YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

1. YAŞAMIMIZDAKİ ELEKTRİK

2. GEÇMİŞE YOLCULUK AMPUL ANAHTAR PİL

3. BASİT ELEKTRİK DEVRESİ AMPUL DUY ANAHTAR PİL

6. ELEKTRİĞİ İLETENLER ! İLETMEYENLER

7. DÜŞÜNELİM????????? Anneleriniz evlerde yemek yaparken neden metal degil de tahta kaşık kullanırlar? • Annelerimizin yemek yaptığı tencere veya çay demlediği çaydan- • lıkların sapları metal değil de plastikle kaplıdır. Evde lambaları açmaya yarayan düğmeler demirden yapılmış olsaydı ne olurdu? Evlerde tv, buzdolabı v.b makinelerin kabloları ve fişleri ne ile kaplıdır ?Neden?

8. ETKİNLİK ZAMANI Ayşe eve gittiğinde annesi yemek yapmaktadır.Ayşe merak eder ve annesini izlemeye başlar.Ayşe’nin dikkatini annesinin elinde bulunan tahta kaşık çeker. Annesi yemek yaparken, yerken kullandıkları kaşıklar- dan farklı olarak tahta kaşık kullanmaktadır ve tencerelerin sapları ya plastiktir; ya da annesi tencereyi tutarken bir bez kullanmaktadır.Ayşe merak edip dikkatini çekenleri annesine sorar. Annesi işi bittiğinde ayşe’nin sorularını cevaplar. -Kızım tahta kaşık kullanıyorum çünkü metal bir kaşık kullansam yemeğin sıcaklığını hissedeceğim için tutamam tahta kaşık kullanınca sıcaklığı hissetmiyo- rum;yine tencereyi plastik sapından veya bir bez yardımıyla tutmamda bu sebepdendir.

9. Elektrikçilerin kullandığı malzemelerin sap kısımları neden plastikle kaplanır?”

10. Kablo parçalarının dış kısımları plastik madde ile kaplanmıştır.

11. Elektrik akımını ileten maddelere “iletken maddeler” denir. Metal gibi maddelerde iletkenliği sağlayan serbest elektronlar vardır. En iyi iletkenler sırayla; altın, gümüş ve bakırdır. Elektrik akımını iletmeyen maddelere “yalıtkan maddeler” denir.  Cam, ebonit, porselen gibi cisimlerde serbest elektronlar yok denecek kadar azdır. Bu yüzden elektriği iyi iletmezler.

12. ETKİNLİK ZAMANI (2) DENEYELİM GÖRELİM DENEY ADI: İletken ve yalıtkanları tanıyalım DENEYİN AMACI: Elektriği ileten ve iletmeyen maddeleri görmek ARAÇ-GEREÇLER: • Basit bir elektrik devresi • Metal cetvel • Plastik tabak • Tahta kaşık • Tuzlu su • Çeşme suyu • Porselen tabak

13. DENEYİN YAPILIŞI.: • Önceden hazırlanan basit bağlantı kabloları arasında iki uç boş bırakılmış devre alınır. • Bu bağlantı kabloları arasındaki boşluğa önce tahta kaşık koyularak ampulün yanıp yanmadığı kontrol edilir. • Bu işlem sırasıyla diğer araç ve gereçler içinde tekrarlanır. • Ampulün hangi parçalarda yandığı hangilerinde yanmadığı not edilir. • DENEYİN SONUCU : • Hangi maddeleri kullandığınızda ampul yandı; neden ? • Hangi maddeleri kullandığımızda ampul yanmadı; neden? • Sizde günlük hayatınızdan bu deneyde kullanılan malzemelere örnekler verebilir misiniz?

14. Elektriği ileten veya iletmeyen maddeler var mı? Elektriği ileten maddelere iletken iletmeyen maddelere yalıtkan denir.

15. ETKİNLİK

17. BİR DENEY TASARLAYALIM HİPOTEZ: Günlük hayatta kullandığımız sebze veya meyveler acaba elektriği iletir mi?

18. DENEY ARAÇ GEREÇLERİ: LİMON SUYU AMPUL BAĞLANTI KABLOLARI PİL DUY ANAHTAR

19. Sıvıların iletkenliği • Elektrik iletkenliği : Bir maddenin üzerinden geçen elektrik akımına karşılık, o maddenin elektrik akımına gösterdiği kolaylıktır. Yani maddeden elektrik akımı ne kadar kolay geçerse (direnci ne kadar az ise) o madde o kadar iyi iletkendir. • * Suda moleküller halinde çözünen maddelerin sulu çözeltileri iletken değildir. Ancak buda iyonlaşan bileşiklerin sulu çözeltileri iletkendir. şekerli su iletken değildir ama tuzlu su iletkendir.

