PREZENTACJA EROTYZMU NA PRZYKŁADZIE TRZECH WSPÓŁCZESNYCH FILMÓW FABULARNYCH

1. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) PREZENTACJA EROTYZMU NA PRZYKŁADZIE TRZECH WSPÓŁCZESNYCH FILMÓW FABULARNYCH • Opracowała: Karolina Kortus • carrramba@gmail.com • Praca dyplomowa STUDIÓW PODYPLOMOWYCH w zakresie SEKSUOLOGII – 2008 r., •   napisana pod kierunkiem prof. Lechosława Gapika. 

2. Film PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Filmem jest utwór o dowolnej długości, w tym utwór dokumentalny lub animowany, złożony z serii następujących po sobie obrazów z dźwiękiem lub bez dźwięku, utrwalonych na jakimkolwiek nośniku umożliwiającym wielokrotne odtwarzanie, wywołujących wrażenie ruchu i składających się na oryginalną całość, wyrażającą akcję (treść) w indywidualnej formie, a ponadto, z wyjątkiem utworów dokumentalnych i animowanych, przeznaczony do wyświetlania w kinie jako pierwszym polu eksploatacji w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych (www.pisf.pl).

3. Współczesnośćzwiązana jest stricte z pojęciem płynnej nowoczesności(liquid modernity, także: późna nowoczesność). Pojęcie to stworzone zostało przez socjologa Z.Baumana. Ma ono służyć jako główna kategoria opisowa współczesności. „Płynna nowoczesność charakteryzuje się prywatyzacją ambiwalencji, poczuciem niepewności jednostki wobec przygodności bytów, fragmentarycznością i epizodycznością. Jest niejako kontynuacją i jednocześnie przeciwieństwem stałej nowoczesności, czy też, co być może trafniej oddaje jej istotę - nowoczesnością pogodzoną z klęską swojego projektu, pozbawioną ambicji ładotwórczej” (Bauman, 2000). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Współczesność

4. Erotyka (gr. eros – miłość) to termin określający przeżycia wewnętrzne, mające źródło w seksualności oraz oceny i postawy wobec niej. Reprezentatywnym wyrazem erotyki są szeroko pojęte dzieła sztuki (utwory literackie, fotografie, filmy, rzeźby i obrazy) dotyczące zmysłowości i miłości. Niektórzy autorzy twierdzą, iż erotyzm, erotyka, to nazwy alternatywne dla pojęcia seksualność. „Podejście alternatywne, polegające na zastępowaniu pojęcia seksualności pojęciem erotyki (...). Akcentuje tylko jeden element – związek seksualności z psychicznym rozwojem człowieka” (Beisert, 2006). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyka...

5. W odróżnieniu od pornografii, dzieła erotyczne przedstawiające seksualność człowieka mają aspiracje do wyższej sztuki i ich podstawowym zadaniem nie jest wywołanie podniecenia, ale raczej dostarczenie oglądającemu lub czytającemu wrażeń estetycznych. Ponadto dzieła, utwory erotyczne nie ujawniają przed widzem, odbiorcą nagości narządów płciowych, czy narządów płciowych w trakcie zbliżenia. Natomiast „pornografia wiąże się z wpływem bodźców zewnętrznych (brazków, filmów, tekstów) na reaktywność i zachowanie seksualne człowieka. Dotychczas nie ujednolicono znaczenia pojęcia pornografii i nie podano jej ścisłej definicji” (Imieliński, 1990). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyka c.d.

6. Film pt. „Drżące ciało” Reżyseria: Pedro Almodovar Scenariusz: Pedro Almodovar, Jorge Guerricaechevarria, Ray Lorigana, na podstawie powieści Ruth Rendell, Muzyka: Alberto Iglesias Zdjęcia: Affonso Beato Montaż: Jose Salcedo PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm w kinieHiszpania

7. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Obsada

8. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu... • „Drżące ciało” to film o niebywale złożonej fabule, co zresztą jest domeną filmów Pedro Almodovara. Tworzy on niewątpliwie filmy o kobietach. O kobietach widzianych oczami mężczyzny. Jednakowoż nie zapomina o mężczyznach, o ich portrecie w swoich projekcjach. • Początek filmu to krótka historia głównego bohater Victora Plazy. Autor pozwala nam zerknąć na dzień jego narodzin, który ma miejsce w autobusie. Jego matką natomiast jest prostytutka – tu grana przez Penelope Cruz -Isabel Plaza Caballero (fotografia wyżej). • Kolejna scena toczy się w mieszkaniu Eleny – córki konsula – uzależnionej od narkotyków, przygodnego seksu i pieniędzy ojca. Wpuszcza ona omyłkowo do domu Victora - tu już dojrzewającego mężczyznę – sądząc, że to dostawca narkotyków. Ten jednak zauroczony Eleną po przebytej z nią wcześniej inicjacji seksualnej nalega, by ta poświęciła mu czas, skoro i tak otworzyła mu drzwi. Dochodzi do szamotaniny.

9. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d. • Do mieszkania wkraczają zaalarmowani policjanci – David i starszy stażem Sancho – alkoholik bijący swą piękną, niewierną żonę - Clarę, która skądinąd nie potrafi się od niego uwolnić. David sam natomiast romansował potajemnie z żoną swojego kolegi. • W wyniku szamotaniny między policjantami, Eleną oraz Victorem dochodzi do strzałów z broni palnej, w wyniku których pada na ziemię David – broniący Eleny. Winę za to ponosi Victor, mimo iż to Sancho pociągnął za spust – w cichym odwecie za zdradę żony.

10. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Scena z filmu: „Drżące ciało”

11. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d. • Dalsze losy bohaterów uwikłanych w ową sytuację są następujące: • -Młody Victor – zakochany w Elenie - trafia do więzienia na 6 lat, gdzie obiecuje sobie, że stanie się najlepszym kochankiem po to, by zdobyć Elenę, następnie ją porzucić, tak jak ona odrzuciła jego po odebraniu mu dziewictwa. • -David – już nigdy nie stanie na nogach, postrzał uszkodził jego rdzeń kręgowy, w związku z czym porusza się na wózku inwalidzkim. Jest jednak przy nim Elena – wdzięczna za jego protekcję zakłada z nim rodzinę, rezygnuje z dotychczasowego hulaszczego trybu życia. David natomiast nie załamuje się, lecz poświęca swój czas na grę w koszykówkę na wózku.

12. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d. • -Plan Victora realizuje się po opuszczeniu więziennych murów – przypadkowo spotyka na swej drodze piękną i smutną Clarę. To ona wprowadza go w tajniki współżycia z kobietą – starsza i doświadczona staje się jego nauczycielką ars amandi. Niechybnie jednak zakochuje się w młodym Victorze • -Podczas gdy Victor nabrał już pewności siebie w kontaktach z kobietą, David dowiaduje się o jego zamiarach zbliżenia się do żony – Eleny, ostrzega go zatem, odczuwając tym samym swoją słabość, niepełnosprawność i bezradność.

13. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Zakończenie filmu • - Elena dość ma najść Victora – postanawia oddać mu siebie, zastrzegając, że po wspólnej nocy da on jej spokój na zawsze. Nie spodziewa się jednak, że owa noc zmieni wszystko. • - David usuwa się z życia Eleny i Victora pełen zrozumienia, ale też bólu. Clara i Sancho giną – Clara zakochana do szaleństwa w Victorze, Sancho szaleńczo o nią zazdrosny – łączy ich śmierć. Victor i Elena natomiast wiodą wspólne, poukładane życie spodziewając się potomka.

14. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Interpretacja własna filmu... • O czym jest to film? O miłości, wolności i prawie do szczęścia, namiętności i do popełniania błędów. Przede wszystkim jednak o tym, że nikt nie dał nam prawa do krzywdzenia drugiego. O tym, że w dzisiejszym świecie na wiele więcej można sobie pozwolić, niż w czasach minionych. Czy to dobrze? Tego autor nie wyjawia. Odpowiedzi na nękające nas pytania natury moralnej pozostawia widzowi do rozstrzygnięcia.

