TURİZM TAŞIMACILIĞI

1. TURİZM TAŞIMACILIĞI

2. Turizm kelimesinin Latincede dönmek, etrafını dolaşmak, geri dönmek anlamına gelen “tornus” kökünden türetildiği söylenmektedir. Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise, turizm; dinlenme, eğlenme, görme, tanıma vb. amaçlarla yapılan gezi ya da bir ülkeye veya bir bölgeye turist çekmek için alınan ekonomik, kültürel, teknik önlemlerin, yapılan çalışmaların tümü olarak tanımlanmaktadır.

3. Turistik olay ve ilişkilerin oluştuğu yere göre turizm ikiye ayrılır. • İç turizm • Dış turizm • İç turizm: Bir ülkede oturan kişilerin kendi ülkesi içinde turizm amacıyla yaptıkları turistik gezilere iç turizm denir. • Dış turizm: Bir ülkede oturan insanların turizm amacıyla başka bir ülkeye seyahat etmesine dış turizm denir. Bu amaçla seyahat eden kişiye de yabancı turist denir.

4. Ülkemizde Turizm Çeşitleri Termal Turizm: Sağlık Turizmi; Kış Turizmi

5. Gençlik Turizmi Yat Turizmi Dağcılık Turizmi

6. Turist: Dinlenme, eğlenme, görme, tanıma vb. amaçlarla geziye çıkan kimse, gezgin, gezmen, seyyahtır. Tur; Türkiye’nin tarihi, doğal, kültürel, turistik değerlerinden en az birini tanıtma ve ulaştırmayı birlikte kapsayan, bu hizmetlerin dâhil olduğu tek bir fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmi dört saatten kısa bir süreyi kapsayan ticarî faaliyettir.

7. Paket Tur Sözleşmesi: Ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dâhil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti 24 saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren sözleşmeleri ifade eder

8. Seyahat acentesi: Kâr amacı ile turistlere turizm ile ilgili bilgiler vermeye, paket turları ve turları oluşturmaya, turizm amaçlı konaklama, ulaştırma, gezi, spor ve eğlence hizmetlerini görmeye yetkili olan, oluşturduğu ürünü kendi veya diğer seyahat acenteleri vasıtası ile pazarlayabilen ticarî kuruluştur. Rehber: Bakanlıkça verilen rehber belgesini haiz kişidir.

9. Turizm taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilerin sahip olması gereken yetki belgeleri şunlardır: • A1. Yetki Belgesi • B2. Yetki Belgesi • D2. Yetki Belgesi

10. A1. Yetki Belgesi: A Yetki belgesi: Ticari amaçla otomobil ile yolcu taşımacılığı ve oto kiralama işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. A1 Yetki belgesi: Otomobil ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapacaklara verilir.

11. A1 yetki belgesi almak için başvuranların, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş en az 4 adet özmal ticari otomobil ile 20 milyar Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine, Ayrıca, A1, yetki belgesi sahiplerinin bu işe elverişli sıcağa ve soğuğa karşı korunmuş, en az dört yolcunun/müşterinin rahatça oturabileceği, telefonu, tuvaleti bulunan bağımsız bir yerin sahibi veya kullanım hakkını haiz olmaları gerekir.

12. Taşımalarda Kullanılacak Taşıtlar Yurt içi yolcu taşımalarında, A1, yetki belgesi sahipleri, yalnız kendi adına kayıt ve tescil edilmiş özmal ticari taşıtları kullanabilirler.

13. Taşıtların Yaşı, İstiap Haddi ve Niteliği a) Yolcu taşımalarında kullanılacak taşıtlar, Yolcu taşımalarında faaliyete esas olan yetki belgesinin alınabilmesi için gereken asgari kapasiteyi sağlayacak sayıda özmal ticari taşıtın, ilk başvuru ve faaliyet süresince 8 yaşından büyük olmaması şarttır. Diğer taşıtlar, yetki belgelerinin eki taşıt belgelerine en çok 16 yaşına kadar kaydedilir.

14. Ancak, 16 yaşından büyük taşıtlar, Teknik Üniversitelerce verilecek ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca onaylanacak teknik yeterlilik raporuna göre 19 yaş dahil kullanılabilir. Yolcu taşımacılığında kullanılacak taşıtların, koltuk kapasitelerinin otomobillerde sürücüsü dahil 4 koltuk, otobüslerde sürücüsü dahil 25 koltuk kapasitesinden az olmaması gerekir.