20. GAZLARIN ILETKENLIGI . Yünlü bir kazağı arkamızdan çıkartırken çıtırtılar duyarız. Eğer kazağı karanlık bir odada çıkartıyorsak bu çıtırtılara çok minik kıvılcımların (belki bu kıvılcımcıkları şimşeklerin çok minik kopyaları olarak düşünebiliriz.) eşlik ettiğini de görebiliriz.

21. ANAHTAR CÜMLE SÖZCÜK AVI ELEKTRİK AMPUL ANAHTAR İLETKEN YALITKAN TUZLU SU PİL LİMON SUYU PLASTİK BAKIR PORSELEN

22. DİRENÇ NEDİR? İLETKEN VE YALITKANDA DİRENÇ

23. BU İKİ RESİMDEKİ, İNSANLARIN KOŞTUĞU YOLLAR ARASINDAKİ FARK NEDİR?

24. DİRENÇ MADDELERİN ELEKTRİK ENERJİSİNİN İLETİMİNE KARŞI GÖSTERDİĞİ ZORLUĞA DİRENÇ DENİR. DİRENÇ R İLE GÖSTERİLİR; BİRİMİ OHM’DUR.

25. Bu aletteki düğme devredeki direnci ayarlar Bu ocaktaki düğmeler gazın çıkışını ayarlar.

26. George Sımons Ohm kimdir? Neyi bulmuştur? Araştırıp ödev halinde sınıfa getiriniz. ARAŞTIRMA PROJESİ

27. GEORGE SIMON OHM Georg Simon Ohm 16 mart 1787 de Earlangen Bavaira da doğan bir alman fizikçidir. Kendi ekipmanlarını kullanıp araştırma yapması sırasında bir telden geçen akımın, geçtiği alanla doğru orantılı ve uzunluğuyla ters orantılı olduğunu buldu.Bu deney sonuçlarını kullanarak Ohm, gerilim akım ve direnç arasındaki bağlantıyı buldu.Bu denklem oldukça büyük bir gelişmeydi, çünkü elektrik devrelerinin analizlerinin yapılmasının başlangıcını ve temelini oluşturuyordu.

28. Elektrik devrelerinde direnci değiştirmeye yarayan aletlere reosta adı verilir. Reosta devrelerde; sembolü ile gösterilir. REOSTA

29. tuğba, emine. muammer çok yakın üç arkadaştır. muammer’ın canı çok gezmek istemektedir. Fakat muammer tek başına gezememekte; yanına tuğba veya emine’den birini almak zorundadır. Onlardan birisi olmazsa dışarı çıkamamaktadır. muammer önce emineye ısrar eder. Fakat muammer ’ın tüm ısrarlarına DİRENEN emine, muammer’ı gezmeye götürmeyi kabul etmez. muammer daha sonra tuğbaya ısrar etmeye başlar. muammer’ın ısrarlarına Emine kadar DİRENEMEYEN tuğba , muammer’ı gezmeye götürmeyi kabul eder. Muammerin gezme merakı ETKİNLİK :

30. Peki burada Muammer’i elektriğe benzetirsek Emine ve Tuğba’yı neye benzetebiliriz?

31. ELEKTRİĞİN GEZME MERAKI ELEKTRİK, İLETKEN ve YALITKAN çok yakın üç arkadaştır.ELEKTRİĞİN canı çok gezmek istemektedir. Fakat ELEKTRİK tek başına gezememekte; yanına YALITKAN veya İLETKENDEN birini almak zorundadır. Onlardan birisi olmazsa dışarı çıkamamaktadır. ELEKTRİK önce YALITKANA ısrar eder. Fakat ELEKTRİĞİN tüm ısrarlarınaDİRENENYALITKAN, ELEKTRİĞİ gezmeye götürmeyi kabul etmez. ELEKTRİK daha sonra İLETKENE ısrar etmeye başlar. ELEKTRİĞİN ısrarlarına YALITKAN kadarDİRENEMEYENİLETKEN , ELEKTRİĞİ gezmeye götürmeyi kabul eder.

