600 likes | 1.35k Views
آبراهه و رواناب. موسوی ندوشنی پاییز 1383. اندازه گیری رواناب در آبراهه ها. اندازه گیری عمق آب اندازه گیری سرعت آب در نقاط مختلف محاسبه دبی. عمق آب. عمق آب را با وسیله ای به نام اشل (در ایستگاه های هیدرومتری یا آب سنجی) اندازه گیری میکنند .
E N D
آبراهه و رواناب موسوی ندوشنی پاییز 1383 دانشگاه صنعت آب و برق
اندازهگیری رواناب در آبراههها • اندازهگیری عمق آب • اندازهگیری سرعت آب در نقاط مختلف • محاسبه دبی دانشگاه صنعت آب و برق
عمق آب • عمق آب را با وسیلهای به نام اشل (در ایستگاههای هیدرومتری یا آبسنجی) اندازهگیری میکنند. • در رژیم عادی رودخانه، متصدی روزانه دو بار (صبح و عصر) اشل را قرائت میکند و در رژیم سیلابی (به علت تغییر زیاد دبی) هر دو ساعت یکبار اشل قرائت میشود. دانشگاه صنعت آب و برق
پروفیل سرعت در آبراهه دانشگاه صنعت آب و برق
سرعت آب در آبراهه • سرعت آب در آبراهه، در یک مقطع متغیر است. دانشگاه صنعت آب و برق
اندازهگیری سرعت در مقاطع مختلف جریان • با توجه به اینکه سرعت جریان در کل مقطع یکسان نیست. باید سطح مقطع قسمتبندی شود. • اگر محل اندازهگیری عمیق نباشد از V0.6d استفاده خواهد شد. • اگر محل اندازهگیری عمیق باشد از روش دو نقطهای استفاده خواهد شد. دانشگاه صنعت آب و برق
انواع سرعت سنج (Moulinet, current meter) دانشگاه صنعت آب و برق
نحوه اندازهگیری دانشگاه صنعت آب و برق
اندازهگیری از روی قایق دانشگاه صنعت آب و برق
رابطه یا منحنی دبی-اشل (rating curve) • این منحنی رابطه گرافیکی است بین سطح آب و دبی متناظر آن در یک مقطع معین • رابطه بین دبی و اشل را میتوان رسم نمود که به صورت یک رابطه نمایی است. دانشگاه صنعت آب و برق
رابطه یا منحنی دبی-اشل (rating curve) دانشگاه صنعت آب و برق
تغییر مقاطع آبراهه و تاثیر آن در منحنی دبی-اشل دبی مقطع پر دانشگاه صنعت آب و برق
منحنی دبی-اشل • همانطور که ملاحظه شد منحنی دبی- اشل وسیلهی بسیار مفید و عملی است، اما دو نکته را باید در مورد آن در نظر داشت. • منحنی دبی-اشل در برونیابی دارای عدم قطعیت است. به این معنی که هر چه اشل را افزایش یابد، عدم قطعیت و یا تقریب دبی افزایش مییابد. • در رژیمهای سیلابی یک منحنی واحد دبی-اشل نخواهید داشت بلکه رابطه بین دبی و اشل به صورت یک حلقه (loop) در میآید. مطلب اخیر، در اسلاید بعد مورد بحث قرار میگیرد. دانشگاه صنعت آب و برق
منحنی دبی-اشل در جریان ناپایدار unsteady • همانطور که قبلا مشاهده در منحنی دبی-اشل به صورت یک منحنی تقریبا نمایی است اما به شرط آن که جریان پایدار (steady) باشد. • در جریان ناپایدار منحنی به شکل حالت بالا نیست و به دو قسمت تقسیم میشود. • در حالت بروز سیل، سرعت جریان از سرعت جریان پایدار بیشتر است، بنابراین در اشل یکسان دبی بیشتری را نسبت به جریان پایدار نشان میدهد. • در حالت نزول سیل، سرعت جریان از سرعت جریان پایدار کمتر است، بنابراین در اشل یکسان دبی کمتری را نسبت به جریان پایدار نشان میدهد. H منحنی جریان پایدار نزول سیل منحنی جریان ناپایدار به صورت حلقه بروز سیل Q دانشگاه صنعت آب و برق
تصحیح منحنی دبی-اشل • برای جریان پایدار با استفاده از فرمول Manningداریم: • که در آن s شیب است. • در جریان ناپایدار دبی Qa است و متناسب است با h+h h Vdt دانشگاه صنعت آب و برق
ادامه تصحیح منحنی دبی-اشل • در حالت بروز سیل نسبت dh/dt مثبت است. • در حالت نزول سیل نسبت dh/dt منفی است. • در سال 1945، corbett رابطه تجربی زیر را ارایه میدهد. دانشگاه صنعت آب و برق
ادامه تصحیح منحنی دبی-اشل • بنابراین مقدار Q به صورت خواهد بود. دانشگاه صنعت آب و برق
مثال تصحیح منحنی دبی-اشل • جریان در یک رودخانه 3160 متر مکعب بر ثانیه است. در طول مدت اندازهگیری که 2 ساعت است، اشل متناظر دبی فوق از 50.4 متر به 5.52 متر رسید. در صورتی که فاصله دو نقطه بالا دست و پایین دست ایستگاه 700 متر باشد و اختلاف ارتفاع 100 میلیمتر و عرض رودخانه 500 متر و عمق متوسط آب 4 متر، مطلوبست تعیین دبی برای حالت پایدار دانشگاه صنعت آب و برق
ادامه مثال تصحیح منحنی دبی-اشل دانشگاه صنعت آب و برق