15. A1 Yetki Belgesi Çalışma Usul ve Esasları: Otomobil ile yapılan 100 km’nin üzerindeki şehirlerarası tüm ticari yolcu taşımalarının,  A1 yetki belgesi ile yapılması zorunludur.

16. A1 yetki belgesi ile; • Düzenli yolcu taşımacılığı, • Arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle yolcu taşımacılığı, • Kamu dahil tüzel ve gerçek kişilikler ile belli bir süreyi kapsayan sözleşmeler çerçevesinde arızi ve mekik seferler düzenlenmesi suretiyle yolcu taşımacılığı yapılır.

17. A1 yetki belgesi ile yapılan düzenli yolcu taşımalarında; • Taşımanın 100 km’nin üzerinde şehirlerarası bir taşıma olması zorunludur.

18. Taşıma hatlarının sayısı, yetki belgesinde kayıtlı araç sayısına göre aşağıdaki şekildedir.

19. B2 Yetki Belgesi B Yetki belgesi: Ticari amaçla otobüs ile uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. B2 Yetki belgesi: a) Belirli bir zaman tarifesine uymaksızın yolcu durumuna göre arızi sefer düzenleyerek taşıma yapacaklara, b) Önceden gruplandırılmış yolcuları bir hareket noktasından alıp aynı hareket noktasına götürmek ve/veya getirmek suretiyle mekik sefer düzenleyerek taşıma yapacaklara,

20. c) 1618 sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu ile bu Kanuna göre hazırlanarak yayımlanan Seyahat Acenteleri Yönetmeliği hükümlerine göre kurulmuş Seyahat Acenteliği Belgesine sahip olanlara verilir.

21. B2 yetki belgesi almak için başvuranların, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş toplam 125 adet koltuk kapasitesine sahip özmal ticari otobüs ile 50 milyar Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

22. Taşımalarda Kullanılacak Taşıtlar Uluslararası yolcu taşımalarında, B2 yetki belgesi sahipleri, 1) Kendi adına kayıt ve tescil edilmiş özmal ticari taşıtları, 2) Sahibi oldukları özmal ticari taşıt sayısı kadar sözleşmeli taşıtları taşıt belgelerine kaydettirerek, kullanabilirler.

23. B2 Yetki Belgesi Çalışma Usul ve Esasları B2 Yetki Belgesi kapsamında Belirli bir zaman tarifesine uymaksızın yolcu durumuna göre, aynı taşıtla bütün güzergâh boyunca aynı yolcu grubunun taşınması ve kalkış noktasına geri getirilmesi şeklindeki kapalı kapı seferler ile gidişi dolu, dönüşü boş veya gidişi boş, dönüşü dolu seferler olarak tanımlanan arızi seferler,

24. Önceden gruplandırılmış yolcuları aynı kalkış yerinden aynı varış yerine götürmek ve/veya getirmek suretiyle birden fazla gidiş ve dönüş seferleri olarak tanımlanan mekik seferler düzenlenerek taşıma yapılmaktadır.

25. B2 yetki belgesi ile yapılacak olan yolcu taşımalarında, • B2 yetki belgesi sahipleri tarafından taşınan yolcu gruplarının, 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu kapsamında münhasıran yetkilendirilen seyahat acenteleri tarafından oluşturulma zorunluluğu bulunmamaktadır.

26. Oluşturulan/oluşan yolcu gruplarında yabancı ülke vatandaşları da bulunabilir. Tamamen yabancı ülke vatandaşlarından oluşan bir grup [B2] yetki belgesi ile Türkiye dışına taşınabilir.

27. B2 yetki belgesi ile yapılan arıziyolcu taşımalarda, dönüş seyahati boş olabilir veya varış yerine götürülen aynı yolcu grubu geri getirilir. Giden yolcu listesi ile dönen yolcu listesinin aynı kişilerden oluşması şarttır, yolcu grubu değiştirilemez.

