760 likes | 858 Views
Τ, Β, ΝΚ κύτταρα. Δρ. Βασιλική Τσαβδαρίδου - Φώλα Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΕΣΥ Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ. Το ανοσιακό σύστημα. Εμπλέκει όργανα, ιστούς, κύτταρα και πρωτεΐνες. Η κύρια λειτουργία του είναι η πρόληψη ή ο περιορισμός των λοιμώξεων από παθογόνα, όπως βακτήρια, ιούς, μύκητες και παράσιτα.
E N D
Τ, Β, ΝΚ κύτταρα Δρ. Βασιλική Τσαβδαρίδου- Φώλα Αναπληρώτρια Διευθύντρια ΕΣΥ Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ
Το ανοσιακό σύστημα Εμπλέκει όργανα, ιστούς, κύτταρα και πρωτεΐνες. Η κύρια λειτουργία του είναι η πρόληψη ή ο περιορισμός των λοιμώξεων από παθογόνα, όπως βακτήρια, ιούς, μύκητες και παράσιτα
Η πρώτη γραμμή άμυνας κατά των παθογόνων είναι το δέρμα και οι βλεννογόνοι
Δεύτερη γραμμή άμυνας είναι οι μηχανισμοί της φυσικής ανοσίας
Τα στοιχεία της φυσικής ανοσίας είναι προσχηματισμένα, • πλήρως ενεργά και • λειτουργούν αμέσως μετά την είσοδο των μικροοργανισμών. • Η δράση τους είναι μη ειδική
Πολύ ειδική προστασία παρέχεται από το επίκτητο σκέλος του ανοσιακού συστήματος (τρίτη γραμμή άμυνας), αλλά χρειάζεται αρκετές ημέρες για να καταστεί πλήρως λειτουργικό.
Η «ιεραρχία» στην αιμοποίηση Lineage-/Sca+/C-kit+ Blank et al, Blood 2008;111:492-503
Προέλευση των κυττάρων του ανοσιακού συστήματος
Προέλευση των κυττάρων του ανοσιακού συστήματος
TCellantigenReceptor Ο υποδοχέας αντιγόνου του Τ κυττάρου Είναι ετεροδιμερές από α και β (85%) ή γ και δ (15%) διαμεμβρανικές γλυκοπρωτεϊνικές αλύσους
Ουποδοχέας αντιγόνου των Τ κυττάρων (TCR).
Σύμπλεγμα TCR-CD3 • περιλαμβάνει οκτώ πρωτεΐνες • Τον υποδοχέα αντιγόνου των Τ κυττάρων • Τέσσερις αλυσίδες ονομάζονται συλλογικά CD3. • Τις ζήτα αλυσίδες • μεταβιβάζουν το σήμα μετά τη δέσμευση του αντιγόνου • . Ο TCR έχει μικρή κυτταροπλασματική ουρά, και έτσι δε μπορεί να μεταβιβάσει άμεσασήματα.
Μόρια που εμπλέκονται στην αλληλεπίδραση μεταξύ CD4+ T κυττάρων και αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων Μόρια που εμπλέκονται στην αντίδραση των κυτταροτοξικών CD8+ T κυττάρων με τα κύτταρα-στόχους
Οι λειτουργίες των Τκυττάρων διαιρούνται σε δύο κύριες κατηγορίες • Ρυθμιστικές και δραστικές λειτουργίες • Οι ρυθμιστικές λειτουργίες κυρίως μεσολαβούνται βοηθητικών (CD4-θετικών) Τ-κυττάρων, τα οποία παράγουν ιντερλευκίνες. • Κύριες δράσεις των βοηθητικών T κυττάρωνΚυτταροκίνες που μεσολαβούν τις δράσεις • Ενεργοποιούν τα αντιγόνο-ειδικά Τ κύτταρα ΙL-2 • να παράγουν κλώνο αυτών των κυττάρων • Ενεργοποιούν κυτταροτοξικά Τ κύτταρα IL-2 • Ενεργοποιούν B κύτταρα IL-4 και lL-5 • Ενεργοποιούν μακροφάγαιντερφερόνη γάμμα • Οι δραστικές λειτουργίες πραγματοποιούνται κυρίως από κυτταροτοξικά (CD8-θετικά) Τ-κύτταρα, τα οποία σκοτώνουν μολυσμένα από ιούς κύτταρα, κύτταρα όγκων και μοσχεύματα.
