24-28 şubat DÜNYA ÜZERİNDE İKLİM BÖLGELERİ 1

1. 24-28 şubatDÜNYA ÜZERİNDE İKLİM BÖLGELERİ1

2. A ) SICAK İKLİMLER 1. Ekvatoral İklim: Görüldüğü Yerler: Ekvator çevresinde 0˚ ve 10˚ enlemleri arasında görülür. Ekvatoral iklim, Amazon ve Kongo havzalarının büyük bir kesiminde, Gine Körfezi kıyılarına yakın bölgelerde, Endonezya ve Malezya’nın büyük bir bölümünde etkili olmaktadır. Yağış miktarı : Her mevsim düzenli yağış alır. Fakat en fazla yağış güneş ışınlarının Ekvatora dik geldiği tarihlerde (21 M - 23 E) görülür. Buharlaşma arttığı için. Yağışlar oluşum bakımındanKonveksiyonel yağışlarına örnektir. Yıllık yağış miktarı 2000 mm‘nin üstündedir.  Bitki örtüsü: bütün yıl yeşil kalan sık ve uzun boylu yağmur ormanlarıdır. Yağışların fazla olması ve yüksek sıcaklık kimyasal çözülmeyi artırmıştır. Topraklar fazla yıkandığı için verimi düşüktür ve kırmızı renkli Laterit topraklarıdır.

3. 2. Tropikal İklim (Subtropikal - Savan): Görüldüğü Yerler:10˚-30˚ kuzey ve güney enlemlerinde görülür. Tropikal iklim, Sudan, Çad, Nijerya, Mali, Moritanya, Brezilya, Venezuela, Kolombiya, Peru ve Bolivya gibi ülkelerde etkili olmaktadır. Yağış miktarı:Güneş ışınlarının dik geldiği yaz dönemi Konveksiyonel yağışlı, kışlar kuraktır. Yıllık yağış miktarı 1000–1200 mm arasındadır Bitki örtüsü:Bitki örtüsü savan adı verilen otsu bitkilerden ve yer yer akasya ve baobap ağaçlarından oluşur. Savanlar uzun süre yeşil kalan, gür ve uzun boylu ot topluluklarıdır. Savan bitki örtüsü içinde yeraltı sularının yüzeye çıktığı yerlerde ve akarsu boylarında Galeri ormanları görülür.

4. 3. Muson İklimi: Görüldüğü yerler: Güney Hindistan, Güney Çin, Güneydoğu Asya, Japonya ve Mançurya gibi bölgelerde görülür. Bu alanlar Muson rüzgârlarının etkisi altındadır. Yağış miktarı: Yıllık yağış miktarı ortalama 1000 -1500 mm civarındadır. Kıyı bölgeleri ve dağların denize bakan yamaçlarında yağış miktarı artar. Örneğin Hindistan’ın kuzey doğusunda yer alan Çerapunçi 12000 mm yağış ile dünyanın en fazla yağış alan yeridir. Bitki örtüsü: Kıyı kesimlerinde kışın yaprağını döken ormanlar, kuzeye doğru ise savanlar görülür. Muson ormanlarının tipik ağacı teak ağacıdır.

5. 4. Çöl İklimi (Sıcak ve Kurak İklim): Görüldüğü yerler:Dönenceler civarında kıta içlerinde etrafı dağlarla çevrili çukur alanlarda görülür. Afrika’da B. Sahra, Ortadoğu’da Necef, Asya’da Gobi, Taklamakan, Avustralya’da Gobbon ve Gibson, Güney Afrika’da Kalahari ve Namib, Güney Amerika’da Patagonya, Atacama ve Peru yeryüzündeki başlıca çöl alanlarıdır. Yağış miktarı:Yağışlar yok denecek kadar azdır( Epizodik). Yıllık yağış miktarı genellikle 100mm’ den azdır. Bitki örtüsü:Doğal bitki örtüsü bazı kurakçıl otlar ve kaktüs gibi bitkileridir. Bitki örtüsü çok zayıftır. Susuzluğa dayanıklı bitki türleri görülür.

