470 likes | 654 Views
“Two black cases”. Casus 1. T.S., meisje, °10/02/1999 opname wegens hevige buikpijn, opgezette buik, braken labo: Hb: 7.5 g%; Hct 21%; RBC 2.51 x10 6 /mm 3 MCV 83.3; MCH 29.9 WBC: 19200 /mm 3 ; PLT: 370 x 10 3 /mm 3. NW 0.8-2 %. 95-98 %. 2-3.5 %. HbA: 12 % 95 - 98%
E N D
Casus 1 • T.S., meisje, °10/02/1999 • opname wegens hevige buikpijn, opgezette buik, braken • labo: • Hb: 7.5 g%; Hct 21%; RBC 2.51 x106/mm3 • MCV 83.3; MCH 29.9 • WBC: 19200 /mm3; PLT: 370 x 103/mm3
NW 0.8-2 % 95-98% 2-3.5 %
HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig
Casus 2 • B.Y., vrouw, °1/9/1974 • opname wegens operatie gynecologische maligniteit • labo: • Hb 11.2 g%; Hct: 34%; RBC: 4.98 x106/mm3 • WBC: 8900/mm3; PLT: 152000/mm3 • MCV: 68.7; MCH: 22.5; MCHC: 32.7
Fe: 27.6 µmol/L (6.6-26) • TIBC: 68.5 µmol/L (49-89) • Sat%: 40% (20-50) • Ferritine: 82 ng/mL (5-204)
NW 0.8-2 % 95-98 % 2-3.5 %
HbA: 63.8 % 95 - 98% HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % Extra piek: 26.5 % afwezig
Hemoglobine synthese α2γ2 α2δ2 α2β2
Embryo --------------- Volwassenen HbF +++++ (α2γ2) 30e week HbF + ( < 0.5 %) HbA + (α2β2) HbA +++++ (> 95%) HbA2 + (α2δ2) HbA2 + (2 –3.5%)
Pathologie: hemoglobinopathie • genetische afwijking met tot gevolg: abnormale verdeling v/d normale Hb fracties: • (α/β) thalassemie • genetische afwijking met tot gevolg: aanwezigheid van extra Hb fracties: • HbS, HbC, etc…
α-thallassemie normale individuen hebben 4 kopieën van de alfaglobine genen * * = kliniek α α/ α α α -/ α α α -/ α - * * = ouderschaps- advies - -/ α α - - / - α - - /- -
α-thallassemie • één of twee deleties: productie αketen • geen kliniek, meestal geen anemie • normale electroforese (voldoende alfa ketens over) • diagnose: opsporen deleties of ketensynthese (α/β ratio < 1) • zelden mutatie bijna altijd deletie
α-thallassemie • drie deleties • overmaat gamma of beta ketens • uitkristallisatie γ4 (= Hb Bart’s; foetaal stadium) of β4(= Hb H; volwassen stadium) • t½ + hemolyse: anemie (7-11 g%) , MCV, splenomegalie • labo diagnose • screening: 5 – 40 % HbH, HbA2 % • diagnose: moleculair opsporen aantal deleties (PCR) • supravitaalkleuring • vier deleties: • incompatiebel met leven ( alfa keten is absoluut noodzakelijk)
α-thallassemie • β4 • briljant cresylblauw • “golfballen” aspect
β-thalassemie • twee kopieën van ß-globine keten • puntmutaties (200 beschreven): productie ß keten • ß thalassemie major • ß°: geen ß-ketens: geen HbA, HbF , HbA2 • ß+: sterk verminderde productie: HbA 10-20% , HbF 70 %, HbA2 variabel • transfusie dependente microcytaire anemie, optredend bij geboorte, mergcompensatie ( facies misvorming ) • hepatosplenomegalie
β-thalassemie • ß thalassemie minor: matige productie ß ketens • geen kliniek, wel MCV, MCH • matige daling HbA, stijging HbA2 en HbF • labodiagnose: • geen of matige anemie, geen kliniek • MCV, MCH • nl. ijzer status • HPLC: HbA2 zonder abnormale fractie • nut: ouderschapsadvies
Pathologie: hemoglobinopathie • abnormale verdeling v/d normale Hb fracties: • (α/β) thalassemie • aanwezigheid van extra Hb fracties: • storing in de synthese van normaal Hb
Storing in de synthese van Hb • extra piek(en) in de HPLC/electroforese: • HbS: HbSS en HbAS • andere varianten: Hb C, D, E … (*) • combinaties: HbS/C; HbS/ßthal…
