200 likes | 722 Views
OLFAKTOMETRE. HAZIRLAYANLAR: Prof. Dr. Aysel Atımtay Çevre Müh. Meltem Güvener. KOKU KAYNAKLARI. Atıksu arıtma tesisleri Kimyasal Tesisler Rafineriler Mezbahalar Yağ Eritme Merkezleri Boya-Vernik Sanayileri Yem Fabrikaları (Kemik Unu vb.). ÖRNEKLEME TEKNİKLERİNİN UYGULANMASI.
E N D
OLFAKTOMETRE HAZIRLAYANLAR: Prof. Dr. Aysel Atımtay Çevre Müh. Meltem Güvener LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
KOKU KAYNAKLARI • Atıksu arıtma tesisleri • Kimyasal Tesisler • Rafineriler • Mezbahalar • Yağ Eritme Merkezleri • Boya-Vernik Sanayileri • Yem Fabrikaları (Kemik Unu vb.) LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖRNEKLEME TEKNİKLERİNİN UYGULANMASI • Örnek alma ve örnek hazırlama, ölçüm sisteminin en önemli öğesidir. • Ölçüm sonucunun kalitesini ve güvenilirliğini etkiler. • Örneklemelerde hata payları bulunmaktadır. Dikkatli örnek alma hata paylarını azaltır. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖRNEKLEME TEKNİKLERi Olfaktometre sistemine göre ölçüm yapmak için 2 çeşit örnekleme uygulanmaktadır: • Aktif Örnekleme Sürekli • Pasif Örnekleme Kesikli • Gaz ortam • Sıvı Yüzeyi • Katı Yüzeyi LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
AKTİF ÖRNEKLEME (Sürekli) 3 4 5 1 2 1.Örnek alma probu 4.Örnek fazlasının çıkışı 2.Toz filtresi 5.Olfaktometreye giriş 3.Ön seyreltme havası LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
AKTİF ÖRNEKLEME (Sürekli) • İncelenecek örneğin kaynaktan sürekli olarak kısmi akışı sağlanır. • Olfaktometre örnekleme hattına bağlanır. • Kaynaktan alınan örnekler sürekli olarak olfaktometreye aktarılır. • Böylece olfaktometreye yeterli hacimde kokulu gaz örneği sağlanmış olur. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
PASİF ÖRNEKLEME (Kesikli) • Kokulu gaz örneği vakumlu örnek alma cihazı ile örnekleme torbalarına alınır. • Örnek analiz edilmek üzere laboratuvara getirilir ve torba olfaktometreye bağlanarak koku analizleri yapılır. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Pasif Örneklemea) BACA GAZI 1 5 1. Örnekleme probu 2. Vana 3. Örnekleme torbası 4. Vakum ünitesi 5. Vakum pompası 2 3 4 LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Pasif Örneklemeb) SIVI YÜZEYİ Örnek alma noktası Örnekleme cihazı LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Pasif Örneklemec) KATI YÜZEYİ Örnek alma noktası Çöp alanı Örnekleme cihazı LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖRNEK HACMİ Pasif örnekleme sırasında alınacak örnek hacmi aşağıda belirtilen faktörlere bağlıdır: • Koku konsantrasyonu • Tekrarlanan ölçüm sayısı (ard arda en az üç ölçüm) • Yaklaşık örnek hacmi ~ 20 L LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖLÇÜM • Alınan örneğin 24 saat içinde olfaktometre ile ölçümü yapılmalıdır. • Ölçüm yapılacak ortamın koku içermemesi sonuç açısından çok önemlidir. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Pasif Örnekleme ÖRNEKLEME TORBALARI • Temiz ve kokudan arınmış olmalıdır. • Alınan örnekle torbanın yapıldığı malzeme kimyasal reaksiyon vermemelidir. • Kokuyu soğurmamalıdır. • Kokuya karşı geçirgen olmamalıdır. • Işığa karşı dayanıklı olmalıdır. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Pasif Örnekleme ÖRNEKLEME TORBALARI • Teflon ya da nalofandan yapılmış torbalar kullanılır. • İçi PE (Polyethylene) kaplı aluminyum folyodan yapılmış torbalar da mevcuttur. Bu torbalar, nötr havayla doldurulup 24 saat bekletilerek temizlenir ve tekrar kullanılabilir. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Aktif Ve Pasif Örneklemelerin Karşılaştırılması AKTİF ÖRNEKLEME • Sabit koku kaynakları emisyonlarının ölçümünde; • Örnekleme ve ölçüm işlemi arasındaki zaman az olduğu için kokunun kimyasal reaksiyona girme veya soğurulma riski minimumdur. • Değişken koku emisyonlarının ölçümünde; • Koku örneği zamana göre değişken olduğu için elde edilen sonuçlar güvenillir değildir. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
Aktif Ve Pasif Örneklemelerin KarşılaştırılmasıPASİF ÖRNEKLEME • Değişken koku emisyonlarının ölçümünde; • Farklı konsantrasyondaki koku emisyonlarının tayini için daha uygundur. Örnekleme gazının sabit akışlı olması yeterlidir. • Tek kademeli ölçümlerde; • Homojen koku örneklemesinin yapılabilmesi için örnekleme torbasının yeteri kadar büyük olması gerektir. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖRNEKLEME SIRASINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR: • Örnekleme sistemi koku içermemelidir. • Soğurmalar önlenmelidir. • Yoğunlaşma oluşumu önlenmelidir. • Ölçümü yapılacak örneğin • Temas ettiği yüzey • Transfer mesafesi • Tranfer süresi minimum olmalıdır. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara
ÖN DENEME • Örnekleme yapmadan önce bir ön deneme yapmak yararlı olur. • Böylece örneğin; • Toz içeriği • Yoğunlaşma eğilimi • Sıcaklığı • Bağıl nemi tespit edilmiş olur. LIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 AnkaraLIFE Projesi-Eğitim Semineri ODTÜ, 1-2 Nisan 2004 Ankara