AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ

1. AVRUPA BİRLİĞİ TARİHÇESİ Ekonomik ve Siyasi Entegrasyonun Temel İlkeleri

2. AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNE GİDEN YOL

3. AvrupaBütünleşmesinin Felsefi Temelleri

4. “Avrupa” Truva Kralının kızının adıdır. • Anlamı; Gün Batımı • Şimdilerde ise Ana Kara anlamında kullanılır.

5. Avrupa Bütünleşmesinin ana fikri ulus devletler arasında Sonsuza değin sürecek bir barışı sağlamaktır.

6. Avrupanın geleceğini düşünen filozoflar • Duc de Sully • Rousseau • Émeric Crucé • Emmanuel Kant • William Penn • Manzini • Montesquieu • Victor Hugo • Abbé de St. Pierre

7. 2. Gerçekleştirilen Girişimler

8. 1814 Chaumont Antlaşması • Napolyon Fransası’na karşı birleşen Rusya, Prusya, Avusturya ve İngiltere arasında yapılmıştır.

9. 1815 Viyana Kongresi • Rusya, Prusya, Avusturya ve İngiltere’yle birlikte Fransa’nın katılımıyla gerçekleşmiştir

10. 1834 Zollverein • Alman toplumları arasında yapılan anlaşma Gümrük Birliği’nin temellerini oluşturdu

11. 1856 Paris Antlaşması • Osmanlı İmparatorluğunu da içine alan bir “Avrupa Ahengi” oluşturuldu. (böylece 6 ulus bir araya gelmiş oldu)

12. 1899 I. Lahey Konferansı • Amaç uluslararası bir organizasyon kurmaktı.

13. 1907 II. Lahey Konferansı • Amaç savaş giderlerini azaltarak savunma gereklerini artırmaktı.

14. 3. Somut Örnekler

15. 1920 Milletler Cemiyeti’nin Kuruluşu • Öncelikli amaç ortak güvenlik ve silahların sınırlandırılması çerçevesinde sürekli barışı sağlamaktı. • İkincil amaç, 1.Dünya savaşını sonlandıran Versailles ve diğer antlaşmaları pekiştirmekti.

16. Richard CoudenhoveKalergi tarafından ortaya atıldı • S.S.C.B ve İngiltere’yi dışarıda bırakan bir Birleşik Avrupa amaçlanıyordu • Gümrük Birliği ve ortak ekonomik pazar sağlayan güvenlik paktıyla işe başlandı • Avrupa Birleşik Devletleri Anayasasını oluşturmak için Birleşik Devletler Anayasası temel alındı. 1923 Pan-Avrupa Hareketi

17. 1929 Avrupa’da Federal Yapılanma • Ulusal egemenliği devam ettirirken Avrupa sorunlarının da üstesinden gelebilmek için Aristide Briand tarafından ortaya atıldı.

18. 1944 Altiero Spinelli’nin Girişimleri • Ulusal bağımsızlık, totalitarizm ve kapitalist emperyalizm gibi kavramların karşısında olunmalıydı • Avrupa federasyonu ulus devletlerin yerini almalıydı

19. 1948 Avrupa Hareketinin Oluşması • Lahey’de düzenlenen Avrupa Hareketi Konferansı Mitterand, Spinelli, Spaak ve Churchill’in bulunduğu 800 ün üzerinde fikir önderini kapsıyordu • Birincil amaç, Avrupada güvenlik ve sosyal ilerlemeyi sağlayan ekonomik ve politik bir birlik yaratmaktı • İkincil hedef ortak politik ve ekonomik girişimleri güvence altına almak için ulusal egemenlik haklarının kısmen devriydi

20. 1948 Marshall Planı Avrupa’ya Yardım Programı • Adı daha sonra Avrupa İşbirliği ve Kalkınma Örgütü olarak değişen Avrupa Ekonomik İşbirliği Örgütü kuruldu • “Demir Perde” ülkeleri dışında Türkiye’yi de içine alan 16 Avrupa ülkesine 13 milyar $ ın üzerinde bir kaynak verildi • Truman Deklarasyonu’nda nitelendirilen fikirler desteklendi

21. 1948 Brüksel Antlaşması Organizasyonu • Fransa, Belçika, Hollanda, Lüksemburg ve İngiltere’nin içinde bulunduğu 5 Batı Avrupa ülkesi, daha sonra değiştirilmiş hali “Batı Avrupa Birliği” (BAB) olarak nitelendirilen birliği kurdu • Antlaşma,”ekonomik, sosyal ve kültürel ortaklık ve ortak savunma antlaşması” olarak anıldı.