διαφοροποίηση Th1 κυτταρική ανοσία ενδοκυττάρια παθογόνα αυτοάνοσα IFN-γ IFN-γ, IL-12 Th17 NEW CD4 TGF-β + IL-6 φλεγμονή αυτοάνοσα IL-17 IL-23 IL-4 Th2 χυμική ανοσία εξωκυττάρια παράσιτα αλλεργία IL-4 TGF-β IL-10 Th3 Tr1
CD8 Τ λεμφοκύτταρα Παρουσιάζουν κυτταροτοξική δραστηριότητα,δηλαδή καταστρέφουν • κύτταρα μολυσμένα με ιούς, • κύτταρα όγκων, και • κύτταρα αλλομοσχεύματος. Αποτελούν περίπου το 35% των περιφερικών Τ κυττάρων
CD8 Τ κύτταρα αναγνώριση συνδιέγερση ενεργοποίηση έκκριση κοκκίων καταστροφή κυττάρου στόχου
Η λύση του κυττάρου-στόχου γίνεται ή με περφορίνες και κοκκιοένζυμα ή οι περφορίνες καταστρέφουν τις κυτταρικές μεμβράνες
Συνοψίζοντας τη δράση των Τ κυττάρων
Ενεργοποίηση των Τ κυττάρων Θυμηθείτε τον κανόνα του οκτώ: Τα CD4 αντιδρούν με τάξης IIMHC μόρια(4 X 2 = 8) και Τα CD8 αντιδρούν με τάξης IMHC μόρια(8 x 1 = 8). MHC περιορισμός
κύτταρα μνήμης Τα Τ (όπως και τα Β) κύτταρα μνήμης, όπως υποδηλώνει το όνομα, αντιδρούν ειδικά και με ταχύτητα έναντι ενός παθογόνου ακόμη και πολλά χρόνια μετά την αρχική έκθεση σ’ αυτό. Αυτή η ειδική μνήμη για ένα αντιγόνο οφείλεται σε ότι: • παράγονται πολλά κύτταρα μνήμης, έτσι ώστε η δευτερογενής απάντηση είναι εντονώτερη από την πρωτογενή απάντηση. • τα κύτταρα μνήμης ζουν για πολλά χρόνια και έχουν την ικανότητα να αναπαράγονται. • Τα κύτταρα μνήμης ενεργοποιούνται με μικρότερα ποσά αντιγόνου και απαιτούν λιγότερη συνδιέγερση και • τα ενεργοποιημένα κύτταρα μνήμης παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες ιντερλευκινών από ό,τι τα παρθένα Τ κύτταρα.
Τα Β κύτταρα • Είναι πολύ σημαντικά αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα • Παράγουν αντισώματα
Προέλευση ωρίμανση των Β-κυττάρων. Τα Β κύτταρα προκύπτουν από βλαστικά κύτταρα και διαφοροποιούνται σε προ-Β κύτταρα που εκφράζουν μ βαριές αλυσίδες στο κυτταρόπλασμα, και στη συνέχεια σε Β-κύτταρα που εκφράζουν IgM μονομερές στην επιφάνεια. Αυτό συμβαίνει ανεξάρτητα από αντιγόνου. Η ενεργοποίηση των Β-κυττάρων και η διαφοροποίηση σε πλασματοκύτταρα εξαρτάται από το αντιγόνο.
Βαριές αλυσίδες (Heavy chains) γ, α, μ, ε, δχρωμόσωμα 14 Ελαφρές αλυσίδες (Light chains) κχρωμόσωμα 2 λχρωμόσωμα 22
Μεταστροφή ισοτύπου • Μετά την επαφή με αντιγόνο
IgM IgG CD19 CD19 CD19 Y Y CD10 CD20 CD20 CD22 CD22 CD22 m CD79a CD79a CD79a CD19 CD24 CD24 CD10 CD22 CD79a Y Y Y Ανασυνδυασμός βαριών αλύσων Ανασυνδυασμός ελαφρών αλύσων Μεταστροφή ισοτύπου Διαφοροποίηση Β-λεμφοκυττάρου Pro Pre Ωριμο Πλασματοκύτταρο
Η σύνθεση αντισωμάτων κατά κανόνα συνεπάγεται τη συνεργασία των τριών κυττάρων • μακροφάγων, • Τ βοηθητικών κυττάρων και • Β-κυττάρων.