autorstwa Doroty Wojtałów

1. autorstwa Doroty Wojtałów

2. Podstawowe informacje • W Tatry – ale po co • TPN • Regulamin Tatrzańskiego Parku Narodowego • Rośliny • Zwierzęta • Ekwipunek • Bezpieczeństwo • Tatrzańskie pułapki • TOPR • Gdzie zdobyć więcej informacji

3. są najwyższą częścią Karpat usytuowaną na pograniczu Polski i Słowacji. Całkowita powierzchnia to 785 km’ z czego tylko 25% należy do Polski. Są to góry młode, wypiętrzone w orogenezie alpejskiej. Najwyższym szczytem są Rysy – 2499 m n.p.m. Tatry dzielimy na 3 części: • Tatry Wysokie: Orla Perć, Rysy, Świnica … Charakteryzują się surową rzeźbą i sporym nachyleniem terenu. Zbudowane są głównie z granitoidów. • Tatry Zachodnie: Czerwone Wierchy, Giewont, Kasprowy… Zbudowane z wapieni. O kształcie kopulastym, porośnięte trawami, podcięte urwistymi przepaściami. • Tatry Bielskie: naturalne przedłużenie Tatr Wysokich. Położone w całości na Słowacji. Cechy char. – duża ilość jaskiń.

4. 1. By przeżyć niesamowitą przygodę, poznać coś nowego, pokonać własne słabości, wzbogacić duszę i ciało 2. By na łonie natury, wśród pięknych widoków, aktywnie odpocząć od codziennych spraw 3. By dotknąć głową chmur  …

5. TPN – Tatrzański Park Narodowy o powierzchni 21164 ha jest największym parkiem narodowym w Polsce. Został założony 30 X 1954 r., rozpoczął działalność 1 I 1955 r. Pierwsze projekty parku pojawiły się w latach 80 XIX wieku, wzorowane na pierwszym amerykańskim parku narodowym w Yellowstone. Pomysł stworzenia parku stał się konsekwencją ożywionego zainteresowania Tatrami, głównie przez artystów i naukowców, które miało miejsce na przełomie XVIII i XIX wieku. Głównym celem TPN jest ochrona Tatr i przyrody. W obrębie tej organizacji prowadzone są także liczne prace badawcze i naukowe. Symbolem Tatrzańskiego Parku Narodowego jest kozica.

6. Wejście do Tatrzańskiego Parku Narodowego jest płatne. Kosztu biletu ulgowego to 2.20 zł, a normalnego 4.40 zł. Na terenie TPN zabrania się: • Poruszania się po drogach nie oznakowanych szlakami turystycznymi. • Biwakowania i parkowania poza wyznaczonymi miejscami (w szczególności spania pod gołym niebem). • Zrywania i niszczenia krzewów roślin i drzew • Łapania, uśmiercania lub zabierania zwierząt we wszystkich stadiach rozwoju. • Zanieczyszczania środowiska i zakłócania spokoju. • Kąpieli w stawach i potokach.

7. Od 2250 m n.p.m. Piętro skał – mchy, porosty. 1800-2250 m n.p.m. Miejsce wypasu owiec. .Roślinność trawiasta, sasanki, niezapominajki, dzwonki alpejskie. 1550-1800 m n.p.m. Kosówka chroni glebę przed erozją, zapobiega lawinom 1250-1550 m n.p.m. Górna granica lasu. Limba (chroni świerki przed lawinami i wiatrami). Do 1250 m n.p.m. Lasy świerkowo – bukowe i jodłowe.

8. zamieszkują głównie regiel dolny, chodź w swych wędrówkach dochodzą nawet do piętra hal. Żywią się roślinami, a także padliną i innymi ssakami. Po polskiej stroni jest ich 19, a po słowackiej 49. Do miejsc w których najczęściej można spotkać niedźwiedzia należy: Dolina Białej Wody, Dolina Chochołowska, droga na Halę Gąsienicową z Brzezin. Podczas spotkania z niedźwiedziem nie wolno panikować. Należy powoli oddalić się, nie okazując zainteresowania, zachować ciszę i spokój. Nie wolno karmić niedźwiedzi. Niewskazane jest też robienie zdjęć. Z reguły niedźwiedzie boją się człowieka i unikają kontaktu ale w obawie o swoje potomstwo niedźwiedzica jest wstanie zaatakować. Główną przyczyną ataków niedźwiedzi jest błędne zachowanie człowieka

9. uznawane za mistrzynie wspinaczki zamieszkuję wyższe. Doskonale czują się w terenach skalistych, oddalonych od szlaków turystycznych. Kozica jest gatunkiem endemitycznym – jej jedynym miejscem występowania są Tatry. Mimo swojej nazwy kozice nie są górskimi kozami, ale jedynym występującym w Europie gatunkiem antylopy. Zwierzęta te są roślinożerne – żywią się porostami i ziołami, żyją w stadach od 5 do 40. Ze względu na swoje unikalne cechy i występowanie kozice zostały uznane za symbol Tatrzańskiego Parku Narodowego. Niestety istnienie tego najbardziej reprezentatywnego gatunku Tatr jest zagrożone przez człowieka. Do innych gatunków zamieszkujący Tatry zaliczamy wilka, kunę leśną, lisa, jelenia, sarnę, dzika, wydrę (obecnie pozostało 5 sztuk tego gatunku – zamieszkuje potoki), rysia, borsuka.