15. „Drżące ciało” to film, który nie ma na celu wzbudzenia podniecenia u obserwatora, i nie czyni tego reżyser nawet w chwili ukazania drżących ciał.Choć z fabuły wywnioskować można, że film może stanowić bazę instruktażową – sądzę, że nie jest nią. Funkcja dydaktyczna – edukacyjna nie może bowiem opierać się na kilku scenach, podczas których bohaterka uczy bohatera spółkowania z kobietą. Może jednakowoż stanowić ku temu dobry wstęp, formę zachęty. Aby film ten stanowił pomoc dydaktyczną winien wcześniej zostać opatrzony stosownym komentarzem – czemu ma służyć, a po projekcji wskazana byłaby dyskusja na temat, w tym wypadku związany z wartościami uznawanymi dziś za najistotniejsze, oraz roli bliskości fizycznej w związku partnerówNie da się ukryć, że film spełnia też funkcję rozrywkową, z pewnością jednak dla widza powyżej 16 roku życia. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Interpretacja filmu c.d.

16. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Ujęcie erotyzmu w filmie Pedro Almodovara... • Film „Drżące ciało” cały - już od pierwszych chwil jego trwania, podszyty jest grami miłosnymi, intrygą, zazdrością, erotyką, wszystkim tym, co składa się na to, co piękne, a niekiedy bolesne między mężczyzną i kobietą. Dotyka problemów poczucia własności drugiej osoby, które rodzi się po kontakcie seksualnym. • Erotyzm partnerów – Victora i Clary – nauczycielki miłości, która wprowadza go w świat zmysłowości ciał, pokazany jest z bliska, w sposób naturalny, jeśli nie naturalistyczny. Ich tajemne spotkania, by przechodzić przez kolejne lekcje, zabarwione są świeżością doznań, pięknem, niestety wiążą się ze zdradą oraz złymi zamiarami Victora wobec Eleny. Ukazany jest między tą parą ogromny ładunek emocji, przeżyć, cielesności. O górnolotnych uniesieniach można bowiem mówić tylko w przypadku Clary – wszak to ona zakochuje się w swoim uczniu – Victorze. Mimo, iż oboje kochankowie nie obiecywali sobie trwałej relacji, Clarę- kobietę dojrzałą, spragnioną czułości i niekarzącej ręki mężczyzny, spowija uczucie miłości w formie czystej i niczego nieoczekującej.

17. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) • W tymsamymczasieukazana jest relacja w związkupomiędzyElenąiDavidem. On – nazawszejużpozbawionywładzy w nogachniemożedaćEleniedoznaństrictewaginalnych. Ichzbliżeniaprzyjmująformęoralną, temat ten nie jest jednakpodejmowanyprzezmałżonków, gdyż Elena czujewdzięcznośćzaocalenieżycia, orazobowiązekpomocyniepełnosprawnemumężowi. Wyczuwasię, żetematseksu, bliskościerotycznejzszedłmiędzytymidwomanaostatni plan. Ichżycieerotyczne to sporadycznekontakty, a swojeobcowanieopierajągłównienazrozumieniuitrwaniuprzysobie.

18. Obserwatorowi, odbiorcy wydaje się, że taki związek niemal czysty, heroiczny jest możliwy. Potwierdzają to wyniki badań Bassona z 2002 roku, opisujące odrębność kobiecych reakcji seksualnych, kładące nacisk na emocjonalną bliskość i satysfakcję wynikającą ze związku. „Kobiety, w odróżnieniu od mężczyzn, mogą od fazy podniecenia przejść od razu do orgazmu, czasem również osiągają satysfakcję bez pożądania, albo przechodzą przez wszystkie fazy bez osiągnięcia orgazmu. Kobieca seksualność w dużej mierze zależy również od poczucia własnej wartości, wieku oraz przeszłych negatywnych doświadczeń seksualnych. Warto zwrócić uwagę na fakt, że celem aktywności seksualnej kobiety nie zawsze musi być orgazm. Duże znaczenie ma dla niej również satysfakcja wynikająca ze związku oraz poczucie bliskości z partnerem” (por. Lew -Starowicz, 2009). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Model kobiecej seksualności ?

