BEZPIECZE Ń STWO I HIGIENA PRACY W ROLNICTWIE

1. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY W ROLNICTWIE PAKIET EDUKACYJNY DLA MŁODYCH ROLNIKÓW W KRAJACH NOWOPRZYJĘTYCH DO UNII EUROPEJSKIEJ J.Lech JugowarIBMER Oddział Poznań

2. Cel szkolenia • Pomoc młodym rolnikom w nabyciu umiejętności rozwijania strategii zachowywania zdrowia i bezpieczeństwapodczas pracy • Spowodowanie, aby młodzi rolnicy traktowali poważnie problem bezpieczeństwa i higieny pracy w rolnictwie • Umożliwienie młodym rolnikom samodzielnego przeprowadzenia oceny i zarządzania zagrożeniami i ryzykiem. • Dostarczenie rolnikom wsparcia/pomocy w rozwijaniu postępu • Uczynienie pracy w gospodarstwie bardziej pociągającą

3. Zakres modułu szkoleniowego Pokazanie młodemu rolnikowi/rolniczce jak: • zidentyfikować ryzyko i niebezpieczeństwo w jego/jej gospodarstwie • ocenić poszczególne ryzyka i niebezpieczeństwa w celu uszeregowania ich podług ważności • opracować plan działania mający na celu zmniejszenie zagrożeń związanych z niebezpieczeństwem • przeprowadzić przegląd i modyfikację, kiedy jest konieczna ocena istniejących zagrożeń

4. Przegląd prezentacji • Wprowadzenie • Bezpieczne prowadzenie gospodarstwa • Wybór wyposażenia i maszyn • Wybór strategii oprysków i czyszczenia opryskiwaczy • Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt • Wybór strategii nawożenia i uprawy ziemi • Unikanie wypadków podczas normalnej działalności w gospodarstwie

5. Wprowadzenie • Kontekst • Wypadki w gospodarstwie • Zagrożenia zdrowia w gospodarstwie • Nie potrafisz być zbyt ostrożny • Zapewnij dzieciom bezpieczeństwo w gospodarstwie

6. Kontekst • Praca w gospodarstwie rolnym jest niebezpieczna • Rolnicy są zagrożeni chorobami zawodowymi takimi jak pylicapłuc, artretyzm, utrata słuchu i nowotwór skóry • Są narażeni na wypadki związane z niewłaściwym użyciem substancji chemicznych i niewłaściwą obsługą maszyn. • Ryzyko to przypisane jest również do rodziny rolnika, jego sąsiadów i innych ludzi przebywających w okolicy w celach rekreacyjnych. • Wieś stała się atrakcyjna dla ludzi z miasta, którzy nie znają zagrożeń • Teren gospodarstwa rolnego jest zawsze atrakcyjny dla dzieci, które podczas przebywania na jego obszarze nie zawsze zdają sobie sprawę z niebezpieczeństwa • Trzeba sobie powiedzieć, że nie jesteśmy w stanie przewidzieć zachowań głupców, ale możemy dużo zrobić, aby ochronić siebie i swoich bliskich

7. Wypadki w gospodarstwie Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i chorioby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

8. Wypadki w gospodarstwie -> -> -> -> Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i chorioby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

9. Wypadki w gospodarstwie Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

10. Wypadki w gospodarstwie -> -> -> Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

11. Wypadki w gospodarstwie Na takiej nawierzchni podłoża wielu rolników upadając doznało trwałego uszczerbku na zdrowiu Taka drabina może być niebezpieczna przy każdej pracy Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

12. Wypadki w gospodarstwie W bałaganie o upadek narzędzia i spowodowanie urazu nie trudno Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

13. Zagrożenia zdrowia • kontakt z pestycydami i aerozolami powstającymi podczasoprysków • wdychanie pyłu pochodzenia roślinnegoi mineralnego (pylica płuc) • wdychania toksycznych gazów • zwiększona zapadalność na raka skóry • kontuzje stawów i wiązadeł • Utrata słuchu • „SyndromToksycznego Organicznego Kurzu” • Kontakt z E coli 0157 (biegunki, uszkodzenie nerek,zgon)

14. Nie potrafisz zachować nadmiernej ostrożności • Znaczenie ostrożności podczas wykonywaniarutynowych czynności w gospodarstwie i myślenie onastępstwach wykonywanej czynności. • Wdychanie substancji toksycznych i przenikanie ich przez skórę • Kontuzje i zranienia