22. 1949 NATO’nun Kuruluşu Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü • Kuzey Atlantik İttifakına karşı reaksiyon, 1955 yılında Sovyetler Birliği ve ittifakları tarafından imzalanan Varşova Antlaşması’yla geldi.

23. 1949 Avrupa Konseyi’nin Kuruluşu • Lahey Konferansı’nın sonucu olarak kuruldu • Uluslarüstülük değil, hükümetlerarası örgüt temel alınarak, egemenlik yetkilerinin devrini gerektirmeksizin oluşturuldu.

24. Bütünleşmeye Giden Nedenler • Sosyal Nedenler İmparatorlukların parçalanması ve ulus devletlerin varlığı ile ortaya çıkan ırkçılık, 2. Dünya Savaşı ‘na neden olmuştur. Avrupa’daki Ulus devletlerin bir daha savaşmayacak şekilde bir araya getirilmesi düşünülmüştür.

25. Bütünleşmeye Giden Nedenler • Ekonomik Nedenler Savaşın neden olduğu yaraları sarmak, Avrupa’nın ekonomik büyümesini yeniden sağlamak amaçlanmıştır. Bunun için aynı prensiplerin benimsendiği, ticaretin serbestleştirildiği, tek bir pazar öngörülmüştür.

26. Bütünleşmeye Giden Nedenler • Askeri Nedenler Avrupalı devletler işgal ettiği yerlerden çekilmiş ve ordularını terhis etmeye başlamıştır. Buna karşılık o dönem ki adıyla SSCB (Rusya), ordularını dağıtmamış aksine takviye etmiştir. Doğu Avrupa’yı (Estonya, Litvanya, Polonya’nın doğusu), Romanya’nın Beserabya Bölgesini işgal etmiştir. Ayrıca 1946 Bulgaristan, 1947 Polanya, 1948 Romanya , Çekoslavakya, Macaristan ve 1949’da Doğu Almanya’ya kominist rejim yerleştirmiştir.

27. Bütünleşmeye Giden Nedenler • Siyasi Nedenler Avrupa, 2. Dünya Savaşı’na kadar, dünyanın önderi konumundaydı. Eski Kıta uygarlığın ve kültürün merkezi sayılıyordu. Ancak savaş sonrası Avrupa, ekonomik ve siyasi gücünü ABD ve SSCB’ye bırakmak zorunda kaldı. Özellikle ABD’nin Avrupa’nın kalkınması için Truman Doktrini (1947) çerçevesinde Avrupa’ya Marshall Yardımı (1947) yapması, Avrupa’nın ABD’nin etkisi altına girdiği savını güçlendirdi. Tek seçenek vardı; kıt kaynakları birleştirmek ve Avrupa’yı ayağa kaldırmak.

28. 4. Monnet ve Schuman Deklarasyonu

29. Jean Monnet • Avrupa’nın babası olarak nitelenen Jean Monet’nin dile getirdiği genel Avrupa kuralı... “probleme bir bütün olarak ve genel menfaatler ışığında bakın”

30. Soru? • Fransa ve Almanya nasıl ortak menfaatler altında birleşebilir? • Yüksek Otorite tarafından idare edilen ve kararlarının Fransa’yla Almanya’nın yanı sıra Batının tüm demokratik ülkelerini de bağlayan ulus üstü bir organizasyon kurarak

