320 likes | 741 Views
Irlandia. FLAGA I HERB IRLANDII. Irlandia. Położenie Irlandii . Irlandia.
E N D
Irlandia Położenie Irlandii
Irlandia Irlandia, Republika Irlandii (Éire, Poblacht na hÉireann, pełna nazwa angielska to jedynie Ireland, co ma podkreślać dążenia zjednoczeniowe z Irlandią Północną) – państwo w Europie Zachodniej, członek Unii Europejskiej. Zajmuje większość terytorium wyspy o tej samej nazwie.
Klimat i położenie POŁOŻENIE: Dostęp do Morza Irlandzkiego, Morza Celtyckiego, Oceanu Atlantyckiego, a od Wielkiej Brytanii oddziela ją Kanał Św. Jerzego. • Powierzchnia nizinna • Najwyższy punkt Carrantuohill- 1.041 m. n.p.m. • Najdłuższa rzeka Shannon- 259 km • Największe jezioro Loch Coirib-176 km² KLIMAT: • Umiarkowanie ciepły (jest wynikiem przepływającego niedaleko ciepłego prądu z Zatoki Meksykańskiej ) • Niskie amplitudy rocznych temperatur • Wysoka wilgotność powietrza oraz częste opady deszczu
Jeziora: J. Lough Neagh J. Erne J. Upper Erne J. Loch Deirg J. Loch Coirib J. Loch Deirg J. Loch Ri Loch Coirib Rzeki: Shannon Lee Slaney Boyne Nore Suir Blackwater Jeziora i rzeki
Coirib Loch, Lough Corrib- jezioro w zachodniej Irlandii. Powierzchnia 176 km2, połączone podziemnymi kanałami z jeziorem Loch Measca (Lough Mask). Ma liczne wyspy. Wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych. Poprzednia nazwa jeziora Loch Coirib to Loch nOirbsean, która zgodnie z tradycją wywodzi się od nawigatora Orbsen Mac Alloid (zwanego potocznie Manannán Mac Lir, The Son of The Sea - Syn Morza, od którego pochodzi nazwa wyspy Man). Loch Coirib
Lough Neagh (irl. Loch nEathach) - jezioro w Irlandii Północnej na wschód od Belfast. Największe jezioro Wysp Brytyjskich - pow. 396 km2, 27 km długości, 16 km szerokości, średnia głębokość 12 m, maksymalna 31 m. Brzegi płaskie, zabagnione, kilka wysp. Jezioro Lough Neagh
Miasta • Najważniejsze miasta • Dublin • Cork • Galway • Limerick • Waterford
Dublin Dublin (irl. Baile Átha Cliath, IPA: /bˠalʲɛ a:ha klʲiəh/; ang. Dublin) – stolica i największe miasto Republiki Irlandii, położone w prowincji Leinster. Położony na wschodnim wybrzeżu Irlandii, nad Morzem Irlandzkim, u ujścia rzeki Liffey (irl. An Life) do Zatoki Dublińskiej. Rzeka dzieli miasto na dwie dzielnice o zdecydowanie odmiennym charakterze: North Side oraz nowocześniejszą i bardziej zamożną South Side. Główny ośrodek administracyjny, kulturalny, ekonomiczny i przemysłowy kraju (przemysł samochodowy, stoczniowy, włókienniczy, odzieżowy, metalowy, elektrotechniczny, spożywczy (słynny browar Guinnessa), poligraficzny, chemiczny, szklarski, papierniczy). Port morski połączony kanałami z rzeką Sionna. Port lotniczy (Dublin Airport). Duże znaczenie dla turystyki. HERB DUBLINA
Dublin jest atrakcyjnym pod względem turystycznym miastem, decyduje o tym m.in. jego specyficzna atmosfera. Zachowało się tutaj stosunkowo niewiele starszych zabytków (sprzed XVII wieku). Jednym z nich jest Zamek Dubliński, wybudowany przez Normanów. Swój obecny wygląd zawdzięcza on jednak przebudowie z XVIII wieku. W pobliżu zamku, od zachodniej strony znajduje się katedra Christchurch .Powstała po wyburzeniu poprzedniej drewnianej katedry wzniesionej przez wikingów. W późniejszych wiekach popadała coraz bardziej w ruinę – dzisiejszy kształt to efekt kompleksowej renowacji i przebudowy .Drugą katedrą w Dublinie jest katedra św. Patryka. Obie stanowią własność Kościoła Irlandii, będącego częścią wspólnoty anglikańskiej i są udostępniane dla zwiedzających po uiszczeniu opłaty. Dublin jako stolica kraju i ośrodek kulturalny szczyci się dużą liczbą muzeów i galerii sztuki. Najważniejszymi z nich są oddziały Muzeum Narodowego gromadzące cenne zabytki. Licznie odwiedzane są również Muzeum Sztuki Nowoczesnej i Hugh Lane Gallery. W mieście nie brak również terenów rekreacyjnych.