19. Bardzo jaskrawo ukazano w filmie „Drżące ciało”, jak istotny element stanowi dla związku bliskość nie tylko emocjonalna – jak w przypadku Eleny i Davida, ale też cielesna, oparta na seksualności każdego z nas – jak w przypadku Clary i Victora – wbrew badaniom wspomnianym na poprzedniej karcie; a jak okazuje się póżniej, również Eleny i Victora, którzy po umówionej upojnej nocy nie potrafią się ze sobą rozstać. Elena doznając pierwszy raz od wielu lat rozkoszy zmysłowej związanej ze stosunkiem waginalnym, zakochuje się bowiem w Victorze. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Podsumowanie erotyzmu w filmie„Drżące ciało” Pedro Almodovara

20. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm w kinie c.d.Wielka Brytania • Film pt. „9 songs” • Reżyseria: Michael Winterbottom • Scenariusz: Michael Winterbottom • Muzyka: Melissa Parmenter • Zdjęcia: Marcel Zyskind • Montaż: Mat Whitecross, Michael Winterbottom

21. Margo Stilley jako Lisa PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Obsada • Kieran O’Brien jako Matt

22. Film zbudowany jest na bazie retrospekcji głównego bohatera Matta. Wspomina on rok ze swojego życia spędzony z Lisą, będąc na wyprawie na Antarktyce. On – klimatolog brytyjski, ona – studentka z Ameryki na wymianie. Wiąże ich wspólna pasja – głośne koncerty rockowe. Na jednym z nich poznają się – od tej chwili rozpoczyna się ich przygoda. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu

23. Historia tych dwojga ukazana jest w bardzo szczegółowy sposób, niczym przez lupę. Młodym nie potrzeba miłości, by stać się kochankami – reżyser nie kryje tego w żaden sposób. Ich wspólne życie pokazane jest jako warkocz przeplatających się scen erotycznych i wspólnych wyjść na koncerty grup rockowych, skąd zresztą wziął się tytuł filmu stanowiący o dziewięciu piosenkach, przecinających erotyczne zabawy i zdawkowe rozmowy bohaterów, które grane są przez 8 znanych, brytyjskich zespołów. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d.

24. „Rewolucją seksualną nazwać można całokształt przemian obyczajowych, szczególnie obyczajów seksualnych, które dotyczą ilościowych wyznaczników praktyk i zachowań seksualnych oraz jawności z jaką się o nich mówi. „W rewolucji seksualnej można wyróżnić cztery równoległe, choć przeciwstawne tendencje, przy czym trudno przewidzieć, która z nich będzie dominować w przyszłości (Starczewska, 1975). Są to: 1) obniżanie się siły i znaczenia więzi międzyludzkich rozwijających się i świadomie kształtowanych na podłożu miłości na rzecz wzajemnego traktowania się mężczyzn i kobiet w kategoriach jedynie obiektów seksualnych; 2) brutalizacja stereotypowego wzoru miłości zdobywczej (...); 3) eliminacja miłości romantycznej; 4) oparcie partnerstwa seksualnego na zasadach równości i przyjaźni” (Imieliński, 1990) PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Film „9 songs” wyrazem rewolucji seksualnej?

25. Historia bohaterów Lisy i Matta kończy się dość okrutnie – patrząc oczyma widza. Jednak bohaterowie filmowi bez żalu rozstają się po roku znajomości – każde odchodzi do swoich obowiązków – Lisa na Święta Bożego Narodzenia wraca do Stanów, Matt zostaje na Wyspach Brytyjskich. Choć wydawać się mogło, że jedno nie może żyć bez drugiego. Doskonale film ten obrazuje zdanie krytyka filmowego Wiesława Saniewskiego: „powstają wspaniałe filmy o miłości, które filmami o miłości nie są” (Saniewski, 1981). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Zakończenie filmu „9 songs”

26. Zdecydowanie erotyzm wyniesiony został w opisywanym filmie na piedestał. Stanowi bowiem kluczowy element znajomości Lisy i Matta. Świadczą o tym sceny ukazujące ich codzienną egzystencję, w których brak wzajemnego poznawania się – poza cielesnym, czy rozmów o głębszej treści. Film został sklasyfikowany jako romans/dramat od lat 18. Nie zawahałabym się jednak stwierdzić, że jest to film pornograficzny. Pamiętać trzeba jednak, że rozumienie pornografii jest niejednoznaczne. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Ujęcie erotyzmu...