31. Schuman Deklarasyonu

32. 1950 AKÇT’nin Kuruluşu • Mayıs 1950’de Schuman, Jean Monnet’nin önerisini kabul eder ve Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun (AKÇT) kuruluş deklarasyonu Paris’te yapılır. • Bu deklarasyon ile Fransa Hükümeti, Ruhr Bölgesinde bulunan kömür ve çelik madenlerini Almanya ile birlikte “uluslarüstü” bir kuruluş çatısı altında birlikte işleteceklerini, isteyen demokratik Avrupa ülkelerinin de bu örgüte katılabileceklerini Avrupa ve dünya kamuoyuna duyurur. Bu girişim Avrupa bütünleşmesinin ilk adımıdır.…”

33. AKÇT Antlaşması’nın imzalanması • 18 Nisan 1951’de 6 ülke AKÇT Antlaşmasını Paris’te imzalar. Bu 6 ülke Fransa, Almanya, İtalya, Belçika. Hollanda ve Lüksemburg’dur. • Antlaşma 23 Temmuz 1952’de yürürlüğe girer.

34. AKÇT’nin Kurumsal Yapısı • Yüksek Otorite, Özel Bakanlar Konseyi, Ortak Parlamento ve Adalet Divanı. • Jean Monnet Yüksek Otoritenin ilk başkanı seçildi. • 9 üyeden oluşan Yüksek Otoritenin üyeleri yaptıkları görevlerin uluslarüstü niteliği nedeniyle herhangi bir başka faaliyette bulunmaları yasaklandı.

35. Avrupa’nın Düşkırıklığı • AKÇT’yi kuran 6 ülke bu kere Sovyet yayılımcı politikasına karşı askeri boyutu ön plana çıkan ve Almanya’nın yeniden silahlanmasına neden olacak Avrupa Savunma Topluluğu (AST) ve Avrupa Siyasi Birliği (ASB) adı altında 2 örgüt daha kurma girişiminde bulundular. Ancak bu girişim sonucu yapılan AST Antlaşması Fransa Parlamentosunda De Gaulle yanlısı milletvekilleri tarafından 30 Ağustos 1954 günü reddedildi. • Fransa Parlamentosunda Antlaşmanın reddedilmesinin temel nedeni, Fransa komuoyunun bu antlaşma gereği Almanya’nın yeniden silahlanmasına henüz psikolojik olarak hazır olmamasıydı.

36. Düşkırıklığının Sonu • 1955 Haziran ayında İtalya’nın Messina kentinde biraraya gelen 6 ülkenin dışişleri bakanları Avrupa bütünleşmesinin, ekonominin tüm sektörlerine yayılması amacıyla “Avrupa Atılımı” (Relance Europenne) yolunda ilke kararı aldılar. • Avrupa’da düşkırıklığını gidermek amacıyla alınan bu ilke kararı doğrultusunda 6 ülke, Belçika Dışişleri Bakanı Paul Henry Spaak başkanlığında bir komite kurdular. Spaak Komitesinin temel misyonu Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET) adlı iki topluluk için kuruluş antlaşmalarını hazırlamaktı. Komite misyonunu yerine getirerek 2 antlaşma taslağı hazırladı. Hazırlanan taslaklar 21 Haziran 1956’da Brüksel’de paraf edildi, 25 Mart 1957’de Roma’da imzalandı ve 1 Ocak 1958’de yürürlüğe girdi.

37. Avrupa Bütünleşmesinde 3 Topluluk • 1 Ocak 1958 tarihinden itibaren Avrupa’da 3 Topluluk yaşama geçmiş oldu. Bunlar: 1.Paris Antlaşması ve Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (AKÇT) (1951) 2. Roma Antlaşması ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (AAET) (1957) 3. Roma Antlaşması ve Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) (1957)

38. Antlaşmalar AKÇT • En eski antlaşma (1952 de yürürlüğe girdi) • 50 yıl süreyle yapılan antlaşma 2002’de sona erdi • Sadece sektörel bütünleşmeyi sağladı • Asıl kurum olarak Yüksek Otorite kuruldu • Yüksek otorite uluslarüstü yetkiye sahipti

39. AAET • İkinci kuşak antlaşma (1958 de yürürlüğe girdi) • Sınırsız bir süre için yapıldı • Sadece sektörel bütünleşmeyi sağladı • Asıl kurum olarak bir Komisyon kuruldu • Komisyon yarı uluslarüstü yetkiye sahipti