28. B2 yetki belgesi ile yapılan mekiktaşımalarda, ilk dönüş seferi boş olup, ikinci yolcu grubunun götürülmesinden sonra bir önceki yolcu grubu geri getirilir. Bu durumda, son gidiş sefer boş olur. Aradaki tüm seferlerde getirilen yolcu grubu bir önceki gidiş seferi ile götürülen yolcu grubu ile aynıdır.

29. B2 yetki belgesi kapsamında yapılacak uluslararası mekik seferler önceden yazılı olarak sefer günleri, kalkış yeri, varış yeri ve toplam sefer sayısı belirtilmek sureti ile Bakanlığa bildirilir.

30. Düzenli taşımalarda yolcu durumuna göre konulacak ek seferler yine düzenli yolcu taşımacılığı hükümlerine tabii olup, bu tür seferler [B2] yetki belgesi kapsamındaki faaliyetler olarak değerlendirilemez ve yapılamaz. • B2 yetki belgesi ile uluslararası düzenli yolcu taşımacılığı ile hiçbir şekilde yurtiçi yolcu taşımacılığı yapılamaz. Kalkış veya varış noktasının mutlaka yabancı bir ülke olması şarttır.

31. B2 yetki belgesi ile yapılan grup taşımalarında, yetki belgesi sahibi taşımacı ile grubu organize eden kişi veya kuruluş ile bir “taşıma sözleşmesi” yapılması zorunludur.

32. Taşıma sözleşmelerinde, akit tarafların adı, soyadı veya unvanları, kalkış ve varış yeri, taşıma güzergahı, taşımanın yapılacağı gün ve saat, taşınacak yolcu sayısı, taşıma ücreti, ödeme şekli, sigortacının unvanı ve sigortanın poliçe numarası belirtilir.

33. B2 yetki belgesi ile yapılan grup taşımalarında taşımacı tarafından fatura düzenlenmesi zorunludur. Düzenlenen faturaların aslı veya bir nüshası denetimler sırasında ibraz edilmek üzere araçta bulundurulur. • B2 yetki belgesinde kayıtlı araçlar ile yapılan uluslararası taşımalarda aracın koltuk kapasitesinin %50’sinin dolu olması şarttır. Mekik seferlerdeki son gidiş seferi hariç olmak üzere, doluluk oranı en az %50 olmayan araçların yurtdışına çıkışlarına izin verilmez.

34. B2 taşıt belgesinde kayıtlı bir aracın aynı ülkeye açılan hangi sınır kapısından olursa olsun bir günde o ülkeye en fazla iki kez çıkışına izin verilir.

35. B2 yetki belgesi kapsamında yapılan taşımalarda kullanılan araçlarda; noter tasdikli yetki belgesi örneği, taşıt belgesi örneği, taşıt kartı aslı, onaylı yolcu listesi, ASOROtokar ve Otobüslerle Yapılan Karayoluyla Uluslararası Arızi Yolcu Taşımalarına İlişkin Anlaşma (ASOR) veya INTERBUS’a Otobüsle ve Otokarla Uluslararası Arızi Yolcu Taşımacılığı Anlaşması (INTERBUS)üye ülkelere yapılacak taşımalarda ASOR veya INTERBUS belgesi ile taşıma sözleşmesi ve taşıma faturası bulundurulması zorunludur.

36. B2 yetki belgesi ile Uluslararası Anlaşmalar (ASOR, INTERBUS) kapsamında yapılan seferlerde; yolcu seyahat karnelerinin (kontrol dokümanları) doğru ve eksiksiz olarak doldurulması şarttır.

37. D2 Yetki Belgesi D Yetki belgesi: Ticari amaçla otobüs ile şehirlerarası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir.

38. D2 Yetki belgesi: • Belirli bir zaman tarifesine uymaksızın yolcu durumuna göre arızi sefer düzenleyerek taşıma yapacaklara, • Önceden gruplandırılmış yolcuları bir hareket noktasından alıp aynı hareket noktasına götürmek ve/veya getirmek suretiyle mekik sefer düzenleyerek taşıma yapacaklara verilir.

39. D2 yetki belgesi almak için başvuranların, gerçek kişiler ile taşıma kooperatifleri dahil tüzel kişilerin, kendi adına kayıt ve tescil edilmiş sürücüsü dahil en az 25 koltuk kapasiteli özmal ticari otobüs olmak üzere toplam 100 adet koltuk kapasitesi ile 30 milyar Türk Lirası sermaye veya işletme sermayesine sahip olmaları şarttır.

