“Getting them on board and keeping them there!”

1. “Getting them on board and keeping them there!” Seisiún eolais ar Vifax & TEG le Ailish Bhreathnach Ionad na dTeangacha Ollscoil na hÉireann Má Nuad Co. Chill Dara ailish.bhreathnach@nuim.ie 22 Meitheamh 2012 Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

2. Intreoir • Cúlra OÉMN & Ionad na dTeangacha • Stádas dlíthiúil na Gaeilge • Dúshláin le Gaeilge a fhoghlaim, a theagasc & a thástáil • Vifax • An Fráma Tagartha Comónta Eorpach do na Teangacha • Teastas Eorpach na Gaeilge • Ceisteanna? Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

3. Ollscoil na hÉireann Má Nuad • Os cionn 8,000 mac léinn • 12 teanga á dteagasc Ionad na dTeangacha • 40% den obair bunaithe ar an Ghaeilge • Duais Eorpach do Theangacha bainte 3 huaire • Béimar na daonnachtaí Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

4. Stádas dlíthiúil na Gaeilge • An chéad teanga oifigiúil • Éigeantach tríd an scolaíocht • Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 • Teanga oifigiúil & oibre de chuid an AE ó Eanáir ’07 • Riachtanas iontrála do Ollscoil na hÉireann (4/7) Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

5. Dúshláin • Deacrachtaí le cumas cumarsáide • Cuid mhór daoine úra sa tír (427,000, 12% den daonra) (QNHS 2008) • Ganntanas cúrsaí do fhoghlaimeoirí fásta in Éirinn • Easpa scrúduithe do na foghlaimeoirí seo • Foghlaimeoirí thar lear, go háirithe i SAM & i gCeanada Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

6. Freagra • Vifax don Ghaeilge • Teastas Eorpach na Gaeilge • An Dioplóma Iarchéime san Aistriúchán & san Eagarthóireacht (ar líne) • Dioplóma i Múineadh na Gaeilge (Foghlaimeoirí fásta) Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

7. Vifax Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

8. Cúlra • Bunaíodh an córas ilmheánach Vifax in Ollscoil Bhordeaux II i 1990 • Córas a d’fhorbair Prof Michel Perrin, Université de Bordeaux agus LABORAL le feabhas a chur ar an gcluastuiscint • Cuireadh tús le Vifax don Ghaeilge i 1999 • Bealach ar féidir le foghlaimeoirí cur lena gcumas teanga trí fhéachaint ar nuacht reatha trí mheán na Gaeilge & tascanna atá bunaithe air a chomhlánú Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

9. Réasúnaíocht • An tasc is deacra nuair atá teanga á sealbhú • gluaiseacht ó eolas ar nithe teanga chuig úsáid a bhaint asti ina comhthéacs fíréanta • Is í an dlúththeagmháil teanga a éascaíonn an t-aistriú sin ó eolas scoilbhunaithe chuig inniúlacht tuisceana • Is tríd an mbealach seo a fhorbraítear cumas labhartha teanga sa deireadh Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

10. Vifax - modh oibre • Déantar taifeadadh ar mhír nuachta TG4 (tráthnóna Dé Luain) • Réitítear físchomhad agus cleachtaí ag 3 leibhéal (Ardleibhéal, meánleibhéal & bunleibhéal), le freagraí agus script • Ar fáil ar shuíomh Ionad na dTeangacha lá arna mhárach faoin 2pm • Dírítear isteach ar: • Téama na míre • Tuiscint iomlánaíoch • Cluaistuiscint ar phointí scoite • Plé ar phointí gramadaí a thagann aníos le linn na míre • Déantar é seo trí bhéim a chur ar na ceithre scileanna - éisteacht, labhairt, scríobh & tuiscint Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

11. Vifax - meánleibhéal Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

12. Vifax - ardleibhéal Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

13. http://www.nuim.ie/language/vifax.shtml Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