Zabytki • Kościół Irlandii, Church of Ireland, Kościół Świętej Trójcy (Holy Trinity) popularnie zwana Kościołem Chrystusowym (Christchurch), obecny wygląd jest efektem XIX-wiecznej renowacji • Katedra Św. Patryka (St. Patrick's Cathedral) z XIII wieku • kościół św. Audoena (XII wieku) • Kilmainham Hospital (1610) – zaprojektowany na wzór Hotelu Inwalidów w Paryżu • Kolegium Świętej Trójcy Trinity College (1591) – najstarsza uczelnia kraju, jako pierwsza w Europie zaczęła przyznawać stopnie naukowe kobietom • gmach Trinity College Library (XVI – XVIII wiek) – w środku słynna kolekcja rękopisów, m.in.: Book of Kells i Book of Durrow). • Bank of Ireland (1739) – dawny budynek parlamentu, • Rotunda Maternity Hospital (poł. XVIII w.) i in. budowle z XVIII –XIX w.
Pałace i muzea i inne • Pałace: Mansion House (1710), Leinster House (1745), Powerscourt Townhouse (1774) • Custom House (1781–1791) • Phoenix Park (1745) – największy miejski park Europy • ogród zoologiczny (1830) • Áras An Uachtaráin – oficjalna rezydencja prezydenta Irlandii • Zamek Dubliński z 1207 r. • cmentarz hugenotów z 1693 r. • Muzea: • Muzeum Narodowe • Galeria Narodowa • Muzeum Historii Naturalnej • Muzeum Figur Woskowych • Muzeum Pisarzy Dublińskich (Dublin Writers' Museum) • Muzeum browaru Guinnessa • O'Connell Street jest najbardziej reprezentacyjną z dublińskich ulic
Kościół Chrystusowy Katolicka katedra Chrystusa (Christ Church Cathedral) wzniesiona w 1172 r. przez normandzkiego zdobywcę Dublina, została również odbudowana w XIX w.
Zamek Dubliński Twierdzę wzniósł w 1207 r. król Jan bez Ziemi na miejscu dawnej fortecy wikingów, dlatego jej XVIII-wieczny kształt jest sporym zaskoczeniem dla zwiedzających. O dawnym, obronnym charakterze budowli przypomina już tylko masywna kamienna Record Tower, chociaż i ją poważnie przebudowano w XIX stuleciu. Pierwotnie istniały cztery takie wieże (zachowała się także podstawa Burmingham Tower) połączone potężnymi murami, ale z czasem zamek przekształcił się w ośrodek administracyjny i stracił znaczenie wojskowe. Jako ośrodek władzy symbolizuje on 700 lat brytyjskich rządów na Szmaragdowej Wyspie. Po zawarciu unii na początku XIX w. urzędował tu podległy Londynowi wicekról. Od 1938 r. na zamku odbywają się uroczystości zaprzysiężenia kolejnych prezydentów Irlandii.
Protestancka Katedra św. Patryka pochodząca z 1190 r. (odbudowana po zniszczeniach w XIX w.), z wieżą wznoszącą się na wysokość 93 m.- obecnie główna katedra Kościoła Irlandii. Według legendy św. Patryk chrzcił tu nawróconych pogan, ale najsłynniejszą osobą związaną ze świątynią był Jonathan Swift, pełniący tu w XVIII w. funkcję dziekana. W katedrze znajduje się mnóstwo ciekawych grobowców i pomników. Jednym najokazalszych jest XVII-wieczny pomnik rodziny Boyle, hrabiów Cork, zwracający uwagę wyjątkowo licznymi przedstawieniami członków rodu. KATEDRA ŚW. PATRYKA
Cork - jest to drugie pod względem wielkości miasto Irlandii. Leży przy ujściu rzeki Lee do Morza Celtyckiego. Sam Cork położony jest na wyspie pomiędzy głównymi korytami rzeki. Cork
Atrakcje turystyczne • W mieście znajdują się dwie katedry – rzymskokatolicka Katedra Św. Marii, zwana również katedrą północną i należąca do kościoła Irlandii Katedra św. Finbarra. Najstarszą budowlą w mieście jest wieża Red Abbey. Najsłynniejszą jest wieża kościelna Shandon, dostępna dla zwiedzających, z charakterystycznym łososiem na szczycie. Kościół ten znany jest głównie ze względu na zabytkowe dzwony. Wśród mieszkańców wieża Shandon jest znana również jako "Kłamca o czterech twarzach" (ang. four-face dliar), ponieważ zegary na każdej z czterech ścian wskazują zwykle różne godziny.
Wieża Shandon Wieża Shandon-Kłamca o czterech twarzach
Limerick • Limerick (irl. An Luimneach) – miasto w środkowo-zachodniej Irlandii (prowincja Munster), położony nad estuarium rzeki Sionna (Shannon), 195 km na zachód od Dublina. Ośrodek administracyjny Hrabstwa Limerick. • Istnieje tu wiele przedsiębiorstw związanych z rolnictwem, a miasto jest znane z produkcji szynki i bekonu. Jest również ośrodkiem handlowym i uniwersyteckim. • Miasto nazywane jest "Polskim Dublinem", bowiem żyje tu bardzo liczna Polonia, szacowana na ok. 15.000 osób. • Do najważniejszych zabytków należą katedry: St. Mary i St. John oraz zamek króla Jana (King John's Castle) z XII wieku.
Zabytki Zamek króla Jana (King John's Castle) Katedra St. Mary
Gospodarka i przemysł w Irlandii • Najważniejszymi gałęziami gospodarki irlandzkiej są przemysły: • elektroniczny i informatyczny • chemiczny i farmaceutyczny • metalurgiczny • poligraficzny • włókienniczy • Fenomenem irlandzkiej gospodarki na skalę światową był silny rozwój przemysłu wysokich technologii, który przyczynił się do wzrostu gospodarczego na poziomie 15,8% rocznie. Inwestycje w różnego rodzaju gałęzie przemysłu tego kraju wynikały ze strategicznego położenia Irlandii (przyczółek amerykańskich inwestorów interesujących się rynkiem europejskim). • Szybki rozwój Irlandia zawdzięcza pomocy Unii Europejskiej, długoletnim zwolnieniom podatkowym, a także stosunkowo taniej sile roboczej. Przyniosło to korzyści przede wszystkim ośrodkom regionalnym, gdzie przemysł oparty jest głównie na przetwórstwie płodów rolnych. Rozwinął się przemysł zbożowo-młynarski, mleczarski, browarnictwo oraz produkcja wysoko procentowych alkoholi - whisky.
Piwa irlandzkie Guinness – piwo górnej fermentacji typu stout czyli ciemne, prawie czarne piwo, uzyskiwane ze karmelizowanego słodu jęczmiennego z dodatkiem słodu pszenicznego, o ciężkim, słodko-gorzkawym smaku. Guinness to najpopularniejsze piwo produkowane w Irlandii w browarze Arthura Guinnessa St. James's Gate Brewery w Dublinie. Browar St. James's Gate z czasem stał się jedną z największych i najbardziej znanych firm piwowarskich na świecie. Obecnie Guinness należy do grupy Diageo. Bulmers Original Irish Cider – cydrprodukowanym w Irlandii. By uniknąć nieporozumienia z angielskim cydrem o tej samej nazwie poza granicami Irlandii sprzedawany jest pod nazwą Magners.
