PPPPN vodnog puta hidroenergetskog sistema kanala Dunav-Morava

1. PPPPN vodnog puta hidroenergetskog sistema kanala Dunav-Morava mr Dragan Dunčić, mr Đorđe MilićRepublička agencija za prostorno planiranje

2. DOSADAŠNJE AKTIVNOSTIRSNA REALIZACIJI PROJEKTA KANAL „MORAVA“ • Potpisan Protokol o razumevanju za izradu studije opravdanosti izgradnje plovnog kanala na reci Moravi kroz Republiku Srbiju, sa kineskom državnom kompanijom China Gezhouba Corporation; • Aktivnosti na pripremi, koordinaciji i praćenju izrade Prostornog plana područja posebne namene vodnog puta hidroenergetskog sistema kanala Dunav-Morava (predlog Odluke); • U Republičkoj agenciji za prostorno planiranje obavljeni su pripremni sastanci sa predstavnicima svih relevantnih izvođačkih i projektantskih institucija u oblasti hidrotehnike, javnim preduzećima koja su zadužena za upravljanje magistralnim infrastrukturnim sistemima u Republici Srbiji, kao i predstavnicima relevantnih institucija koje izrađuju plansku dokumentaciju u Republici Srbiji; • Republička agencija za prostorno planiranje je obavila preliminarnu analizu važećih zakona, podzakonskih akata i drugih propisa od značaja za realizaciju predmetnog projekta; • Sačinjen je spisak relevantne dokumentacije koja tretira problematiku projekta Kanal „Morava“ ; • Republički geodetski zavod je na zahtev Republičke agencije za prostorno planiranje započeo pripremu odgovarajućih katastarskih podloga i ortofoto snimaka za predmetno područje; • Prikupljeni podaci iz oblasti hidrologije, meteorologije, geologije, vodoprivrede, energetike i dr. Od značaja za izradu Studije opravdanosti i Prostornog plana.

3. RAZVOJ IDEJE O PLOVNOM PUTUPREGLED DOKUMENTACIJE • Aleksić, A., Morava, njeno sadašnje stanje i mogućnost plovidbe, Glasnik Srpskog učenog društva, Beograd, 1879. • Stamenković, N., Projekat plovnog puta Dunav – Solun, Američka Inženjerska Kompanija, Beograd, 1909. • Projektantski zavod rečnog saobraćaju, Idejno rešenje plovnog puta Dunav – Solun, Beograd, 1961. • Zavod za vodostopanstvo SR Makedonije, Vodoprivredno rešenje sliva Vardara, Skopje, 1961. • Projektantski zavod “Ivan Milutinović”, Studija plovidbe na Velikoj, Južnoj i Zapadnoj Moravi, Beograd, 1964. • Institut za vodoprivredu “Jaroslav Černi”, Studija i problemi saobraćaju u vezi sa uređivanjem sliva Morave, Beograd, 1964. • Združeno opšte vodoprivredno preduzeće “Morava”, Vodoprivredna osnova vodenog područja sliva Morave, Beograd, 1971. • Projektantski zavod “Ivan Milutinović, Plovni put Morava – Vardar – Aksios, “Dopuna idejnog rešenja”,Beograd, 1973. • Izveštaj eksperata Ujedinjenih Nacija, Plovni put Morava – Vardar – Aksios, Beograd, 1973. • Energoprojekt-hidroinženjering, Velika Morava: Vodoprivredni, hidroenergetski i plovni sistem, Beograd, 1993. • Veličković, A., Mitrović, S., Stamenković, N., Dedić, M., Janković, Lj., Skriljik, A., Vodeni most Beograd – Solun, Plovni put Morava – Vardar, Nova demokratija, Beograd, 1995.

