520 likes | 1.3k Views
NBC KİRLENMELERİNDE TEMİZLİK (DEKONTAMİNASYON). Prof Dr. Recep AKDUR. KİRLİLİK TÜRÜNE GÖRE. BİYOLOJİK TEMİZLİK KİMYASAL TEMİZLİK NÜKLEER TEMİZLİK. TEMİZLENENE GÖRE. İNSANLARIN ARAÇ GEREÇ VE EŞYANIN GIDALARIN ALANIN /ARAZİNİN. TEMİZLEME İLE ULAŞILAN SONUCA GÖRE. UZAKLAŞTIRMA
E N D
NBC KİRLENMELERİNDE TEMİZLİK(DEKONTAMİNASYON) Prof Dr. Recep AKDUR
KİRLİLİK TÜRÜNE GÖRE • BİYOLOJİK TEMİZLİK • KİMYASAL TEMİZLİK • NÜKLEER TEMİZLİK
TEMİZLENENE GÖRE • İNSANLARIN • ARAÇ GEREÇ VE EŞYANIN • GIDALARIN • ALANIN /ARAZİNİN
TEMİZLEME İLE ULAŞILAN SONUCA GÖRE • UZAKLAŞTIRMA • FİZİK ENGELLEME • SEYRELTME • TAHRİP / NÖTRALİZE ETME
TEMİZLEME İŞLEMİNİ YAPANA GÖRE • KİŞİSEL KULLANIM • OPERATÖR KULLANIMI • UZMANLAR EKİBİ KULLANIMI TEMİZLEME SİTEMLERİ
Çeşitli kişisel dekontaminasyon paketleri M258A1 M291 M295
Kişisel sprey Sırt pompası
TEMİZLİK İLKELERİ • Kirli yere / materyale tam güvenlik sağlanıncaya dek, yetkilendirilmiş kişilerden başkası yaklaşmamalıdır • İkame edilebilen maddeler yok edilmelidir • Kirlenme olasılığı bulunan tüm su ve gıda kaynakları kontrol edilmeden kullanılmamalıdır
BİYOLOJİK AJANLARIN TEMİZLENMESİNDE BAŞVURULAN YÖNTEMLER • ISI (a. Kuru, b.Islak) • SIVI KİMYASALLAR a. Halojenler (klor,iyot) b. Alkol (ethyl, isopropyl) c. Aldehitler (%37’lik formaldehit) d. Phenol • BUHAR VE GAZLAR (formaldehit ve ethylene) • RADYASYON
BİYOLOJİK AJANLARLA KİRLENMEDE KULLANILAN TEMİZLİK MALZEMELERİ DOĞAL TEMİZLEME MALZEMELERİ • Su ve buharı • Sıcak hava • Toprak ve kum STANDART MADDELER • Kireç kaymağı • Kostik soda • Sabun ve deterjanlar
BİYOLOJİK TEMİZLİK • KORUNMA • PERSONEL • EŞYA • YİYECEK , İÇECEK • BİNA • AÇIK ALANLAR
EŞYALARIN BİYOLOJİK KİRLİLİKTEN TEMİZLENMESİ • Elbise, çamaşır ve benzeri kumaş malzemeler sabunlu/ detarjanlı bol su ile yıkanır. Kaynatılarak dezenfekte edilir. Yün ve pamuklular yıkandıktan sonra ayrıca güneş ışığında havalandırılmalıdır. • Mutfak eşyaları sabunlu / deterjanlı bol su ile yıkanır. • Ahşap ve madeni eşyalar sabunlu / deterjanlı su ile iyice silinir. Ağartıcı eriyikler malzemeye hasar verir. • Yerler temizlik malzemeleri ile iyice yıkanır ve uygun materyalde ayrıca klorlu eriyikler tatbik edilebilir. • Koruyucu maske ve filtre elemanlarının dış ve iç kısımları ılık sabunlu su ile yıkanır sonra hipokloritli su ile silinir bu silmede varsa DS2 yeğlenir