27. Można się spotkać z definicją, że pornografia jest to przedstawianie przejawów życia seksualnego człowieka z pominięciem warstwy intelektualnej, przy czym dodaje się, że twórca pornograficznych treści musi działać w celu wywołania u odbiorcy podniecenia seksualnego. Inne definicje mówią o przedstawianiu ludzkiej aktywności seksualnej bez dodatkowych kontekstów. Imieliński spośród wielu definicji pornografii wyróżnia dwie zasadnicze. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Ujęcie erotyzmu c.d. (czy pornografia?)

28. 1)przedstawianie seksualności w sposób wzbudzający podniecenie seksualne, 2) nieprzyzwoite, gorszące przedstawianie seksualności. Kryterium wzbudzania podniecenia seksualnego nie jest decydujące w uznaniu materiału za pornografię. Istnieje wiele wartościowych utworów literackich, których literatura wzbudza podniecenie seksualne, a mimo to trudno je uważać za pornografię” (Imieliński, 1990). Sądzę, że filmowi pt. „9 songs” zdecydowanie brakuje nacechowania artystycznego, poetyckiego, nie brak mu natomiast odważnych scen, które tworzą niejako podłoże filmu. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Próba stworzenia własnej definicji pornografii

29. W przedstawianym filmie „9 songs” napotykamy niemal bez przerwy: -niepozorowane stosunki waginalne, -ukazane z bliska sceny stosunków oralnych, -ejakulacje głównego bohatera, -masturbacje bohaterki. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Ujęcie erotyzmu c.d. (czy pornografia?)

30. Odbiorca może mieć wrażenie, że cały film jest zbiorem poskładanych, erotycznych, czy raczej pornograficznych ujęć, które wydawać mogłyby się piękne, gdyby nie to, że wyzute są one z głębokich uczuć; a bohaterowie tym samym dążą jedynie do zaspokojenia swoich cielesnych pragnień, potrzeby seksualnej. Czy tak powinien kształtować się związek kobiety z mężczyzną? Czy nie jesteśmy świadkami pomylenia znaczeń miłości i seksu? PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Podsumowanie...

31. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Podsumowanie c.d. • Z pedagogicznego punktu widzenia można stwierdzić, iż edukacyjna funkcja tego filmu mogłaby opierać się na wybranych jego fragmentach, celem uświadomienia widzowi/uczniowi jakie cechy specyficzne dla kina pornograficznego zostały w nim spełnione. Z pewnością spełnia „9 songs” funkcję stymulującą podniecenie widza. Sceny aktów seksualnych bohaterów filmowych nie są bowiem podszyte merytorycznym podłożem, natomiast ich częstotliwość oraz czas trwania na ekranie, znacznie przeważa o istocie filmu. Funkcja rozrywkowa stanowi w tym przypadku najistotniejszą; w bardziej wrażliwym widzu może wzbudzić refleksję dotyczącą sensu zakładania związku oraz idei partnerstwa.

32. Film pt. „Betty Blue” (tytuł oryginalny: „37°2 le matin”) Reżyseria: Jean-Jacques Beineix Scenariusz: Jean-Jacques Beineix Muzyka: Gabriel Yared Zdjęcia: Jean-François Robin Montaż: Monique Prim PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm w kinie c.d.Francja

33. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Obsada

34. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu... • Film opiera się na dość prostej historii dwojga młodych Francuzów: Betty, 20-letniej dziewczyny i 30-letniego Zorga. Ich miłość od samego początku trochę szalona – nieskażona głębią i zainteresowaniem o los drugiego, oparta jest wszak na wspólnych nocach. Nagle jednak okazuje się, że Betty pragnie czegoś więcej niż tylko łoża – chce domu, wspólnych posiłków i całej otoczki życia w parze. Staje zatem w drzwiach swego kochanka z walizkami. Zorg chętnie reaguje na propozycję wprowadzenia się Betty do jego wynajmowanego domu.

35. Problem pojawia się, gdy pewnego ranka wkracza do niego właściciel domu i jednocześnie pracodawca Zorga. Nakazuje obydwu pracować, by mogli nadal mieszkać razem – jest to jednak praca ponad ich siły. Betty w furii – a zdarza jej się w nią wpadać często – zaczyna rzucać przedmiotami, okazując tym samym swój sprzeciw zaistniałej sytuacji. Przypadkiem odnajduje karton po brzegi wypełniony zeszytami zapisanymi ręcznie. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d.