32. İLETKEN VE YALITKANLARDA DİRENÇ İLETKENLER VE YALITKANLARIN DİRENCİ VARDIR. YALITKANLARIN İLETKENLERE GÖRE DİRENCİ DAHA FAZLADIR.

33. BİRAZ DA OYUN OYNAYALIM Şimdi aranızdan 8 kişiyi tahtaya kaldırıp yan yana dizeceğim Bu arkadaşlarınız sokaklarda gördüğümüz elektrik direklerini temsil edecekler. İlk arkadaşınıza vereceğimiz top son arkadaşlarına kadar iletmelerini isteyeceğiz. Bu arada süre tutacağız. Bunu sadece 4 arkadaşınızla bir daha tekrarlayacağız. 4 arkadaşınız yaparken de süre tutacağız. Bu oyun sayesinde elektriğin evlere nasıl taşındığını ve yakın mesafeye mi yoksa uzak mesafeye mi daha çabuk ve daha kolay taşındığını anlamaya çalışacağız

34. Fikri olan var mı? Işık sistemlerinin icadından önce sizce neler yapılıyormuş ?

35. Işık sistemlerinin icadından önce, güneş battıktan sonraki ışık ihtiyacı insanlar için büyük bir sorun olsa gerekti. Tabi ki mumlar, meşaleler, gaz lambaları gibi ilkel ışık sistemleri kullanılıyordu

36. Ampulun içerisinde bulunan iletken tele ‘filaman’ adı verilir. Filamanlar tungsten metalinden yapılırlar.

39. ARAŞTIRMA ÖDEVİ AMPULÜ KİM BULMUŞTUR? AMPÜLÜN BULAN KİŞİNİN BAŞKA BULUŞLARI DA VAR MIDIR?

40. EDİSON THOMAS ALVA EDİSON (1841-1931) Ampulü bulan adam. 21 Ekim 1879’da özel yüksek voltajlı elektrik üreteçlerinden elde ettiği akımla çalışan karbon flamanlı elektrik ampulünü halka tanıttı.

41. ÖNEMLİ BULUŞLARI • TELGRAF • GRAMAFON • OY KAYIT MAKİNESİ • AMPUL

43. ETKİNLİK BİRDE DENEY YAPALIM DENEYİN ADI: İletkende Yaptığımız Değişikliklerle Ampul Parlaklığın Değiştirmek DENEYİN AMACI:İletkeninin boyunu, cinsini ve kesitini değiştirerek ampul parlaklığının değiştirildiğini göstermek DENEY MALZEMELERİ: • Basit bir elektrik devresi • 5cmbakır levha • 20 cm bakır levha • aliminyum levha

44. DENEYİN YAPILIŞI: • Kurulu devreye önce bakır levha konur ve ampul parlaklığı gözlenir • Sonra sırası ile diğer iletkenlerde devrede kullanılır ve ampulün parlaklığındaki değişimler gözlenir. DENEYİN SONUCU: • İletkenleri değiştirdiğimizde ampul parlaklığında nasıl bir değişim gözlendi? • Hangi iletkende ampul daha parlak yandı?

45. Ampulün parlaklığı iletkende yapılan değişikliklerle değişir mi? Ampulün parlaklığı iletkende yaptığımız değişikliklerle değişebilir. İletkenin kesitinde,cinsinde ve uzunluğunda yapacağımız değişiklikler dirence bağlı olarak ampul parlaklığını değiştirir.

46. AMPUL PARLAKLIĞININ DEĞİŞTİRİLMESİ İLETKENİN UZUNLUĞUNA GÖRE OYUN OYNAYALIM, ÖĞRENELİM Sınıftan iki öğrenci alınır.Bu öğrencilerden birinden sınıfın sonuna kadar koşarak gidip gelmesi ve gelir gelmez bir kere zıplaması istenir. Daha sonra aynı öğrenci sınıfın sonuna kadar üç kez artarda koşarak gider gelir ve gelince tekrar zıplar. İkinci öğrenci ise kendinden istenenleri tabloya not eder. Tablo da yazılanlardan gittiği yolun yerine iletken uzunluğu zıplaması yerine de ampul parlaklığı yazdığımızda ortaya çıkan tabloyu hep beraber yorumlayalım. ETKİNLİK

49. Bir elektrik devresi nelerden oluşur?

50. ANAHTAR CÜMLE SÖZCÜK AVI DİRENÇ REOSTA FİLAMEN OHM PARLAKLIK CİNS KESİT UZUNLUK KABLO DUY OHMMETRE TUNGSTEN NİKEL KROM