YİYECEKLERİN BİYOLOJİK KİRLİLLİKTEN TEMZİLENMESİ • Kontrolu yapılmadan, sağlık personelince olur verilmeden hiç bir şey yenilip içilmemelidir. • Teneke cam ve plastik ambalajlı yiyecekler açılmadan önce, bol suyla yıkanır, 15-20 dk kaynatma ya da klorlu dezenfektanlarla dezenfekte edilebilir • Karton vb amblajların dışı klorlu maddeler ( kireç kaymağı / çamaşır suyu) iyice silinir Kuruduktan sonra ambalajlar dikkatlice açılır ve besi alındıktan sonra atılır • Taze sebze ve meyvaların bütünlüğü bozulmuş olanları atılır.Geriye kalanları iyice yıkanır, gereğinde klorlu suda bekletilerek dezenfekte edilir. • Kuru gıdalar kaynatılarak pişirmek suretiyle yenilebilir. • Etlerde koku ve renk bozukluğu olanlar kesinlikle kullanılmamalı. 1-2 cm kalınlığındaki dış kısım kesilip atıldıkan sonra iyi pişirilerek yenebilir • Açık sular kontrol edilmeden kesinlikle kullanılmamalı
Binaların yüzeyleri, kireç kaymağı ile fırçalama / süngerle ovulma veya klorlu eriyiklerle silinip / paspaslandıktan sonra iyice havalandırılır. Korozyondan korunması gereken materyale dikkat ertmek gerekir. Geniş alanların temizlenmesi olanaksızdır. Doğal temizlenme sonuna dek karantina uygulanır. Güneş ışığı görmeyen / gölgeli özel bölgeler kimyasal dezenfektanlar la dezenfekte edilebilir. BİNALARIN VE AÇIK ALANLARIN BİYOLOJİK KİRLİKLİKTEN TEMİZLENMESİ
KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 1 UZAKLAŞTIRMA • SU VE DETERJANLARLA YIKAMA • ERİTİCİLERLE YIKAMA • YÜKSEK BASINÇLA UZAKLAŞTIRMA • BUHARLAŞTIRMA • TOPLAMA UZAKLAŞTIRMA
Kontrol Basınçlı suyla yıkama soyma
ERİTİCİLERLE YIKAMA • BENZİN, KEROZEN DİESEL FUEL • ALKOL • FREON
YÜKSEK BASINÇ • SU • HAVA • ISI • KUM
EMİCİLERLE TOPLAMA • TOPRAK • FULLER TOPRAĞI • DİATOMACEOUS TOPRAK • AKTİF KARBON • TİCARİ ADSORBANLAR / AMBERLİT • BUĞDAY UNU
KİMYASAL TEMİZLİK YÖNTEMLERİ 2 • NÖTRALİZASYON • OKSİTLEYİCİLER • KUVVETLİ BAZLAR • AYGIT KULLANMA
KİRLENME DERECELERİ • Ağır kirlenme 1480 kBq/m2 daha yüksek Derhal tahliye edilecek alan • Orta dereceli kirlenme 555-1480kBq/m2 Kayıtlanarak ciddi tıbbi izlemeye alınır • Az derecede kirlenme 555kBq/m2 Kayıtlanıp belli aralıklarla tıbbi kontrolden geçirilmeli
NÜKLEER KİRLİLİKTE TEMZİLİK İŞ VE İŞLEMLERİ • Nüfusun boşaltılması • Bölgenin kontrol altına alınması • Kişilerin temizlenmesi • Yiyecek ve içeceklerin kontrolü • Eşyaların temizlenmesi • Bölgenin temizlenmesi
NÜKLEERBİYOLOJİKKİMYASAL KİRLİLİKLER DAİMA BİRBİRİNDEN AYRI OLARAK ELE ALINMALIDIR