200 likes | 445 Views
Parsiyel Splenik Embolizasyon. Koray Güven. Endikasyon. Hipersplenizme bağlı Trombositopeni Lökopeni Portal Hipertansiyon (PHT) a bağlı Varis kanama Asit Hepatik ensefalopati “Steal” sendromu (Kc nakli sonrası) Tümör ya da HCV tedavisi (IFN) öncesi TAKE/RF. Trombositopeni.
E N D
Parsiyel Splenik Embolizasyon Koray Güven
Endikasyon • Hipersplenizme bağlı • Trombositopeni • Lökopeni • Portal Hipertansiyon (PHT) a bağlı • Varis kanama • Asit • Hepatik ensefalopati • “Steal” sendromu (Kc nakli sonrası) • Tümör ya da HCV tedavisi (IFN) öncesi • TAKE/RF
Trombositopeni • Kronik karaciğer hastalığında trombositopeni varlığı • Orta < 100.000/L • Şidettli <50.000/L • Şiddetli trombositopeni cerrahi/girişim’e bağlı kanama riskini arttırır • <10.000/L kanama riski yüksek • Tanı veya tedavide gecikmeye ve rutin hasta bakımında aksamaya neden olur • Kronik KC HCV’de antiviral tedavi • Kanser tedavisi
Sirotik hastada trombositopeni nedenleri • Splenik sekestrasyon • Trombopoetin (TPO) aktivisinde azalma • Sirotik koagülopati • HCV’ye veya anti-kanser ilaçlara bağlı kemik iliği depresyonu • İnterferon tedavisi
Dalak trombositler için bir havuzdur (portal HT’ya bağlı) • Normal dalak hacmi 50-200 ml • SM 1000 ml • Portal HT’yi düzelten tedaviler sonrası veya splenomegali olmayan durumlarda trombositopeni düzelmeyebilir • SM dışında bazı faktörlere bağlı
Tedavi seçenekleri • Trombosit infüzyonu • Splenik arter embolizasyonu • Splenektomi
PSE ve splenektomi gibi invazif işlemler sirotik hastaların prognozunda klinik tabloyu iyileştirmektedir • Ancak bu yöntemler gerektiği kadar kullanılmamaktadır • Tedavi seçeneklerini potansiyel olarak zorlaştırma ihtimali var
Trombosit infüzyonuKomplikasyonlar ve limitasyonlar • %40 hastada tedavi yanıtsızlığı (HLA alloimmünizasyona bağlı) • Febril ve alerjik reaksiyonlar • Hospitalizasyon gerekliliği • Demir birikimi • Enfeksiyon • Kanama riski yüksek olan hastada yeterli hemostaz sağlamaması • 3-4 günde bir yenileme ihtiyacı
PSETarihçe • 1973’te splenektomi yerine “total” splenik arter embolizasyonu • Abse, dalak rüptürü, ciddi pnömoni, hematom, kanama, pankreas-KC enfarkt, ölüm • Mortalite ve morbidite SE’nin önünde engel • 1979’ta “parsiyel” splenik embolizasyon • AB ve ağrı kontrolü
PSETeknik • Splenik hilusa yakın kateter yerleşimi • Pankreatik arter distali • Periferik dallarda akım yavaşlayana kadar embolizasyon • Gelfoam, coil, partikül (300-500 mikron) • Gelfoam ile periferik enfarkt, Coil ile kama şeklinde enfarkt • Beyaz pulpa dalak merkezinde, bu nedenle immün etkileri korumak açısından GF>Coil • Inflamatuar etki açısından GF>Coil • 2. kuşak sefalosporin AB veya intrarterial AB • Cilt florası, enterik flora, anaerob bakteri • Işlem sonrası en az 5 gün • İşlem sırasında ve sonrasında analjezi
KC TX SONRASI STEAL SENDROMU
PSEHacim • Hedef %50-80 enfarkt “oranı” • Enfarkt alanı/ total dalak hacmi • Tedavi edici etki açısından %50 ile %80 arasında fark yok • >%70 komplikasyon fazla • Daha güvenilir parametrelere ihtiyaç var • BT ile enfarkt“hacim”i • >388 ml enfarkt alanı 1 yıl boyunca yeterli seviyeyi sağlıyor • Formüller mevcut • Dalak hacmi 400 ml civarında olanlar için splenektomi • >540 ml komplikasyon riski çok yüksek • Gerçek zamanlı hacim hesaplaması oldukça güç, yeni prediktif faktörlere ihtiyaç var
PSEKlinik etki • İşlem sonrası trombosit sayısı yükselmeye başlar, 1-2 hafta içinde zirveye ulaşır • 2 ay içinde, işlem öncesi değerin yaklaşık 2 katına çıkar (zirve değerine yakın) • Asıl etki sekestrasyonun engellenmesi • TPO etkisinin artması • Sirotik hastada görülür • İdiopatik PHT’da görülmez • Ig G sayısını azaltır • Sadece trombosit sayısını düzeltmez, KC fonksiyonları da iyileşir • HA (x5) ve SMA (x3) akımının artışı?
PSEAvantajlar • Lokal anestezi • Kısa işlem süresi • Kan kaybı az • Geride sağlam dalak dokusu kalması
PSEKomplikasyon • %1-12 ölüm • %0-17 morbidite • Post-embolizasyon sendromu %90-100 • Plevral efüzyon, asit, peritonit, abse, varis kanaması, PV trombozu • Child-Pugh C hastada risk fazla • Nadiren kalan hacmin arttığı ve relaps olduğu görülür • >700 ml dalak hacmi olan hastalarda • Re-PSE veya splenektomi • <400 Splenektomi • 400-700 PSE • >700 re-PSE • PSE sonrası splenektomi gerekirse “deneyimsiz” cerrah için yapışıklık nedeniyle teknik zorluk