15. Zapewnij dzieciom bezpieczeństwo w gospodarstwie Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

16. Zapewnij dzieciom bezpieczeństwo w gospodarstwie Pochwycenie ręki przez nieosłonięty wałek przekazu mocy Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

17. Zapewnij dzieciom bezpieczeństwo w gospodarstwie Uraz na pile tarczowej Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

18. Zapewnij dzieciom bezpieczeństwo w gospodarstwie Pomoc osobie zatrutej środkami ochrony roślin Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

19. Bezpieczne prowadzenie gospodarstwa Jak zacząć ? Sprawdź, czy dysponujesz: • spisem typowych zagrożeń związanych z: uprawami, obsługą maszyn i urządzeń, stosowaniem nawozów i chemikaliów oraz wykonywaną na fermie pracą, • systemem rejestracji wypadków(kontuzji, zranień), systemem rejestracji wypadków, których konsekwencji uniknąłeś o „mały włos” oraz systemem identyfikacji zagrożeń, z którymi się spotkałeś, w związku z wykonywana pracą, • instrukcjami bezpieczeństwa prac w gospodarstwie rolnym, • systemem szkolenia i nadzoru dla nowych i młodych pracowników, • odzieżąi wyposażeniem ochronnym,

20. Bezpieczne prowadzenie gospodarstwa Jak zacząć ? (c.d.) • systemem szkoleń praktycznych przy wprowadzeniu do gospodarstwa nowego wyposażenia lub nowej produkcji, • systemem wymiany doświadczeń na temat bezpieczeństwa pracy pomiędzy pracodawcą, dostawcami sprzętu i pracownikami • łatwo dostępnymi informacjami na temat bezpieczeństwa związanego z urządzeniami mechanicznymi, innego wyposażenia fermy oraz substancjami niebezpiecznymi, • przepisami prawnymi dotyczącymi bezpieczeństwa pracy i zdrowia.

21. Bezpieczne prowadzenie gospodarstwa Dyskutuj z innymi Rozeznaj zagrożenia Jak zauważyć zagrożenie ? Obserwując - patrz, słuchaj, wąchaj, dotykaj – kieruj się zdrowym rozsądkiem, wiedzą i doświadczeniem. Jak kontynuować ? Karty katalogowe wyrobu Przeglądy zagrożeń Dzieci i osoby Grupy dyskusyjne Audit bezpieczeństwa Informacje Analiza Instrukcje obsługi. Regulacje prawne

22. Bezpieczne prowadzenie gospodarstwa • Oszacuj ryzyko • Określ prawdopodobieństwo wystąpienia dotkliwej szkody • przeanalizuj każdy możliwy skutek wypadku i zanotuj najgorszy • Wprowadź zmiany • Usuń zagrożenie u źródła – np. pozbądź się danego urządzenia lub materiału (substancji). • Zastąp je mniej niebezpiecznym (urządzeniem lub materiałem • Odizoluj niebezpieczny proces, urządzenie lub materiał od ludzi • Wprowadź zabezpieczenia mechaniczne takie jak np. osłony • Zastosuj procedury bezpiecznej pracy, szkolenie i dozór w celu ograniczenia ryzyka • Jeżeli powyższe działania nie są wystarczające lub wykonalne – zapewnij indywidualne środki ochronne. • Wprowadź w życie kontrole w ustalonym przez ciebie zakresie. • Kontrola zmian

23. Codzienne zagrożenia w gospodarstwie i ich długoterminowe skutki dla zdrowia

24. Codzienne zagrożenia w gospodarstwie i ich długoterminowe skutki dla zdrowia

25. Codzienne zagrożenia w gospodarstwie i ich długoterminowe skutki dla zdrowia

26. Codzienne zagrożenia w gospodarstwie i ich długoterminowe skutki dla zdrowia

27. Wybór wyposażenia i maszyn • Zasady ogólne • Użytkowanie ciągników • Użytkowanie traktorków • Utrzymanie ciągników

28. Wybór wyposażenia i maszyn • Wskazówki, których realizacja zwiększy bezpieczeństwotraktorzysty i osób postronnych: • Czytaj i stosuj się do procedur bezpieczeństwa zawartych w fabrycznej instrukcji obsługi. • Wyposaż ciągnik w zatwierdzonego typu kabinę lub ramębezpieczeństwa oraz pasy bezpieczeństwa, i używaj ich • Aby zmniejszyć zagrożenie bólem kręgosłupa stosuj siedziskotraktorzysty z podparciami bocznymi i podparciem tylnim. • Używaj ochronników słuchu i pamiętaj, że nie wszystkiekabiny traktorów są dźwiękoszczelne. Użytkowanie ciągników