6. B) ILIMAN İKLİMLER Akdeniz İklimi: Yayılış alanları:Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler, Avustralya’nın güneybatısı, G. Afrika Cumhuriyetinde Kap bölgesi, Şili’nin orta kesimleri ve Kuzey Amerika’da Kaliforniya çevresinde etkilidir. Türkiye de genel olarak bu iklim kuşağının etkisi altındadır. Yağış miktarı:Ortalama 600–1000 mm arasındadır. Cephesel yağışlar en fazla bu ikimde görülür.  Bitki örtüsü:kızılçam ormanlarının tahrip edilmesiyle ortaya çıkan makilerdir. Makiler, sürekli yeşil kalabilen, kısa boylu, sert yapraklı, kuraklığa dayanabilen, çalımsı bodur bitkilerdir.

7. 2. Okyanusal İklim: Yayılış alanı: Genel olarak, 30° - 60° enlemleri arasında, karaların batı kıyılarında görülür. Okyanusal iklim Batı Avrupa, Batı Kanada ve Güney Alaska kıyılarında, Güney Şili, Avustralya’nın kuzeydoğusu ve Yeni Zelanda’da etkili olmaktadır.( Türkiye’de Doğu Karadeniz Kıyıları.) Yağış miktarı:Her mevsim yağışlıdır. Nemlilik fazla olduğu için yıllık yağış miktarı 1500 mm civarındadır . Bitki örtüsü:Bitki örtüsü kışın yaprağını döken yayvan yapraklı ormanlardır. Ormanların tahrip edildiği yerlerde çayırlar bulunur.

8. 3. Karasal İklim: Yayılış alanı: Genel olarak, 30° - 65° enlemleri arasında, karaların deniz etkisinden uzak iç kısımlarında ve kıtaların doğu kıyılarında görülmektedir. Karasal iklim, Sibirya, Kanada ve Doğu Avrupa’da geniş bir yayılış sahasına sahiptir. Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 500 – 600 mm dolayındadır. Kış yağışları daha çok kar şeklindedir.  Bitki örtüsü:Tabii bitki örtüsü iğne yapraklı ormanlardır. Yağışın azaldığı kesimlerde de bozkırlar (step) görülür. Sibirya ve Kanada da iğne yapraklı ormanlara tayga ormanları adı verilir. Kıyıya yakın olan daha ılıman kesimlerde yayvan ve iğne yapraklı ormanlar yaygındır. Kışların çok soğuk geçtiği iç ve yüksek kesimlerde soğuğa dayanıklı iğne yapraklılar geniş yer kaplar. Yüksek kesimlerde üstünde alpin kat denilen dağ çayırları yer alır.

9. 4. Step İklimi (Yarı kurak İklim): Yayılış alanı:Step iklimi, bir geçiş iklimi özelliği gösterir. Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 300 - 500 mm’dir.Yazın konveksiyonel yağışlar görülür. Bitki örtüsü:Tabi bitki örtüsü yağışlı  mevsimde yeşeren, kurak mevsimde sararan step (bozkır)’tir. İnsanlar tarafından ağaç kesilerek, yakılarak ormanların ortadan kaldırılması  sonucunda oluşan bozkırlara antropojen bozkır denir.

10. C. SOĞUK İKLİMLER Tundra İklimi (Kutup altı İklimi) : Yayılış alanı:İskandinavya Yarımadasıyla, Kanada’nın kuzeyinde, Sibirya’ da ve  Grönland Adası’nın kıyı kesimlerinde görülür.  Yağış miktarı:Yıllık yağış miktarı 200–250 mm civarındadır.  Bitki örtüsü:Bitki örtüsü yosun ot ve cılız çalılıklardan oluşan Tundra bitki örtüsüdür. Düşük sıcaklıklara dayanabilen otlar çalılar ve yosunlardan oluşur.

11. 2. Kutup İklimi: Yayılış alanı:Dünyanın sürekli olarak karlar ve buzlarla kaplı olan kutup bölgelerinde görülen iklim tipidir. Kuzey Kutbu çevresinde Grönland Adası’nın iç kısımlarında ve Antarktika’da etkilidir. Yağış miktarı:Dolayısıyla yağışlar son derece az ve her zaman kar şeklindedir. Ortalama yağış yıllık 200mm civarındadır. Bitki örtüsü:Zemin buzlarla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur.