SOKRATES

1. SOKRATES • Zagadnienia ogólne: życie Sokratesa i problem źródeł • 1. Życie i śmierć Sokratesa • 2. Problem źródeł • II. Metoda Sokratesa • 1. Sokratejska niewiedza • 2. Ironia Sokratesa • 3. Metoda majeutyczna • III. Etyka Sokratesa • 1. Odkrycie istoty człowieka – duszy • 2. Unifikacja cnót do wiedzy • 3. Paradoksy Sokratesa i negacja akrasii • 4. Pozostałe elementy etyki sokratejskiej • IV. Teologia Sokratesa • 1. Pogląd Sokratesa na istnienie Boga i bóstw • 2. Daimonion Sokratesa

2. ZARYS CZASOWY FILOZOFII STAROŻYTNEJ okres naturali-styczny o. humanistyczny o. Wielkich syntez okres szkół hellenistycznych Okres syntetyczno-mistyczny

3. ZARYS CZASOWY

4. Życie i śmierć Sokratesa • Lata życia: 470/469 - 399 r. p.n.e. • Ateny • Wczesny okres życia i stosunek do filozofii przyrody • 2. Stosunek do sofistów • 3. Życie rodzinne, żona Ksantypa • 4. Proces i śmierć • a) bezbożność • b) psucie młodzieży

5. Problem źródeł Sokrates niczego nie napisał! Źródła wiedzy o Sokratesie:

6. Metoda Sokratesa • Mowy popisowe dialog • Sokratejska niewiedza • Ironia Sokratesa • Metoda majeutyczna i elenktyczna

7. Etyka Sokratesa • Odkrycie istoty człowieka – wyodrębnienie duszy (psyche) • (nasza myśląca i działająca świadomość, źródło działań etycznych i rozumowych) • 2. Utożsamienie cnoty z wiedzą • wiedza = roztropność = mądrość = rozsądek • 3. Unifikacja cnót • 4. Redukcja wady do niewiedzy • 5. Paradoks: Nikt nie czyni zła świadomie ani dobrowolnie

8. Unifikacja cnót i utożsamienie cnoty z wiedzą Redukcja wady do niewiedzy Ktokolwiek czyni zło, czyni je nieświadomie i niedobrowolnie

9. Jeśli ktoś będzie wiedzieć co jest dobre, będzie to czynić Istnieje taki stan, w którym człowiek wie, co jest dobre, lecz wybiera zło Negacja akrasii „Osoba w czasie T pragnie i wybiera X w preferencji do Y, wtedy i tylko wtedy, Gdy wierzy w czasie T, że X jest lepsze dla niej niż Y.”

10. ARGUMENTACJA SOKRATESA • Nikt nie pragnie rzeczy, które są złe dla niego. • Zdaje się, że są ludzie, którzy chcą złych dla nich rzeczy. • Sokrates pyta: • Czy ci ludzie wiedzą, że te rzeczy są dla nich złe, • czy myślą, że są one dla nich dobre? • „Więc jasna rzecz, że ci ludzie nie pragną zła – • ci, którzy go nie rozpoznają – tylko pragną tych rzeczy, • które brali za dobre, chociaż są złe (…), • jasna rzecz, że pragną rzeczy dobrych.”

11. POZOSTAŁE ELEMENTY ETYKI SOKRATESA • Panowanie nad sobą (enkrateia) • Wolność (eleutheria) • Autonomia cnoty (autarkia) • Przyjemność - hedonizm • Pożytek – utylitaryzm • Szczęście – eudajmonizm • Polityka

12. Teologia Sokratesa • Pogląd Sokratesa na istnienie Boga i bóstw • a) oskarżenie o ateizm (herezję) • b) sprzeciw wobec antropomorfizmowi • c) mówienie o Bogu na poziomie intuicji • 2. Daimonion Sokratesa

13. SOKRATES I. 1. Życie i śmierć Sokratesa 2. Problem źródeł: Platon, Ksenofont, Arystoteles II. Metoda Sokratesa 1. Sokratejska niewiedza i ironia by oczyścić rozmówcę z pozornej wiedzy 2. Metoda majeutyczna III. Etyka Sokratesa 1. Odkrycie istoty człowieka – duszy 2. Unifikacja cnót do wiedzy, wady do niewiedzy 3. Paradoks Sokratesa i negacja akrasii IV. Teologia Sokratesa 1. Pogląd Sokratesa na istnienie Boga i bóstw 2. Daimonion Sokratesa