29. Wybór wyposażenia i maszyn • c.d. • Wskazówki, których realizacja zwiększy bezpieczeństwotraktorzysty i osób postronnych: • Utrzymuj dzieci z dala od ciągników i innych maszyn. • Wyjmuj kluczyki ze stacyjki ciągnika, kiedy go nie używasz • Miej aktualny plan przeglądów i napraw ciągnika. • Ureguluj położenie siedziska w taki sposób aby dostęp doelementów sterowniczych ciągnika był wygodny i bezpieczny • Utrzymuj wszystkie osłony zabezpieczające na swoichmiejscach, także osłonę startera silnika • Uruchamiaj silnik siedząc tylko na miejscu kierowcy. Użytkowanie ciągników

30. Wybór wyposażenia i maszyn • Nigdy nie przewoź pasażerów Użytkowanie ciągników Wg opracowania KRUS z kwietnia 2005 „Wypadki przy pracy i choroby zawodowe rolników...” http://www.krus.gov.pl/pliki_do_pobrania/wypadki1.pdf

31. Wybór wyposażenia i maszyn Większość uszkodzeń ciała będących skutkiem wypadków z traktorkami wynika z braku treningu i doświadczenia, szybkości, nierównego albo nieznanego terenu, przeszkód na drodze, pagórków, przewożenia pasażera lub wadliwie rozlokowanego ładunku, nieodpowiedniej odzieży ochronnej i niebezpiecznej jazdy. Znacząco bardziej zagrożeni są młodzi ludzie pomiędzy 10 a 24 rokiem życia. Użytkowanie traktorków

32. Wybór wyposażenia i maszyn • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany Przeglądy i naprawy ciągników Gdy podnosisz ciągnik Klocki i kliny Gdy wymieniasz koła

33. Wybór wyposażenia i maszyn Osłony części maszyn w ruchu Pilarki tarczowe do drewna bez zabezpieczeń są nadal przyczyną wielu urazów podczas gospodarczej obróbki drewna Wał przegubowo-teleskopowy z uszkodzoną osłoną był przyczyną tragedii w gospodarstwie rolnym

34. Wybór wyposażenia i maszyn • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany Bezpieczeństwo w warsztacie • Narzędzia i wyposażenie • Drabiny i kozły • Elektryczność • Spawanie

35. Wybór wyposażenia i maszyn Bezpieczeństwo w warsztacie

36. Wybór wyposażenia i maszyn Bezpieczna praca z elektrycznością • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany • przewody uziemiające • zewnętrzne przewody energetyczne • bezpieczniki i wyłączniki róznicowo-prądowe • elektronarzędzia • sprzęt spawalniczy

37. Wybór wyposażenia i maszyn • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany Bezpieczna praca podczas spawania, cięcia, szlifowania • Łuk elektryczny • Gazy spawalnicze • Opary a eksplozja • Ciepło • Porażenie prądem elektrycznym

38. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu • Podstawy • Substancje chemiczne w gospodarstwie: przechowywanie i usuwanie • Bezpieczne użycie chemikaliów w gospodarstwie: oprysk pestycydami

39. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu Substancje chemiczne w gospodarstwie: przechowywanie i usuwanie • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany • Magazyn chemikaliów • Usuwanie • Transport • Ochrona środowiska

40. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany Bezpieczne użycie chemikaliów w gospodarstwie: oprysk pestycydami • Pestycydy mogą przedostawać się do ciała przez: • wchłanianie przez skórę, a szczególnie przezoczy, • wdychanie oparów i kurzu, • przypadkowe przełknięcie podczas jedzenia, picia lub palenia.

41. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu Bezpieczne użycie chemikaliów w gospodarstwie: oprysk pestycydami • Opryski • Czyszczenie • Środki zabezpieczające • Informacje o pestycydach • ekwipunek pierwszej pomocy • „komórka” lub radiotelefon • przeszkolony członek rodziny • antidotum • okresowe badania lekarskie Przestań natychmiast pracować i poszukaj pomocy medycznej jeżeli wystąpią u ciebie, nawet w niewielkim nasileniu, drgawki mięśniowe, zaburzenia widzenia, ślinotok albo trudności w oddychaniu

42. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu Bezpieczne użycie chemikaliów w gospodarstwie: oprysk pestycydami • Kontakt przez skórę: Umyj się używając wody z mydłem i spłucz czystą wodą. Zmień zabrudzoną odzież i poszukaj pomocy lekarskiej. • Kontakt przez oczy: Płucz otwarte oczy pod bieżącą wodą przez 15 minut. Poszukaj pomocy lekarskiej. • Połknięcie:jeżeli masz trudności w uzyskaniu fachowej pomocy wykorzystaj Krajowe Centrum Informacji Toksykologicznej, tel.:(0 42) 631 47 24, (0 42) 631 47 25, e-mail: kotwica@imp.lodz.pll

43. Wybór strategii oprysków i czyszczenia sprzętu • Do zadań Krajowego Centrum Informacji Toksykologicznej (KCIT) mieszczącego się w Łodzi należy, m.innymi: • udzielanie telefonicznych konsultacji toksykologicznych pracownikom służby zdrowia, służbom związanym z bezpieczeństwem i higieną pracy, ratownictwem chemicznym oraz osobom prywatnym • Komputerowa baza danych tworzona w Centrum zawiera,m.innymi: - karty związków chemicznych (w tym leków), zawierające, m.innymi,działanie toksyczne i objawy zatrucia, pomoc przedlekarska i postępowanie lekarskie w ostrych zatruciach u dorosłych i dzieci, • - karty preparatów chemicznych. Bezpieczne użycie chemikaliów w gospodarstwie: oprysk pestycydami

44. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt • Warunki początkowe • Zasadnicze kierunki bezpiecznego działania na fermach bydła mlecznego • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy obsłudze bydła • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy obsłudze owiec • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy strzyżeniu owiec

45. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy jeździe na koniu • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy utrzymaniu świń • Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa dla zmniejszenia zagrożenia chorobami odzwierzęcymi • Bezpieczne stosowanie lekarstw dla zwierząt i środków odrobaczywiających

46. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt Zasadnicze kierunki bezpiecznego działania na fermach bydła mlecznego • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany Poszukaj zagrożeń związanych z: elektrycznością, poślizgnięciem się i upadkiem, szkoleniem i kontrolą nowych i młodych pracowników, zachowaniami zwierząt, osłonami urządzeń, podnoszeniem i przenoszeniem ciężkich przedmiotów

47. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt Zasadnicze kierunki bezpiecznego działania na fermach bydła mlecznego Wprowadź zmiany • Oświetlenie podczas doju • Powierzchnie betonowe • Projekt dojarni minimalizujący wysiłek fizyczny • Osłony części urządzeń w ruchu • Wyłącznik bezpieczeństwa • Wyłącznik różnicowo-prądowy. • Skrzynki elektryczne o odpowiednim IP. • Wytrzymałość mocowania rurociągów mlecznych. • System wentylacyjny • Woda nie przydatna do spożycia przez ludzi • Zawory wody gorącej niedostępne dla dzieci

48. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy obsłudze bydła • Rozeznaj zagrożenia • Oszacuj zagrożenia • Wprowadź zmiany • Urządzenia i stanowiska • Bydło • Zagrody dla bydła • Kopanie i bodzenie • Stado bydła • Higiena

49. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy obsłudze bydła

50. Wybór strategii utrzymania i leczenia zwierząt Zasadnicze kryteria bezpieczeństwa przy obsłudze świń Obsługujący świnie ulegają zagrożeniom zależnym od wielkości, siły i temperamentu zwierząt. Wielkość szkód może zależeć od doświadczenia osobistego, uwzględnienia elementów bezpieczeństwa przy urządzeniu kojców, przejść i obejścia oraz zarządzania lekami i substancjami chemicznymi. Hałas w chlewni może osiągać takie poziomy, że pożądane jest stosowanie ochroników słuchu.