Sickle cell • normale ß-keten pro - glu – glu CCT-GAG-GAG sickle ß-keten CCT-GTG-GAG pro - val - glu (adenine thymine : glutamine valine) • 2 ketens: HbSS of HbAS • normale MCV
HbSS • desoxy-Hb(A)S polymeriseert, kristalliseert uit en vormt sikkelcellen • blokkering microcirculatie: “crisissen” • uitlokkende factoren: inspanning, koorts, deshydratatie, deoxygenatie (hoogtes, operatie, koude) • zeer wisselende kliniek: symptoomloos tot erge crisissen: infarcten long, milt, hersenen, viscera, necrose en ulceratie onderste ledematen • HPLC: geen HbA, HbS (80-95%), HbF (2-20%), HbA2 (2-3.5%)
HbAS • geen kliniek, “gezonde” dragers: HbAS geeft makkelijk O2 af • daling HbA (50-65%), aanwezigheid HbS (30-45%) • “counseling” HbC • mutatie Lys Glu in ß-keten • HbC: milde anemie, splenomegalie • HbAC: enkel wat targetcellen
praktijk • kliniek/leeftijd • Fe status: ferriprieve toestand uitsluiten • routinescreening: • HPLC of electroforese • kwantitatieve bepaling HbA2 (HbF) ofwel patroon met normale fracties doch gewijzigde % ofwel abnormaal patroon met extra piek(en) • extra onderzoeken: • Hb keten synthese, moleculaire technieken
kwantitatief kwalitatief ? ?
HB pathie zonder extra fracties • HbA2 (> 3.5%) en HbF( en HbA): ß-thal (γ en δ ketens vervangen ß-keten )
HB pathie zonder extra fracties • HbA2 (< 2.5%): α- thalassemie bevestiging (#) deleties via moleculaire ; Hb keten synthese
Abnormaal patroon HPLC • HbA > 60%: carrier (bv. HbAS); geen kliniek • HbA afwezig: • HbSS of HbS/ß° thal • HbS meestal > 50 % • HbA 1-60%: • andere combinaties, meestal HbAS/αthal • HbS meestal < 35%
Casus 1: TS • HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig
Casus 1: TS • HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig aanwezig HbA + extra piek: compound Hbpathie microscopie: sickle cellen
Casus 1: TS • HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig aanwezig HbA + extra piek: heterozygote Hbpathie extra piek: HbS : HbSS of HbAS? HbA aanwezig (tenzij tranfusie!): HbAS
Casus 1: TS • HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig extra piek: HbAS gedaald HbA, verhoogd HbA2 en HbF productie ß-ketens: ß-thal
Casus 1: TS • HbA: 12 % 95 - 98% • HbA2: 5.6 % 2 - 3.5 % • HbF: 4.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 73.7 % afwezig extra piek: HbAS gedaald HbA, verhoogd HbA2 en HbF productie ß-ketens: ß-thal: ß+:HbA aanwezig diagnose: HbAS/ß+thal
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig HbA aanwezig + extra fractie: compound Hbpathie matig verhoogde HbA2, normale HbF
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig identificatie piek: HbS HbAS (aanwezigheid HbA, transfusie onwaarschijnlijk)
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig identificatie piek: HbS HbAS enkel HbAS ? nee: MCV + HbF, zeer discrete HbA2
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig identificatie piek: HbS HbAS ß-thal ?: nee HbF, zeer discrete HbA2
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig identificatie piek: HbS HbAS ß-thal ?: nee HbF, zeer discrete HbA2 mol. diagnose: homozygote α+ trait: α-/α-
Casus 2: BY • HbA: 63.8 % 95 - 98% • HbA2: 4.1 % 2 - 3.5 % • HbF: 0.2 % 0.8 - 2 % • Extra piek: 26.5 % afwezig identificatie piek: HbS HbAS HbF, zeer discrete HbA2 moleculaire diagnose: α-thal: α-/α- diagnose: HbAS/α+ trait thal