14. Buntáistí (1) • Cuir chuige dhifriúla sna ceachtanna – tascbhunaithe/cumarsáideach • Dírítear ar na scileanna ar fad – éisteacht, labhairt, scríobh agus léamh • Is féidir teacht ar an mír (agus na ceachtanna) ó aon ríomhaire – obair bhaile • Seans maith go mbeidh barúil ag na daltaí ar an nuacht atá sa mhír cheana – ina dteanga dhúchais féin • Cleachtadh ar na topaicí, an téarmaíocht, ainmneacha daoine agus áiteanna Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

15. Buntáistí (2) • Mar gheall go ndíríonn cuid de na ceachtanna aird an fhoghlaimeora ar mhíniú a fháil ar an mír ina hiomláine, forbraíonn siad cumas an fhoghlaimeora ciall a bhaint as an mír/as an teanga atá inti, seachas foclóir na míre a thuiscint amháin. • Cuireann sé le hinspreagadh an fhoghlaimeora seachas dá mbeadh sé ag féachaint ar/éisteacht le giotaí gan aon chabhair sheachtrach. • Cuirtear le heolas an fhoghlaimeora ar chultúr na sprioctheanga Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

16. Cuairteoirí ar shuíomh gréasáin Ionad na dTeangacha Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

17. Cé hiad? Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

18. Éileamh ar leathanaigh Vifax i gcomhthéacs leathanaigh Ionad na dTeangacha • Líon na n-amas: Thart ar 1,500 sa mhí i rith an téarma scoile Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

19. Aischothú (1) • “gabh mo leithsceal - ta mo chuid Gaeilge beag. Thug me faoi deara Vifax agus an aischothu ar an website seo”. • “Thosaig me ag foghlaim Gaeilge anuraidh. Freastailionn me ranganna sa Ollscoil Sydney  (Centre for Continuing Education), An Astrail”. • “Is maith liom na fisanna. Ta se simiul agus beidh se cabhrach dom. Go raibh maith agat”. • “Is foghlaimeoir aonarach mé agus bainim usáid as an clár. Ceapaim go bhfuil sé ar fheabhas”. • “Dála an scéil nach cheart "Aiseolas" in ionad ''Aischothú'' a bheith mar teideal ar an fhaisnéis i gcóir an bunachar ! GRMA”. Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

20. Aischothú (2) • “Tugtar breacGhaeltacht orainn annseo i gcathar Berkeley SAM. Cruinniu beag gaelgoiri a thagann le cheile gach De Mairt. Bionn VIFAX mar abhar phle againne o ham go am. Go raibh maith agaibh, Turla”. • “Bainim ana thaithneamh as bhur gceachtanna ar an idirlion.  Sean lead iseadh me a d'fhag Eire  tar eis na Nodlag 1950 agus im chomhnaidhe thar lear as san amach. Nil ach Gaedhilg na Scoile Naisiiunta agam – Peig agus Jimin Mhaire Thaidhg.  Tugann bhur gcursai na focail nuadh ata tagaighthe isteach sa teanga na caoga bliadhain ata thart. Go raibh maith agaibh. Micheal O Ceallaigh, Vancouver, Ceanada”. Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

21. An Fráma Tagartha Comónta Eorpach do na Teangacha: foghlaim, teagasc, measúnú (CEFR) • Gá le córas trédhearcach comhtháite comhleanúnach don fhoghlaim a bhí le cur ar fáil & don tuairisciú ar an méid a bhí bainte amach • Dhá phrionsabal eile (a) deisteangachas (b) foghlaim saoil Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

22. Ilteangachas v deisteangachas • Ilteangachas: ag cur síos ar an tsochaí: • Tír ilteangach í Éire • Deistheangachas: ag cur síos ar an duine. • Tá Máire deisteangach. • Tugann “deisteangachas” aitheantas do na leibhéil go léir cumais sna teangacha…Céim mhór chun tosaigh í seo. Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