36. Okazuje się, że to powieść, którą lata temu napisał Zorg. Betty postanawia przeczytać jego dzieło. Pełna zachwytu i oburzenia, że tak zdolny artysta zarabia na życie reperując domy na francuskiej wsi upiera się, by Zorg wydał swoje dzieło. Ten jednak nie daje się przekonać, więc histeryczna Betty pod nieobecność Zorga podpala dom, wymuszając tym samym na nim ucieczkę z miejsca, w którym żyli. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d.

37. Para znajduje swoje miejsce w Paryżu u kuzynki szalonej Betty - Lisy, która szczęśliwie prowadzi podupadły hotelik wymagający remontu – tam zatrzymują się na dłuższy okres w zamian za naprawy. Betty uparcie szuka wydawcy powieści Zorga. Gorący, żarliwy romans tych dwojga przeradza się w głębokie uczucie. Jednak Betty im bardziej kocha Zorga, tym bardziej staje się podatna na wpadanie w depresję i histerię na przemian. Chce dla niego jak najlepiej, nie zauważając jak bardzo staje się od niego zależna, jak bardzo stan jej umysłu zaczyna odbiegać od normy. Dzieje się to do tego stopnia widoczne i niebezpieczne, iż po kolejnej odmowie wydawcy, udaje się ona do niego i rani go grzebieniem do krwi. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d.

38. Zorg bez pamięci kochający tę biedną dziewczynę – nie mogąc dać jej tego, czego ta pragnie – okrada z powodzeniem bank, by móc rekompensować jej niespełnione oczekiwania. Jednak nie cieszy jej to już. Sytuacja wydaje się odwrócić w momencie, gdy okazuje się, że Betty jest w ciąży. Bohaterka odżywa, staje się radosna, również Zorg dostrzega nadzieję, że los postanowił uśmiechnąć się do ich miłości. Gdy po przeprowadzeniu badań lekarskich okazuje się, że wynik testu ciążowego jest negatywny Betty zdaje się tracić rozum – zamyka się w sobie, obcina włosy, porywa cudze dziecko, wyłupia sobie oko. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Fabuła filmu c.d.

39. Zostaje umieszczona w szpitalu klinicznym. Zorg pogrążony w rozpaczy nad utraconą miłością zakrada się do szpitala i postanawia ulżyć otumanionej lekami Betty i sobie w cierpieniu. Odbiera jej życie, a sam oddaje się bez reszty tworzeniu, gdyż ostatecznie ktoś, niestety zbyt późno, dostrzegł jego talent do pisania. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Zakończenie „Betty blue”...

40. Jest to film o miłości, o burzliwym uczuciu, które nie mogło doczekać się spełnienia. To, co śmieszyło na początku widza – szalone zachowania głównej bohaterki – okazało się zwiastunem choroby psychicznej. Reżyser pozwala nam wielowymiarowo spojrzeć na uczucie, które zrodziło się między dwojgiem ludzi mimo wszystko i ponad wszystkim. „Gdy na ekranie pojawia się miłość, widz wszystko potrafi wybaczyć. Smutek, cierpienie i żal uchodzą reżyserowi na sucho. (…)Taka jest miłość, której wciąż nam mało. (…) Sprawa delikatna, a wychodzimy często z guzem na czole. Od zderzenia z problemem” (Saniewski, 1981). PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Własna interpretacja

41. Film pt. „Betty Blue” rozpoczyna scena ukazująca dwoje kochanków w trakcie aktu miłosnego uniesienia. Ich splecione ciała są wstępem do poznania ich dalszych losów. Początkowo wydawać się może, że relacja młodych bohaterów oparta jest na czysto fizycznych doznaniach. Okazuje się jednak, że im bliżej poznają się oni, tym bardziej fizyczne zbliżenia stanowią dla nich dopełnienie związku, życia na co dzień. „Seks nie jest przecież ślepą, niekontrolowaną siłą, która miota człowiekiem bez jego woli i świadomego wpływu na swoje reakcje“ (Gapik, 1986). O słuszności tego zdania przekonuje się widz w trakcie kontynuacji projekcji filmu. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Ujęcie erotyzmu w filmie „Betty blue”...