40. Ancak, uluslararası yolcu taşımalarında beş yaşından büyük olmamak kaydıyla, sürücüsü dahil 25 koltuk kapasitesinden daha düşük,en az 9 Koltuk kapasitesine sahip ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan her türlü motorlu ticari taşıtlar B türü yetki belgelerinin taşıt belgelerine özmal olarak kaydedilebilir. Bu taşıtlar asgari kapasite hesabında ve sözleşmeli taşıt kullanım oranlarında dikkate alınmaz.

41. D2 yetki belgesi sahipleri, 1) Kendi adına kayıt ve tescil edilmiş özmal ticari taşıtları, 2) Sahibi oldukları özmal ticari taşıt sayısının iki katını geçmemek üzere sözleşmeli taşıtları taşıt belgelerine kaydettirerek kullanabilirler.

42. D2 Yetki Belgesi kapsamında a)    Belirli bir zaman tarifesine uymaksızın yolcu durumuna göre, aynı taşıtla bütün güzergâh boyunca aynı yolcu grubunun taşınması ve kalkış noktasına geri getirilmesi şeklindeki kapalı kapı seferler ile gidişi dolu, dönüşü boş veya gidişi boş, dönüşü dolu seferler olarak nitelendirilen arızi seferler,

43. Önceden gruplandırılmış yolcuları aynı kalkış yerinden aynı varış yerine götürmek ve/veya getirmek suretiyle birden fazla gidiş ve dönüş seferleri olarak nitelendirilen  mekik seferler  düzenlenerek taşıma yapılmaktadır.

44. D2 yetki belgesi kapsamında yapılan yolcu taşımalarında • D2 yetki belgesi sahipleri tarafından taşınan yolcu gruplarının, 1618 Sayılı Seyahat Acenteleri ve  Seyahat Acenteleri Birliği Kanunu kapsamında yetkilendirilen seyahat acenteleri tarafından oluşturulma zorunluluğu bulunmamaktadır.

45. D2 yetki belgesi ile yapılan arızi yolcu taşımalarında, aynı taşıtla bütün güzergah boyunca aynı yolcu grubunun taşınması şarttır. Güzergah boyunca yolcu indirilip bindirilemez.

46. D2 yetki belgesi ile yapılan mekik taşımalarda, ilk dönüş seferi boş olup, ikinci yolcu grubunun götürülmesinden sonra bir önceki yolcu grubu geri getirilir. Bu durumda, son gidiş seferi boş olur. Aradaki tüm seferlerde getirilen yolcu grubu bir önceki gidiş seferi ile götürülen yolcu grubu ile aynıdır.

47. D2 yetki belgesi kapsamında yapılan taşımalarda her yolcu için ayrı ayrı yolcu bileti düzenlenmez. Tek bir taşıma sözleşmesi ve faturası düzenlenir.

48. Düzenli taşımalarda yolcu durumuna göre konulacak ek seferler yine düzenli yolcu taşımacılığı hükümlerine tabii olup, bu tür seferler D2 yetki belgesi kapsamındaki faaliyetler olarak değerlendirilmez. • D2 yetki belgesi ile şehirlerarası düzenli yolcu taşımacılığı ve uluslararası yolcu taşımacılığı yapılamaz.

49. D2 yetki belgesi ile yapılan grup taşımalarında, yetki belgesi sahibi taşımacı ile grubu organize eden kişi veya kuruluş ile bir “taşıma sözleşmesi” yapılması zorunludur. Taşıma sözleşmelerinde,  akit tarafların adı, soyadı veya unvanları, kalkış ve varış yeri, taşıma güzergahı, taşımanın yapılacağı gün ve saat, taşınacak yolcu sayısı, taşıma ücreti, ödeme şekli, sigortacının unvanı ve sigortanın poliçe numarası  belirtilir.

50. D2 yetki belgesi sahibi taşımacıların yetki belgelerinde kayıtlı araçlar ile yapılan transferinde, taşımacı ile seyahat acentesi arasında en çok üç aylık olmak üzere sezonluk taşıma sözleşmeleri yapılabilir. Bu taşımalara ait taşıma faturaları Vergi Usul Kanununa uygun olarak düzenlenir.