ik’ • Groepscursus stoppen met roken • Beweegprogramma KICK • eHealth modules: diep.info, websites Longfonds, bewegen, stoppen met roken • Patiëntenportaal Mijn GezondheidsPlatform -> Wie waar naartoe sturen?

13. Meneer de Vries • 71 jaar • Diabetes • Overgewicht • Weinig bewegen • Weduwnaar • Zelfstandig • Enige last van ziekte • Controle bij POH en HA • Veel adviezen, weinig actie Bron: lsvtglobal.com

14. Zelfmanagement • De zorg moet op maat zijn, ook zelfmanagementondersteuning. • Welke mensen kunnen wat zelf doen? • Hoe kunnen we tussen patiënten differentiëren?

15. Opzet onderzoek

16. Waar staan we nu? • Effectstudie bij zorggroep DOH • 7 huisartspraktijken met SeMaS profiel aan de slag • 350 patiënten gescreend met SeMaS; • 400 patiënten in controlegroep • Ingebouwd in computersysteem • Studieprotocol: Eikelenboom et al., Trials, 2013, 14:336

17. SeMaS screeningstool • Doel: screenen op zelfmanagement competenties en barrières • SeMaS: screeningstool met 27 vragen, invulduur 10 minuten • Handleiding met adviezen

18. SeMaS screeningstool Factoren: • Last van ziekte • Invloed op gezondheid • Vertrouwen in eigen kunnen • Hulp van anderen • Omgaan met problemen • Angst • Somberheid • Vaardigheden: computer, groep, zelfzorg.

19. motivatie door last van ziekte Omgaan met problemen Invloed op gezondheid Kans van slagen zelfmanagement Somberheid Angst Vertrouwen in eigen kunnen Ondersteun patiënt met aandacht voor competenties en voorkeuren Hulp van anderen Model van factoren Voorkeuren t.a.v. computer, groepen, zelfzorg

20. Handleiding • Beschrijving van factoren en effect op zelfmanagement • Suggesties voor acties obv stappenreeks en persoonsgebonden factoren Doen en blijven doen

21. Pragmatische indeling patiëntprofielen • Klaar voor meer zelfmanagement • Geschikt voor zelfmanagement, maar met aandachtspunten • Momenteel niet geschikt voor zelfmanagement

22. Vertrouwen in eigen kunnen • Eigen effectiviteit • inschatting van de haalbaarheid en succes van het gezondheidsgedrag • Iemand doet meer moeite om gedrag te veranderen bij veel vertrouwen

23. Vertrouwen in eigen kunnen • Weinig vertrouwen:Stel klein doel met grote kans van slagen en laat vertrouwen groeien. • Veel vertrouwen:Aan de slag!

24. Hulp van anderen • Sociale steun • Mate waarin de patiënt steun ervaart vanuit de (directe) omgeving • Praktisch of emotioneel • Krachtig middel om zelfmanagement te ondersteunen

25. Hulp van anderen • Alles alleen:Heeft deze persoon behoefte aan meer steun uit zijn omgeving?Bied steun aan, en help steun vragen. • Veel hulp:Aan de slag! Zet de steun in voor het behalen van het doel

26. Somberheid • Depressieve klachten • Bij chronische ziekte hogere kans op een depressie • Negatieve invloed op het vermogen tot zelfmanagement door bijv. lagere therapietrouw, minder zelfzorg, passiviteit

27. Somberheid • Vaak:Geef voorlichting over depressie en de samenhang met passiviteit. Stimuleer activiteiten.Verwijs evt. naar huisarts of POH GGZ. • Nooit:Aan de slag!

28. Vaardigheden Hoe mate van zelfmanagement vergroten? • computer: website, internetcoach • groepscursussen: mijn diabetes en • ik; stoppen met roken • zelfmonitoring: bloeddruk, glucose, gewicht,….

29. Demo SeMaS • 71 jaar • Diabetes • Overgewicht • Weinig bewegen • Weduwnaar • Zelfstandig • Enige last van ziekte • Controle bij POH en HA • Veel adviezen, weinig actie

30. Meneer de Vries Invloed op gezondheid Zelf in de hand Vertrouwen eigen kunnen Veel vertrouwen • depri Zelf meten/bewegen Enigszins bereid Hulp van anderen Alles alleen Omgaan problemen Probleem oplossen Functioneren groep Lastig Angstgevoelens Soms Vaardigheden PC Redelijk Last van ziekte Gemiddeld Somber Vaak

31. Mevrouw de Groot Invloed op gezondheid Zelf in de hand Vertrouwen eigen kunnen Veel vertrouwen • Psychsoc: groen, vaardigh oranje/rood Zelf meten/bewegen Enigszins bereid Hulp van anderen Veel hulp Omgaan problemen Probleem oplossen Functioneren groep Lastig Angstgevoelens Nooit Vaardigheden PC Goed Last van ziekte Gemiddeld Somber Nooit

32. Mevrouw Groemee Invloed op gezondheid Zelf in de hand Vertrouwen eigen kunnen Veel vertrouwen Zelf meten/bewegen Bereid Hulp van anderen Veel hulp Omgaan problemen Afleiding zoeken Functioneren groep Redelijk Angstgevoelens Nooit Vaardigheden PC Goed Last van ziekte Weinig Somber Nooit

33. Ervaringen uit de praktijk • “de SeMaS geeft structuur in het consult” • “Ik merk dat patiënten op een andere manier naar zichzelf kijken als ze SeMaS hebben ingevuld” • “ik heb een aanknopingspunt om weer een stapje verder te gaan” • “ik heb een puzzeldoos gekregen en langzaam vallen die stukjes in elkaar” • “als PO’er somatiek heb ik te weinig achtergrond” • “de meeste mensen waren al goed bezig”

34. Ervaringen uit de praktijk • “de SeMaS geeft structuur in het consult” • “Ik merk dat patiënten op een andere manier naar zichzelf kijken als ze SeMaS hebben ingevuld” • “ik heb een aanknopingspunt om weer een stapje verder te gaan” • “ik heb een puzzeldoos gekregen en langzaam vallen die stukjes in elkaar” • “als PO’er somatiek heb ik te weinig achtergrond” • “de meeste mensen waren al goed bezig”

35. Toekomstplannen SeMaS • Inzet SeMaS in alle DOH-praktijken • SeMaS in module zelfmanagement CBO • Vervolgonderzoek therapietrouw

36. Conclusie • Zelfmanagement: alleen als de patiënt het wil en kan • Zelfmanagementondersteuning moet op maat • SeMaS is een tool om gepersonaliseerde zelfmanagement-ondersteuning te bieden

37. Co-creatie SeMaS Contact: Nathalie Eikelenboom n.eikelenboom@doh-huisarts.nl