42. Erotyzm w owym filmie ukazany jest bardzo dosadnie. Mimo iż jest to film z roku 1986, bezpruderyjnie ukazane są tu nagie ciała bohaterów – nie tylko w scenach pokazujących namiętność, erotykę dwojga młodych, lecz również w scenach nostalgicznych, gdy np. Zorg tuli smutną, pogrążoną w amoku Betty. Nagość z filmie tym nie jest tożsama z erotyką, którą to subtelną różnicę bardzo łatwo daje się zauważyć. Dostrzegamy bowiem u bohaterki wiele cech specyficznych dla depresji. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm c.d.

43. -obniżony nastrój -negatywne myśli -brak energii życiowej -anhedonia -pobudliwość nerwowa -lęki -zaburzenia łaknienia -zaburzenia snu -objawy psychosomatyczne (…) -zaburzenia seksualne (...)” (red. Gapik, Woźniak, 2001). Te obserwujemy u Betty, pozbawionej ostatecznie chęci do tego, czym tak bardzo była zaabsorbowana wraz ze swym kochankiem - miłością. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Do najważniejszych objawów depresji zalicza się:

44. Podstawową rolą filmu pt. „Betty blue” jest zapewne wzbudzenie u widza uczuć towarzyszących bohaterom filmu – fascynacji drugą osobą, zakochania, miłości. Erotyzm w filmie tym, mimo że oglądany z bliska, być może niedoskonały z punktu widzenia obserwatora – nie razi, nie przeszkadza w swej nagości i zmęczeniu bohaterów. Zdaje się również nie być elementem wzniecającym podniecenie odbiorcy. Jest on po prostu na swoim miejscu w związku tych dwojga. Film ten z pewnością może pełnić funkcję dydaktyczną – jako przykład przebiegu choroby psychicznej, która nęka główną bohaterkę - od euforycznego optymizmu po autodestrukcję. Jest to film, który zaskakuje kreacjami aktorskimi, a ponad wszystko brakiem „happy endu”... PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm - podsumowanie

45. Choć wydawać by się mogło, że erotyzm w filmie spełnia jedną rolę, emocjonalną – wzbudzanie podniecenia u odbiorcy, to okazuje się, że może on być znacznie szerzej rozumiany, w zależności od fabuły w jakiej został osadzony, oraz od sposobów w jaki został przedstawiony. Może on bowiem stanowić metodę na pokazanie bliskości bohaterów, ale też na ogromną przepaść uczuciową między nimi – jak w przypadku „9 songs” Michaela Winterbottoma. Tu warto zwrócić uwagę na walory estetyczne filmu, które nie każdemu mogą odpowiadać. Film bogato ubarwiony erotyką spełniać może również rolę edukacyjną, dydaktyczną, o czym przekonujemy się oglądając film „Drżące ciało” Pedro Almodovara. Z niego bowiem czerpiemy wiedzę na temat tego, jak destrukcyjny wpływ na nasze losy może mieć intryga, oszustwo, czy zdrada. Film pt. „Betty blue”, w którym reżyser nie stroni od erotycznych scen dostrzegam rolę poznawczą filmu, którą reżyser w niebanalny sposób wplótł w losy głównych bohaterów, ukazując nam tym samym realia życia w związku z osobą, która popada w obłęd. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Erotyzm w kinie - nie warto generalizować

46. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) BIBLIOGRAFIA: • Bauman, Z. (2000). Płynna nowoczesność. Kraków: Wydawnictwo Literackie. • Beisert, M. (2006). Seksualność w cyklu życia człowieka. Warszawa: PWN • Gapik, L. (1986). Nerwice seksualne. Warszawa: PZWL • Gapik, L.; Woźniak, A. (2001). Terapia w seksuologii. Zagadnienia wybrane.Poznań: P.W.Interfund • Imieliński, K. (1990). Seksiatria.Warszawa : PWN • Saniewski, W. (1981). Niewinność utracona w kinie.Wrocław: Ossolineum. • Lew-Starowicz, Z. (2009). Seksualność człowieka w ujęciu wieloaspektowym. Warszawa: Vizja Press & IT • www.pisf.pl

47. PRZEGLĄD TERAPEUTYCZNY NR 6/7(2009) Karolina Kortuscarrramba@gmail.comPresentation of erotic basing on the example of three contemporary moviesFinal dissertation in sexology - year 2008. Supervisor: prof. Lechoslaw Gapik