10. 1. Ubiór Odpowiedni strój nie tylko chroni przed zmarznięciem i kontuzjami, ale także zapewnia komfort i wygodę. Powinien być starannie dobrany zależnie od pogody i planowanej trasy. Należy pamiętać o spadku temperatury wraz ze wzrostem wysokości oraz wzmożonym wysiłku organizmu. Dobrym rozwiązaniem są koszulki coolmax’owe, zapewniające odpowiednią cyrkulację powietrza i polary. Na deszczową pogodę najlepiej kurtka z membraną i nieprzemakalne spodnie. Niezmiernie ważne jest odpowiednie obuwie: sprawdzone, wygodne, za kostkę i najlepiej nieprzemakalne. Pamiętaj!! Zawsze należy być przygotowanym na załamanie pogody, deszcz i burze.

11. 2. Orientacja Mapa jest konieczna do odpowiedniego zaplanowania trasy. Poza zlokalizowaniem położenia dostarcza informacji o czasie i trudności planowanej wycieczki. 3. Pokarm Należy pamiętać o dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów i pokarmu. Najlepiej wchłanianym i gaszącym pragnienie napojem jest woda nie gazowana. Warto też zabrać czekoladę (doskonale uzupełnia energię). Na zimowe wyprawy zalecane ciepłe napoje. 4. Sprzęt turystyczny Doskonałym odciążeniem dla kolan są kijki trekingowe (szczególnie zalecane przy dużym obciążeniu plecaka). Plecak powinien być wąski, aby nie blokował ruchów i z pasami biodrowymi.

12. Do jednego z najważniejszych aspektów turystyki należy bezpieczeństwo. Tatry co roku pochłaniają ok. 30 ofiar. Co jest najczęstszą przyczyną tych tragedii? • Nagła zmiana warunków atmosferycznych. Nagle pojawiające się burze są często przyczyną śmierci szczególnie na Świnicy i innych szczytach będących najwyższymi w pewnym swoim otoczeniu. Częstą przyczyną katastrof są także mgły, które ograniczają widoczność i często prowadzą do zabłądzenia. • Zbaczanie ze szlaków. Spowodowane nie tylko złymi warunkami, mgłami i ograniczoną widocznością ale często chęcią skrócenia trasy, brawurą. • Nieznajomość topografii w połączeniu z opuszczaniem wyznaczonych ścieżek może zaprowadzić turystę wprost nad przepaść, odcinając drogę powrotu. • 4. Lawiny i oblodzenia. Bardzo częstą przyczyną wypadków jest oblodzenie skał i łańcuchów oraz niespodziewanie spadające lawiny. • 5. Zmęczenie powodujące osłabienie koncentracji może być przyczyną poślizgnięć i upadków w głębokie przepaści.

13. Do sztandarowych przykładów górskich pułapek – miejsc, które z pozoru wyglądają łagodnie, a kończą się przepaścią, odcinającą drogę powrotu należą Czerwone Wierchy i Żleb Drege’a. Swoim pozornym wyglądem zmyliły już wielu turystów, którzy zmęczeni chcieli skrócić drogę powrotu lub zabłądzili. Czerwone Wierchy Żleb Drege’a

14. TOPR – Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe jest organizacją założoną przez Mariusza Zaruskiego w 1909 roku, by nieść pomoc poszkodowanym w Tatrach, by ratować życie ludzkie. Zrzesza ona wolontariuszy, ludzi odważnych, sprawnych fizycznie, świetnie znających się na topografii i pierwszej pomocy. 601 100 300 Wzywanie pomocy W dobie telefonów komórkowych najlepszym sposobem wezwania pomocy jest zadzwonienie pod powyższy numer. Jest to bezpośredni numer TOPR’u. Numerem dostępnym z każdej komórki bez karty sim i zasięgu jest 112z którego też można wzywać pomoc TOPR’u. W razie gdy nie mamy możliwości zadzwonienia sygnały można puszczać latarką (6 sygnałów na minutę, minuta przerwy). Potrzebę wezwania helikoptera można sygnalizować wyciągniętymi do góry rękami (w kształcie litery Y). Prostym ale skutecznym sposobem jest też wołanie.

15. Kwartalnik „W górach” ukazuje oblicze różne oblicza polskich gór. Internetowy przewodnik: www.wirtualne-tatry.pl Przewodnik Józefa Nyki został uznany za jeden z najdokładniejszych tatrzańskich przewodników w wersji książkowej. „Wołanie w górach” to opis mrożących krew w żyłach akcji ratunkowych.