4. RAZVOJ IDEJE O PLOVNOM PUTUPREGLED DOKUMENTACIJE • Prostorni planovi: • PPPPN sistema produktovoda kroz Srbiju (Sombor-Novi Sad-Pančevo-Beograd-Smederevo-Jagodina-Niš) • PPPPN transnacionalnog gasovoda “Južni tok” • PPPPN međunarodnog plovnog puta E-80- Dunav (Panevropski koridor VII), pripremljen nacrt Prostornog plana za javni uvid • RPP Šumadijskog, Pomoravskog, Raškog i Rasinskog upravnog okruka (2013) u čiji sastav ulaze 24 lokalne samouprave, od kojih su sledeće u slivu Velike Morave: Svilajnac, Lapovo, Batočina, Jagodina, Ćuprija, Paraćin, Varvarin, Ćićevac • PPPPN prirodnog dobra Beljanica-Kučaj (2012)- obuhvata područje opštine Paraćin • Prostorni planovi opština: Velika Plana (1986), Svilajnac (1982, 1997, 2009), Lapovo (2009), Batočina (Program za plan 2008), Jagodina (2013), Paraćin (2006) • Generalni urbanistički planovi: Velika Plana (1990), Svilajnac (1980, izmena 1989, izmena 1991, GUP 1998, dopuna 2006), Lapovo (1975, 1997), Lapovo-Batočina (1982), Batočina (1983, 1998), Jagodina (1999), Paraćin (2003) • Planovi generalne i detaljne regulacije: • Velika Plana- Plan generalne regulacije “Centar” Velika Plana (1999) • Lapovo- Plan generalne regulacije naselja Lapovo (izrada u toku), Plan detaljne regulacije “Centar” Lapovo (2008), Plan detaljne regulacije Tir-baza u Lapovu (2008), Izveštaj o strateškoj proceni uticaja plana detaljne regulacije komunalno-sanitarne deponije “Vrbak” u Lapovu na životnu sredinu (2007) • Batočina-Glavni projekat veze ul. Đure Đakovića sa autoputem Kragujevac-Batočina, sa projektom kišnog kanala (1993), DUP “Centar” u Batočini (1994) • Jagodina- Regulacioni plan centra Jagodine (2001) • Paraćin- Plan detaljne regulacije Radne zone “Zmič” u Paraćinu (2005)

5. RAZVOJ IDEJE O PLOVNOM PUTUPRAVNI OKVIR U REPUBLICI SRBIJI • Evropski sporazum o glavnim unutrašnjim plovnim putevima od međunarodnog značaja (AGN) OUN- Evropska ekonomska komisija- Komitet za unutrašnji saobraćaj, Ženeva, 1996. • Zakon o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“, br. 72/09, 81/09- ispravka, 64/10- US, 24/11 i 121/12) • Zakon o prostornom planu Republike Srbije od 2010. do 2020. godine („Službeni glasnik RS“, broj 88/10) • Zakon o vodama („Službeni glasnik RS“, br. 30/10 i 93/12) • Vodoprivredna osnova Srbije („Službeni glasnik RS“, broj 11/02) • Zakon o plovidbi i lukama na unutrašnjim vodama („Službeni glasnik RS“, br. 73/10, 121/12) • Zakon o energetici(„Službeni glasnik RS“, broj 57/11); • Zakon o zaštiti životne sredine („Službeni glasnik RS“, br. 66/91, 135/04, 36/09, 36/09 – др. закон, 72/09 – dr. zakon, 43/11 - US); • Zakon o zaštiti prirode („Službeni glasnik RS“, br. 36/09, 88/10 i 91/10 - ispravka); • Zakon o zaštiti spomenika kulture(„Službeni glasnik RS“, broj 71/94); • Zakon o poljoprivrednom zemljištu(„Službeni glasnik RS“, бр. 62/06, 65/08 – dr. zak. 41/09); • Zakon o šumama („Službeni glasnik RS“,broj 30/10); • Podzakonski akti i drugi propisi.

6. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973 • Ukupna, procenjena dužina plovnog puta je oko 650 km; • Ovaj plovni put zajedno sa glavnim, evropskim plovnim putem Rajna-Majna-Dunav treba da predstavlja najkraću vezu evropske unutrašnje plovidbe sa istočnim delom Sredozemnog mora, Bliskim Istokom i Sueckim kanalom, čime bi se postojeći plovni put preko Dunava, Crnog mora i Bosfora skratio za oko 1200 km a putovanje bi se skratilo za 3 dana; • Plovni put je predviđen da se izgradi u kategoriji E, za najnižu kategoriju oznake IV premaklasifikaciji EU za unutrašnje plovne puteve, mada je za nove plovne puteve preporučeno da zadovolje najmanje kriterijume Vb kategorije prema AGN sporazumu;

7. KLASIFIKACIJA EVROPSKIH UNUTRAŠNJIH VODNIH PUTEVA OD MEĐUNARODNOG ZNAČAJA Evropski sporazum o glavnim unutrašnjim vodnim putevima od međunarodnog značaja (AGN), Ženeva, 1996.

8. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973 • Osnovne dimenzije plovnog puta Morava-Vardar-Aksios su: • Dubina vode u sredini profila: 4,0 m; • Širina na vodenom ogledalu: 43,0 m; • Minimalna širina na nivou gaza: 28,0 m; • Minimalni poluprečnik krivine: 800,0 m; • Minimalne dimenzije ispod mostova: • slobodna visina iznad normalnog nivoa vode: 5,25-10 m; • slobodan otvor pod mostom: 50,0-70 m; • Minimalna visina ispod dalekovoda visokog napona: 10,0-13,0 m; • Predviđen broj prevodnica i brodskih liftova/uspinjača: • broj prevodnica: 58; • broj uspinjaca: 5.

9. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973 • Plovni put je, uslovno, sa hidrograđevinskog stanovišta podeljen na 5 deonica: • Ušće Velike Morave do sustava Južne i Zapadne Morave kod Stalaća, dužine 149,6 km- uglavnom korišćenje prirodnog korita Velike Morave; • Od Stalaća, Južnom Moravom, do vododelnice kod Preševa- 107,6 km prirodnog korita Južne Morave i 88,54 km lateralnog kanala; • Od vododelnice do horizontalnog kanala između 2 sliva, dužine 29,68 km; • Od kraja horizontalnog kanala na vododelnici kroz Republiku Makedoniju, do makedonsko-grčke granice, dužine 201,68 km (prirodna korita Vardara i Pčinje- dužine 169,4 km i odvojenog lateralnog kanala- dužine 32,28 km) • Od makedonsko-grčke granice do Soluna i Egejskog mora, dužine 73 km (prirodnim koritom Vardara/Aksiosa- dužine 57 km, i lateralni kanal na kraju dužine 17 km do Soluna).

10. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973

11. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973

12. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973

13. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTAIzvod iz dokumentacije: Plovni put Morava – Vardar – Aksios, „Dopuna idejnog rešenja”- Projektni institut Ivan Milutinović PIM, 1973, Beograd i Plovni put Morava-Vardar-Aksios, Izveštaj eksperata UN, 1973 • Na plovnom putu Morava-Vardar predviđena su sledeća pristaništa: • Jagodinasaprometom 400.000 – 500.000 t/god, • Stalaćsaprometom do 250.000 t/god, • naZapadnojMoraviKruševacsaprometom 400.000 – 500.000 t/god, • naZapadnojMoraviKraljevosaprometom 400.000 – 500.000 t/god, • Nišsaprometom 1.000.000 – 1.500.000 t/god, • Leskovacsaprometom 400.000 – 500.000 t/god, • Vranjesaprometom 250.000 t/god, • Kumanovosaprometom 400.000 – 500.000 t/god i • Skoplje saprometom 1.000.000 – 1.500.000 t/god.

14. TEHNIČKE KARAKTERISTIKE PLOVNOG PUTA • JP Elektroprivreda Srbije i nemački RWE su formirali zajedničko privredno društvo “Moravske HE”; • U planu je da se od Stalaća do ušća Morave u Dunav iskoristi hidroenergetski potencijal izgradnjom 5-7 hidroelektrana; • Prema dostupnim informacijama Republičkoj agenciji za prostorno planiranje, na osnovu ovog dokumenta je pripremljena Prethodna studija opravdanosti sa Generalnim projektom sistema hidroelektrana na Velikoj Moravi, koja se trenutno nalazi u postupku stručne kontrole tehničke dokumentacije u nadležnom ministarstvu. (Conceptual Design of the HPPs on Velika Morava River within integral use of available Velika MoravaRiverWaters (South East Europe Consultants Ltd. – S.E.E.C, 2010. godine, Beograd)

15. SARADNJA MPRR PP i RAPP SA GEZOUBA GROUP Co • Prva poseta predstavnika Radne grupe iz Kine – mart 2013: • Sastanci sa predstavnicima Radne grupe iz Kine, MPRRPP i RAPP. • Desetodnevni radni boravak kolega izKine u maju/junu 2013: • Konsultacije sa vise od dvadeset strucnih institucija/fakulteta/udruženja u Srbiji. • Plovidba Velikom Moravom do Ljubičevskog mosta koji je omogućila Žandarmerija ____ • Obilazak karakterističnih lokacija u toku Južne Morave.

16. MOGUĆI/OČEKIVANI PROBLEMI PRI IZRADI PPPPN • Postojeća i planirana infrastruktura: • Nepostojanje tehničke dokumentacije • Uskladjivanje postojeće planske i projektne dokumentacije • Visine postojećih mostova u odnosu na propisane standarde • Pristupna infrastruktura potencijalnim mostovima sa puteva različitih kategorija • Izmeštanje železničke pruge • Dalekovodi, gasovodi... • Zauzimanje kvalitetnog poljoprivrednog zemljišta • Reakcija javnog mnjenja

17. HVALA NA PAŽNJIwww.rapp.gov.rswww.mprrpp.gov.rs