220 likes | 716 Views
ORMAN TOPRAK VE EKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ. ORMAN TOPRAKLARINDA KARBON BİRİKİMİ Dr. Aydın ÇÖMEZ. http://ekoloji. ogm .gov.tr / 24 Mayıs 2013-Ankara. Sunu Kapsamı. Karbon döngüsünde toprağın rolü Toprak karbon stoğunun oluşumu
E N D
ORMAN TOPRAK VE EKOLOJİ ARAŞTIRMALARI ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜ ORMAN TOPRAKLARINDA KARBON BİRİKİMİ Dr. Aydın ÇÖMEZ http://ekoloji.ogm.gov.tr/ 24 Mayıs 2013-Ankara
Sunu Kapsamı • Karbon döngüsünde toprağın rolü • Toprak karbon stoğunun oluşumu • Orman topraklarında karbon birikimine etkili faktörler • Topraklarda karbon birikiminin belirlenmesi • Toprakta yıllık karbon birikimi • Türkiye orman topraklarındaki karbon stoğu 1/19
Toprakta Karbon Stoğunun Oluşumu Toprak karbonunun asıl kaynağı ölü örtü ve köklerdir. Ölü örtü Kökler 3/19
Toprakta Karbon Stoğunun Oluşumu Ölü Örtünün Tabakaları Yaprak tabakası ayrışma başlamamış Çürüntü tabakası ayrışma başlamış, orjini belirgin Humus tabakası ayrışmış, orjini belirgin değil Labile Labile Stable 5/19
Toprakta Karbon Birikimini Etkileyen Faktörler • İklim • Yeryüzü şekli özellikleri • Ağaç türü • Meşcere kuruluş özellikleri • Ölü örtünün kimyasal yapısı • Anakaya ve toprak özellikleri • Arazi kullanımı • Amenajman yöntemleri • Toprak işleme-gübreleme 6/19
Toprakta Karbon Birikimini Etkileyen Faktörler Toprak işleme toprak karbon stoğunu azaltmaktadır. 7/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Toprakta Karbon Birikimi • Stok farkı yöntemi • Modeller • Akış ölçümleri (Eddy kovaryans tekniği) ile belirlenebilmektedir. 8/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Ölü Örtü Stok farkı En az 5 yılda 1 stok hesaplanır Ah Ael Bst 1 m BC Cv 9/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Stok farkı Topraklarda karbon analizi TKS :Karbon stoğu (t/ha) C : Karbon oranı (%) İTA : İnce toprak ağırlığı (t/m3) HK : Horizon kalınlığı (mm) İ : horizon Toprak örneği alınması 10/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Karbon birikiminin belirlenmesinde kullanılan bazı modeller • Century • RothC • DocMod • Romul • FullCAM • Yasso 11/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Bu modellerin çoğunda • Toprak özellikleri • Başlangıçtaki karbon stoğu • Yıllık ölü örtü ve ince kök girişi • Ölü örtü ve ince kökün kimyasal özellikleri • Ölü örtü ve ince kök ayrışma hızı • iklim verileri (yağış, sıcaklık, potansiyel evapotranspirasyon vb) gibi veriler gereklidir. 12/19
Toprak Karbon Birikiminin Belirlenmesi Akış ölçümleri Hassas, anlık ölçümler Pahalı, uzmanlık gerektiren bir yöntemdir. Homojen, düz ve geniş alanlar 13/19
Türkiye Orman Topraklarındaki Karbon Stoğu 10/15 16/19
Türkiye Orman Topraklarındaki Karbon Stoğu R2 = 0,91- TC:Ölü örtü+toprak C stoğu (t/ha)- RDM: En kurak ay yağışı (mm)- SI: Bonitet endeksi (m) - VP: Vejetasyon süresi (gün)- I: Eğim (%)- SP: Yamaç konumu (%)- E: Yükselti (m) 18/19
Sonuç Toprak ve ölü örtü karbon birikiminin belirlenmesi • Zaman alan bir konudur. • Toprak haritalarının yapılması • Dökülme ve ölü örtü ayrışması gibi konularda ayrıntılı araştırmalar • Orman meteoroloji altyapısı • Şu an için stok farkı metodu • ICP-Forest programı dahilindeki sahalardan örnekleme 18/19