BEZPIECZEŃSTWO W GÓRACH

1. BEZPIECZEŃSTWOW GÓRACH Autor: Piotr Białecki, listopad 2003

2. Nie daj się zaskoczyć • Właściwe przygotowanie wycieczki • Bezpieczne wędrowanie po górach • Odpowiednie postępowanie w razie wypadku

4. Właściwe przygotowanie • Ustalenie trasy i czasu trwania wycieczki • dobra mapa • przewodnik • rozmowa z osobą doświadczoną • komunikat o warunkach w górach • informacja TOPR (18) 201 47 31 • informacja TPN (18) 206 37 99 • prognoza pogody • uwarunkowania własne • kondycja • doświadczenie • choroby • lęki wysokości, przestrzeni, itp.

5. Właściwe przygotowanie • Odpowiedni sprzęt • buty • kurtka nieprzewiewna, przeciwdeszczowa • plecak (najlepiej z dodatkowym zapięciem na brzuchu) • mapa i przewodnik • telefon komórkowy, gwizdek • kompas, nawigator GPS • długie spodnie • sweter lub polar • latarka z zapasową żarówką i bateriami • czapka, szalik i rękawiczki (również latem!) • apaszka, okulary przeciwsłoneczne • ewentualnie raki i czekan • ewentualnie zapasowy komplet odzieży

6. Właściwe przygotowanie • Jedzenie • kanapki • coś bardzo słodkiego (baton, czekolada) • picie • woda mineralna (najlepiej niegazowana) • gorąca herbata w termosie • soki owocowe • ewentualnie napoje energetyczne • pod żadnym pozorem nie pić alkoholu!

7. Właściwe przygotowanie • Apteczka pierwszej pomocy • rękawiczki jednorazowe • maseczka do sztucznego oddychania • nożyczki • koc termoizolacyjny (folia NRC) • chusty trójkątne płócienne i flizelinowe • bandaże zwykłe i elastyczne różnych szerokości • gaza i gaziki opatrunkowe • plastry opatrunkowe • plaster „na rolce” • woda utleniona • maść znieczulająco – rozgrzewająca • „kwaśna woda” - Altacet • środek przeciwbólowy (nie stosować w razie wypadku!)

8. Właściwe przygotowanie • Przed wyjściem w góry: • zadbaj o ubezpieczenie NW i kosztów leczenia • pozostaw w pensjonacie, schronisku, u znajomych informacje o: • danych osobowych uczestników wycieczki • planowanej trasie przejścia (nie należy jej zmieniać) • tzw. godzinie alarmowej (koniecznie powiadomić o powrocie z gór) • wpisz do telefonu komórkowego numery alarmowe TOPR: 603 100 100 i 601 100 300

10. Bezpieczne wędrowanie • „WSZYSCY WYCHODZĄ – WSZYSCY WRACAJĄ” - nie wolno nikogo zostawiać ani się rozdzielać (o ile nie było to zaplanowane) • Tempo marszu dyktuje najsłabszy – nie wolno nikogo popędzać • W górach pogoda zmienia się zaskakująco szybko • Nie należy wędrować samotnie

11. Bezpieczne wędrowanie • Zachowywać się w sposób odpowiedzialny: • nie robić głupich żartów • iść spokojnie, patrząc pod nogi • nie zrzucać kamieni • nie krzyczeć bez potrzeby • bezwzględnie korzystać z zabezpieczeń • po klamrach i drabinkach schodzić tyłem • puszczać łańcuch daną ręką tylko wtedy, gdy trzymamy go już drugą • dany odcinek łańcucha chwytać dopiero gdy osoba idąca przed nami już go puściła • ułatwiać przejście innym turystom

12. Bezpieczne wędrowanie • W góry wychodzimy jak najwcześniej • Grań opuścić najpóźniej około godz. 14 – później często występują burze • W przypadku załamania pogody niezwłocznie skierować się do najbliższego schroniska, a koniecznie jak najszybciej opuścić grań • Przy złej widoczności nie schodzić z grani „na wyczucie” – lepiej przeczekać lub wezwać pomoc • Przestrzegać regulaminów, zasad poruszania się w terenie górskim, zaleceń strażników i ratowników

14. W razie wypadku • Przeważająca większość wypadków w górach spowodowana jest niewłaściwym postępowaniem turystów, a nie przyczynami losowymi – można ich uniknąć! • Najczęściej występujące urazy: • urazy kostno-stawowe (zwichnięcia, skręcenia, złamania) • urazy głowy, kręgosłupa, brzucha • otarcia naskórka, rany tłuczone i miażdżone, potłuczenia • wycieńczenie • urazy termiczne • urazy powstałe w wyniku rażenia piorunem

15. W razie wypadku • Pierwsza pomoc • stosujemy ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy • szczególną uwagę należy zwrócić na: • ocenę zagrożeń (np. ekspozycja, lawina) • zabezpieczenie miejsca wypadku • zapewnienie poszkodowanemu komfortu termicznego • poszkodowanego nie zostawiamy samego, o ile nie jest to absolutnie konieczne

16. W razie wypadku • Wzywanie pomocy • telefonicznie: • TOPR +48603 100 100, +48 601 100 300, (18) 206 34 44 • Tatranská Horská Služba (Słowacja) +421 969 442 28 20 • ustnie ratownikowi TOPR w terenie, strażnikowi SG, pracownikowi TPN lub PKL, pracownikowi schroniska • głosowo lub świetlnie: 6 impulsów na minutę, po czym minuta przerwy (potwierdzenie przyjęcia: 3 impulsu na minutę, po czym minuta przerwy)

17. W razie wypadku • Śmigłowiec ratowniczy • Na widok nadlatującego śmigłowca ratowniczego: • jeśli potrzebujesz pomocy, wznieś do góry obie ręce na kształt litery Y • jeśli nie potrzebujesz pomocy, wznieś do góry jedną rękę, a drugą opuść wzdłuż ciała (na kształt litery N) • Nie pozdrawiaj załogi śmigłowca!

19. PAMIĘTAJ !!! Prawdziwego turystę poznajemy nie tylko po tym, jakie szczyty zdobył, ale także po tym, że potrafił zawrócić, mając na uwadze bezpieczeństwo swoje i pozostałych uczestników wycieczki.

20. Odwiedź w Internecie: • www.topr.pl – strona TOPR (aktualne komunikaty) • www.cyf-kr.edu.pl/tpn - strona TPN (aktualne • komunikaty, prognoza pogody) • www.topr.com.pl – strona przyjaciół TOPR • www.zakopane.pl – portal zakopiański • www.bezpieczne.tatry.pl – strona poświęcona bezpieczeństwu w Tatrach • W prezentacji wykorzystano zdjęcia z galerii na stronie www.topr.com.pl, materiały ze stron www.zakopane.pl/topr oraz www.topr.com.pl, przewodnik „Tatry” aut. J. Nyki, podręcznik „Przysposobienie obronne cz. II” wyd. Operon