23. Cúlra • “Foghlaim saoil” ceangailte go dlúth le “cumasú” • Daoine a chumasú sa dóigh is go dtig leo ról gníomhach a ghlacadh ina bhfoghlaim féin. Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

24. An FTCE(CEFR) • A1: Bonnleibhéal 1(Breakthrough) • A2: Bonnleibhéal 2 (Waystage) • B1: Meánleibhéal 1 (Threshold) • B2: Meánleibhéal 2 (Vantage) • C1: Ardleibhéal 1 (Effective Operational Proficiency) • C2: Ardleibhéal 2 (Mastery) • Ag dul i dtreo “Z” Ionad na dTeangacha, OÉ Ma Nuad

25. An FTCE(CEFR) Basic UserIndependentProficient A1 A2 B1 B2 C1 C2

26. An FTCE(CEFR) • Ní gá go mbeadh na scileanna go léir ar aon leibhéal • Is féidir gach leibhéal a shainmhíniú faoi na ceithre scil: cluastuiscint, léamhthuiscint, labhairt & scríobh…m.sh. B2 sa chaint & A2 sa scríobh Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

27. An FTCE(CEFR) • An bhéim ar an phraiticiúlacht • Neamhtheoiriciúil (Atheoretical ): meascán de theoiricí ach an bhéim ar an fhoghlaim thascbhunaithe (ábalta a dhéanamh) • Tábhacht an mheasúnaithe Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

28. Struchtúr Sonraíochtaí foghlaim Tuairisciú (siollabas measúnú) Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

29. Teastas Eorpach na Gaeilge Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

30. Teastas Eorpach na Gaeilge • Córas scrúdaithe & teastaithe don Ghaeilge • Tosaíodh é i 2005 • Ceangailte leis an FTCE • Scrúduithe sna 4 scil, béim ar an chumarsáid • 5 leibhéal A1-C1 • Ballraíocht na hÉireann san Association of Language Testers in Europe • Suíomh: www.teg.ie Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

31. Teastas Eorpach na Gaeilge • An bhéim ag na leibhéil ísle ar an chaint(& an chluastuiscint) • Ag na leibhéil arda tá níos mó ná cumas teanga i gceist…cumais chognaíocha Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

32. Association of Language Testers in Europe • Bunaithe 1990 • Ballraíocht do 27 teanga • Ballraíocht ag OÉ Má Nuad ó 2006 Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

33. Íoschaighdeáin • 17 íoschaighdeán a chlúdaíonn: • Dearadh scrúduithe • Riarachán & Lóistíocht • Marcáil & grádáil • Anailís scrúduithe • Cumarsáid le geallsealbhóirí/páirtithe leasmhara Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

34. Scrúduithe • Scrúduithe déanta ag 2,400+ go dtí seo • 8 n-ionad in Éirinn, 6 thar lear: Páras, Prág, Nua-Eabhrac, Ottawa & Toronto • Siollabais, páipéir scrúdaithe shamplacha, ábhar teagaisc saor in aisce & tuairiscí ar fheidhmiú na scrúduithe féin ar fáil ar an suíomh www.teg.ie Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

35. Cúliarmhairt: píosa as an Irish Times (7 Meán Fómhair 2007) “The exam itself let me know what my weak points were, and it was good to pass it as well” “I noticed the progress every week. The syllabus is geared to bring you along” “Sixty members of staff attended the courses last year. There was a further 25 we couldn’t cater for, but it looks like we’ll have 80 at the very least in the classes this year” Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

36. Cuairteoirí TEG Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

37. Cé hiad? Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

38. Conclúidí • TEG bunaithe ar shaineolas ar theagasc & ar mheasúnú teanga ó 30+ tír • Bealach TEG leis an teagasc a struchtúrú • Tábhacht an mheasúnaithe don fhoghlaim Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad

39. Go raibh míle maith agaibh! Ionad na dTeangacha, OÉ Má Nuad