De samenstelling van de loonkloof

1. De samenstelling van de loonkloof Jeroen Delmotte, Faculteit Economie en Bedrijfswetenschappen Sem Vandekerckhove, HIVA 16 juni 2009

2. Operationalisering van de loonkloof • Operationalisering van de loonkloof • Maandloon versus uurloon en jaarloon • Brutoloon versus nettoloon • Voltijds equivalent (VET) maandloon versus ruw (volledig) maandloon • Meetkundig gemiddelde versus rekenkundig gemiddelde • Arbeidsregime: voltijds en deeltijds • Statuut: arbeiders, bedienden en ambtenaren • Weegfactor: geslacht, statuut, leeftijd en opleidingsniveau • VET maandloon = maandloon*(100/percentage dat men werkt) • Loonkloof = (M-V)/M*100 = verschil tussen gem. mannenloon en gem. vrouwenloon, uitgedrukt als % van het gem. mannenloon • M/V kloof = het aandeel mannen/aandeel vrouwen > 1: oververtegenwoordiging van mannen < 1: oververtegenwoordiging van vrouwen = 1: mannen en vrouwen gelijk vertegenwoordigd

3. Determinanten van de loonkloof • Vijf hoofddeterminanten: • (1) Arbeidsvoorwaarden • Statuut • Arbeidsregime • Contracttype • (2) Human capital • Werkervaring • Opleidingsniveau • (3) Functiekenmerken • Functieniveau • Functiedomein • Leiding geven • Budgetbevoegdheid • (4) Organisatiekenmerken • Organisatiegrootte • Sector • (5) Gezinskenmerken • Partner • Kinderen • Aantal kinderen

4. Steekproef Tabel 1. Samenstelling steekproef (ongewogen) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

5. De loonkloof Tabel 2. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof (volledig loon, in EUR) (1) = geometrisch gemiddeld bruto-maandloon (2) = geometrisch gemiddeld bruto-maandloon mannen (3) = geometrisch gemiddeld bruto-maandloon vrouwen (4) = loonkloof, de procentuele achterstand van vrouwen tegenover mannen= ((loon M - loon V)/loon M)*100 Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008 Tabel 3. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

6. Loonkloof naar statuut en arbeidsregime Tabel 4. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar statuut (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008 Tabel 5. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar arbeidsregime (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

7. Loonkloof naar contracttype Tabel 6. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar contracttype (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

8. Loonkloof naar werkervaring Tabel 7. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar aantal jaar werkervaring (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

9. Loonkloof naar opleidingsniveau Tabel 8. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar opleidingsniveau (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

10. Loonkloof naar functieniveau Tabel 9. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar functieniveau (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

11. Loonkloof naar leiding geven Tabel 10. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar leiding geven (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

12. Loonkloof naar organisatiegrootte Tabel 11. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar organisatiegrootte (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

13. Loonkloof naar sector (top 5) Tabel 12. Gemiddeld bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse mannen en vrouwen en de loonkloof naar subsector (voltijds equivalente lonen) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

14. Loonkloof naar partner en kinderen Tabel 13. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar de aanwezigheid van een partner (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008 Tabel 14. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar de aanwezigheid van kinderen (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

15. Loonkloof naar gezinspositie Tabel 15. Gemiddelde bruto-maandloon van voltijdse en deeltijdse werknemers en de loonkloof naar gezinspositie (voltijds equivalent loon, in EUR) Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

16. Samenstelling van de loonkloof: regressiemodel Tabel 16. Effect van geslacht op bruto-maandloon in twee regressiemodellen n(model 1)=86.782; n(model 2)=86.782 * p < 0.01; ** p < 0.001 (1) Proportie verklaarde variantie (2) Ongestandaardiseerde parameterschatting (3) Geëxponentieerde ongestandaardiseerde parameterschatting, getransformeerd naar een percentage Bron: Gegevens berekend op basis van de Vacature Salarisenquêtes 2008

17. Decompositie van de loonkloof • Regressiemodel: effect van gender op loon + Goede inschatting: wegverklaren van het effect - Geen interactie-effecten + rol van samenstelling m/v groep • Decompositie (Oaxaca-Blinder) • Effect van ongelijke assets (bv. functieniveau) • Effect van ongelijke returns • € =  effect x kenmerk • Loonkloof = effecten + kenmerken (verdeling) • Cotton specificatie • Bonus: effect > gemiddeld (hogere return dan rechtvaardig) • Malus: effect < gemiddeld (lagere return dan rechtvaardig)

18. Decompositie van de loonkloof Brutoloonverschil = 401,86 EUR

19. Besluit • Loonkloof = 14,28% • Gecorrigeerde loonkloof = 11,50% = Eén vijfde van de loonkloof (19,5%) wordt verklaard door de loondeterminanten (5 hoofdkenmerken) • Malus vrouwen: 36,40%; bonus mannen: 45,49% • Bonus voor mannen voor alle kenmerken behalve voor arbeidsvoorwaarden: beloning voor deeltijdwerk is groter (obv VET) • Gezinskenmerken: returns in het nadeel van vrouwen, het hebben van partner en/of kinderen speelt in het voordeel van mannen