Transport Strategiczne znaczenie ma transport samochodowy. Irlandia ma gęstą sieć dróg, które często nie są jednak w najlepszym stanie. Sieć dróg obejmuje 92.327 km, z czego tylko ok. 280 km mają standard autostrady (marzec 2007). W ostatnich latach prowadzona jest rozbudowa, i modernizacja autostrad na wielu odcinkach w całym kraju. Sieć kolejowa ma dł. 1.944 km. • Najważniejszymi portami handlowymi są Dublin i Cork, a morska żegluga handlowa liczy 150 statków. Największym portem morskim jest Dublin, zaś przewozy transatlantyckie obejmują przede wszystkim Cork. Przystanie promowe w Dublinie, Dun Laoghaire oraz Rosslare zapewniają połączenia z głównymi portami Wielkiej Brytanii. Zbudowana w XVIII i XIX w., a następnie modernizowana sieć kanałów służy przede wszystkim do przewozu towarów, lecz ma także znaczenie turystyczne. • Międzynarodowe porty lotnicze w Dublinie, Cork, Knock oraz Shannon są znane także jako strefy wolnocłowe. Irlandia ma 40 lotnisk krajowych i międzynarodowych. Połączenia transatlantyckie obsługiwane są przez Shannon i Knock, zaś europejskie przez Kerry, Cork, Dublin, Galway i Sligo. • W Irlandii obowiązuje ruch lewostronny.
Sławne osoby • Najsławniejszym pisarzem irlandzkim pozostaje do dzisiaj J. Joyce. • Poeta muzyk T. Carolan. • Znani irlandzcy kompozytorzy to między innymi: G. Osborne, H. Harty, A. Potter. Współczesna muzyka irlandzka stanowi awangardę światowej muzyki rozrywkowej. Jej przedstawicielami są m.in. U2, Shinead.
Tradycje w Irlandii • Tradycja robienia "tumpshie", czyli latarni z... rzepy. Czubek dużej rzepy jest odcinany a środek wydrążany; następnie wycina się w ściance "czaszkopodobną" twarz. Na końcu zapalana jest w środku świeca. Dzisiaj wszyscy chyba znają ten zwyczaj, tylko z użyciem dyni. Symbolika twarzy śmierci, dusz które odeszły na tamten świat pozostaje ciągle silna • Wake (w wolnym tłumaczeniu: rytualne pożegnanie zmarłego) to stara katolicka, irlandzka tradycja (choć znana także innych w krajach anglojęzycznych) praktykowana jeszcze, zwłaszcza na obszarach wiejskich, po dziś dzień. Po śmierci sąsiedzi, rodzina zbierali się na pożegnanie zmarłego; zawijano go w biały całun i umieszczano we własnym łóżku; w tym czasie sąsiedzi pomagali w przygotowaniu poczęstunku na który składały się ulubione potrawy zmarłego, herbata i inne trunki – z reguły nie brakowało także alkoholu. Nastrój ceremonii był mieszaniną smutku i radości, wspominaniem zmarłego, jego osiągnięć, życiowej drogi. Celem uroczystości było pierwsze pożegnanie, pociecha dla rodziny, ale także nadzieja na przebudzenie i.. powrót do świata żywych. Tak właśnie stało się w piosence Finnegan’s Wake - ludowej balladzie z połowy XIX wieku, nad której tłumaczeniem teraz pracuję. Finnegans Wake - to z kolei tytuł ostatniej powiesci Jamesa Joyce’a, nawiązujący także do tej tradycji.
Shillelagh (wym: shi-lay-lee) to prastara tradycyjna broń Irlandczyków - skrzyżowanie drewnianej pałki z laską, wzmacniana czasem kawałkiem ołowiu - wykonana z krzewu tarniny lub dębu. Służyła głównie do obrony i do rozwiązywania sporów w karczmach. Otaczano ją specjalną czcią i często przekazywano z ojca na syna. Powszechnie występuje w ludowych pieśniach. Hornpipe- solowy taniec irlandzki, utrzymany w metrum 4/4, tańczony wyłącznie w twardych butach. Powstał około 1760 roku na podstawie angielskich przedstawień. Początkowo był tańczony wyłącznie przez mężczyzn, ale na fali emancypacji został zaadaptowany także przez dziewczęta (po raz pierwszy kobiety zatańczyły hornpipe’a w Cork). Hornpipe przypomina wolnego reela, ale akcentuje pierwsze i trzecie uderzeniu taktu. Inną charakterystyczną cechą tańca jest częste używanie przez tancerzy kroku rock, czyli kołysania na boki nogami skrzyżowanymi w kostkach. Hornpipe jest tańczony także w Szkocji. Ciekawostki o Irlandii Shillelagh