DE OUDHEID IN FILM, DANS EN MUZIEK

1. DE OUDHEIDIN FILM, DANS EN MUZIEK Keuzevak, 2de semester 2011-2012Tijd en locatie: dinsdag, 15.15-17.00 uur, Lipsius 147 (college) en 17.15-20.15, Lipsius 228 (vertoning)

2. ROOSTER • 7 februari Naerebout, et al. Inleiding • 14 februari Rademaker Ik kan de kilste geesten doen ontvlammen. Monteverdi’s Seconda prattica en de (weder)geboorte van de muzikale tragedie • 21 februari Pieper De oudheid als entertainment. De antiquiserende opera in Engeland in de 17e en 18e eeuw (Purcell, Händel) • 28 februari Naerebout Het ontstaan en de ontwikkeling van het klassiek ballet in de 16e tot en met 18e eeuw als een poging de antieke dans te doen herleven • 6 maart Rademaker De schepselen van Prometheus. Beethoven en de muziek van de Verlichting en de Revolutie • 13 maart De Jonge Schöne Welt, wo bist Du? De oudheid in de liedkunst van de 19e eeuw (Schubert, Wolf) • 20 maart Pieper Wagner, de Grieken en een Duits Gesamtkunstwerk • Collegevrije week (Tussentoets) • 3 april Rademaker Aimai-je un rêve? De oudheid in de muziek van Debussy en Ravel • 10 april Naerebout Revived Greek dances in de late 19e en vroege 20e eeuw • 17 april De Jonge Ego senem kekidi. Stravinsky’s Oedipus Rex (1927) • 24 april Naerebout De oudheid als thematiek in de periode van de stomme film (1896- 1929) • 1 mei Pieper Pasolini’s Medea en Fellini’s Satyricon: twee filmische antwoorden op de oudheid • 8 mei Naerebout De oudheid als thematiek in de film van de afgelopen kwart eeuw • 15 mei Buijs Aeneas nu. De oudheid in de popmuziek

3. KERNBEGRIP: RECEPTIE(hierbeperkt tot de receptie van ‘de oudheid’ = de Grieks-Romeinsewereld) • Receptie is meerdan ‘traditie’, Nachleben, ‘invloed’, ‘erfgoed’ [NB: die laatstgenoemdezakenbestaanook, en overlappen met receptie] • Receptie = appropriatie (in de zin van toe-eigening)  actieverol van de ‘ontvangende’ partij [NB: dit is theoretisch het ‘springende punt’ met de meesteconsequenties] • Receptie is eenvoortgaandproces: ‘de oudheid’ wordtook in de oudheidgerecipieerd, en tot op de dag van vandaag; en tevenseencumulatiefproces: ook de receptieswordengerecipieerd. • In feite is het beter over ‘recepties’ tespreken, in het meervoud • RECEPTIES = creatie van oudheidbeelden

4. WAAROM RECEPTIE-STUDIES? • Receptiebeïnvloedt de manierwaarop we kijkennaarhetgeengerecipieerdwordt. Waarominterpreteert X bron Y op wijze Z? • Onderdeel van de receptie is eenwetenschappelijkoudheidbeeld, datconcurrentieondervindt van alleandereoudheidbeelden die in het receptieprocesgegenereerdworden • Hoe men de oudheidrecipieert is in zichzelfinteressant, enzegtveel over de ‘ontvangende’ samenlevingen • Het algemenethema van culturele (dis)continuiteit, traditie, receptie, inventie etc. is van belang

5. HET BREDE TERREIN VAN DE RECEPTIE-STUDIES • Receptie-theorie en receptie-geschiedenis • Receptie-studies betreffen evident ‘de kunsten’ (performatief, beeldend, literair, architectonisch…), maar ookalleandereaspecten van de ‘ontvangende’ samenleving • Receptie-studies omvattenook de bestudering van de oudheid • Receptiekan de vorm of de inhoudbetreffen, of beide in wisselendecombinaties • Pogingen tot re-creatie van ‘de oudheid’ zijn, paradoxaal, veelaleenbijzondergeval van receptie van de inhoud

6. RECEPTIE: HET PROCES De BRON [antieketekst, afbeelding, materiëlecultuur, en de ‘betekenissen’ die daarinbeslotenliggen] wordt, al dannietgemedieerd, door eenRECEPTOR gerecipieerd, binneneenbepaalde CONTEXT, met eenbepaald DOEL, en met eenbepaaldbedoeld of onbedoeld EFFECT NB: meestal is ereen ‘string of receptions’ (< Budelmann & Haubold): eerderereceptiesworden op hunbeurtgerecipieerd, en eerdere/anderereceptiesbehoren in iedergeval tot de context