1 / 31

FIZIOLOŠKA

FIZIOLOŠKA. AKUSTIKA. Akusti čke osobine govora. AKUSTIČKE OSOBINE GOVORA. ● Čovek i prima i proizvodi zvuk. ● VOKALNI TRAKT je dosta složen i pojedini njegovi delovi imaju i drugu funkciju. GOVORNI MEHANIZAM. ● Čine: - pluća - du šnik (trahea)

badrani
Download Presentation

FIZIOLOŠKA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. FIZIOLOŠKA AKUSTIKA Akustičke osobine govora

  2. AKUSTIČKE OSOBINE GOVORA ● Čovek i prima i proizvodi zvuk. ● VOKALNI TRAKT je dosta složen i pojedini njegovi delovi imaju i drugu funkciju.

  3. GOVORNI MEHANIZAM ●Čine: - pluća - dušnik (trahea) - grkljan sa glasnim žicama - ždrelo sa resicom - usna šupljina - nosna šupljina

  4. ●Pri stvaranju govora PLUĆA su izvor energije. Priikom izdisaja, pluća stvaraju struju vazduha koja se uvodi u vokalni trakt kroz bronhije i dušnik do glasnih žica.

  5. ●Osnovu govornog sistema čine GLASNE ŽICE. One se nalaze sa gornje strane dušnika (trahee). Sastoje se od hrskavica među-sobno povezanih vezivnim i mi-šićnim tkivom. To im omogućava veliku po-kretljivost. đ

  6. ● Zvučnost nastaje od vibracija glasnih žica. ●Od brzine kojom glasne žice vi-briraju zavisi i visina osnovnog tona. ●Prosečna vrednost osnovne frekvencije je: - za muške glasove ~ 100 Hz - za ženske glasove ~ 200 Hz - za dečje glasove ~ 300 Hz

  7. ●Dalje prostiranje zvuka kroz vokalni trakt ide preko ždrela, usne i nosne šupljine. ● ŽDRELO je membranozna cev. ● USNA ŠUPLJINA neprestano menja oblik i veličinu. Ima važnu ulogu pri formiranju glasova.

  8. ● NOSNA ŠUPLJINA neprestano menja oblik i veličinu. Ima manje važnu ulogu od usne šupljine. ●Ove dve šupljine čine AKUSTIČKI SISTEM REZONATORA.

  9. SAMOGLASNICI I SUGLASNICI ●Svi glasovi se dele na: - SONANTE - samoglasnike - KONSONANTE - suglasnike ●U našem jeziku ima 5 samo-glasnika i 25 suglasnika.

  10. SAMOGLASNICI ●Samoglasnici se stvaraju duž vokalnog trakta. ● Osnovni ton biva modifikovan i dobija boju karakterističnu za konkretan glas u zavisnosti od oblika šupljina koje su na putu vazdušne struje.

  11. ● Specifičnosti u boji zavise od oblika i veličine šupljina. Jasno se razlikuje kad isti glas izgovore različite osobe. ● Svi samoglasnici imaju linijski spektar. ●U spektru se javlja 5 grupa i-staknutih harmonika - FORMANTI.

  12. ● 1. i 2. formant su značajni za prepoznavanje samoglasnika. ●Samoglasnici nose najveći deo akustičke energije: 95% ukupne akustičke energije govora. ●Iako se dosta razlikuju u raznim jezicima, svi samoglasnici imaju navedene osnovne akustičke karakteristike.

  13. SUGLASNICI ● Suglasnici se razlikuju po načinu i mestu nastanka. ●Postoje: - zvučni - bezvučni

  14. ●Postoji i podela suglasnika po načinu tvorbe: - AFRIKATI - složeni ( tS, dZ ) - NAZALI - nosni ( m, n ) - FRIKATIVI - strujni ( s,z,f,v,h ) - PLOZIVI - praskavi ( p,b,k,g ) - LATERALI - bočni ( l ) ●Postoje još i: - VIBRANT r - POLUVOKAL j ( engl. w )

  15. ●Primer: - zvučni plozivi: b d g - bezvučni plozivi: p t k ●Suglasnici su odgovorni za ras-poznavanje slogova i reči. Oni nose razumljivost govora.

  16. ● Svi suglasnici imaju KONTINU-ALNI amplitudni spektar. ● Svaki suglasnik ima drugačiji spektar – to mu je akustička osobina. ●Primer: FRIKATIVI: - S - ima težište na visokim f - Š - ima težište na srednjim i niskim f

  17. ● Spektri 25 suglasnika i 5 samoglasnika se koriste za stvaraje veštačkog govora.

  18. RAZUMLJIVOST GOVORA ●Potrebno je u govoru ostvariti razumljivost kako bi kombina-cije glasova u slogovima i rečima bile prepoznatljive.

  19. ●Problem razumljivosti je važan u: - prostornoj akustici ( pozorište, konferencijska sala, učionica ) - komunikacionim sistemima najrazličitije vrste ( radiofonija, telefonija )

  20. ● LOGATOMI su reči bez smisla koje se formiraju u svakom jeziku. Najčešće se sastoje od 4 glasa ( suglasnik – samoglasnik, suglasnik – samoglasnik ) Primer: Jažo, Mifo, Ranju, Siba, Tike... i sl.

  21. ● FONETSKI BALANSIRANI LOGA-TOMI: vodi se računa o zastu-pljenosti glasova u govoru pa se adekvatno prilagođava i u loga-tomima. - sastavi se lista od 100 logatoma i emituje se slušaocima sa uređaja za reprodukciju

  22. - svaki slušalac beleži to što je čuo i tako se dođe do podatka koliko je logatoma ispravno primljeno - razumljivost se određuje: broj tačnih logatoma R (%) = ------------------------------ · 100 broj ukupnih logatoma

  23. ●Ovakvo subjektivno merenje daje odlične rezultate. ●U praksi se smatra da je razu-mljivost rečenice koja ima smisao potpuna ako je R > 75%. U pozorištu i slušaonicama je R > 90%.

  24. ●Na razumljivost govora utiču brojni faktori: - širina frekvencijskog opsega ( pri prenosu kroz neki komu- nikacioni sistem ) - izobličenja u prenosnom si- stemu - nivo govora - šumovi ( buka ) - vreme reverberacije prostori- je

  25. - odnos direktnog i reflektova- nog zvuka u prostoriji ●Svaki od ovih faktora može da spusti razumljivost ispod 75% R.

  26. ●Primer: vreme reverberacije: što je Tr > , R je < Zato je uvedeno optimalno Tr za određenu namenu sale (vrednost preko koje ne sme da se ide). đ

  27. ●Danas se koriste međunarodni standardi koji propisuju uslove za odgovarajuću razumljivost govora.

More Related