40. AET • İkinci kuşak antlaşma (1958 de yürürlüğe girdi) • Sınırsız bir süre için yapıldı • Ekonominin tümünde bütünleşmeyi sağladı • Asıl kurum olarak bir Komisyon kuruldu • Komisyon yarı uluslarüstü yetkiye sahipti

41. AET (Federal Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Belçika ve Lüksemburg) • Serbest Ticaret Bölgeleri (Gümrük ve Ticari kısıtlamaların kaldırılması) • Gümrük Birliği (OGT, OTP, ODTP) • Ortak Pazar (4 S Formülü) • Tam Ekonomik Birlik (Parasal Birlik ve Tek Karar Mekanizması )

42. BirleştirmeAntlaşması (Füzyon) • 1 Temmuz 1967 de yürürlüğe girdi • Bu Antlaşma ile 3 örgütün Konsey ve Komisyonları (Yüksek Otorite) birleştirildi

43. Tek Avrupa Senedi • 1 Temmuz 1987 de yürürlüğe girdi • Bu Antlaşma ile Tek Avrupa Pazarı kurulmuş ve 4 özgürlük sağlanmıştır (malların, kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı) • Böylece Ekonomik Entegrasyon Süreci Tamamlanmıştır.

44. Maastricht Antlaşması Siyasi Birliğe Götüren İlk Antlaşma • 1 Kasım 1993 de yürürlüğe girdi • Bu Antlaşma ile ortak dış politika ve güvenlik politikası (2.sütun) ve yürütme ve yargı organları arasında işbirliği (3.sütun) sağlanmıştır.

45. Maastricht Antlaşması Siyasi Birliğe Götüren İlk Antlaşma Avrupa Topluluğu'nda tek para birimi ve ortak bir merkez bankası sistemine dayalı bir 'ekonomik ve parasal birlik' ile ortak dış politika ve savunma politikası perspektiflerine dayalı 'siyasi birlik' kurulmasını öngören “Avrupa Birliği Antlaşması” ise (Maastricht Antlaşması) 7 Şubat 1992 tarihinde imzalanmış ve 1 Kasım 1993 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

46. Maastricht Antlaşması Siyasi Birliğe Götüren İlk Antlaşma Maastricht Antlaşması ekonomik faaliyetlerin uyumlu ve dengeli gelişimini; enflasyonsuz, sürdürülebilir ve çevre korumasına önem veren bir büyümenin sağlanmasını; üye ülke ekonomilerinin uyum içinde birbirlerine yaklaşmasını ve Avrupa vatandaşları için daha güçlü bir Birlik yaratılmasını hedeflemiştir. Ayrıca “Ortak Karar Alma” mekanizması da bu Antlaşma ile sağlanmıştır.

47. Kopenhag AntlaşmasıSiyasi Kriterler (1993) • AB'ye üyelik kıstasları belirlenmiştir. 'Kopenhag Kriterleri' olarak bilinen bu koşullar, AB üyelik başvurusu kabul edilen tüm aday ülkeler tarafından yerine getirilmesi gereken asgari koşulları ifade etmektedir. Siyasi ve ekonomik kriterler ile müktesebat uyumu olmak üzere üç grupta toplanan bu koşullar şunlardır;

48. Kopenhag AntlaşmasıSiyasi Kriterler • Siyasi kriterler: Avrupa Birliği Anlaşması'nın tam üyelikle ilgili maddesine eklenen  demokrasinin güvence altına alındığı istikrarlı bir kurumsal yapı, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlık haklarına saygı koşullarıdır. • Ekonomik kriterler: iyi işleyen bir pazar ekonomisi ve AB içindeki piyasa güçlerine ve rekabet baskısına karşı koyabilme kapasitesidir. • Topluluk müktesebatının kabulü: AB'nin çeşitli siyasi, ekonomik ve parasal hedeflerine bağlılık.

49. AmsterdamAntlaşması • 1 Mayıs 1999 da yürürlüğe girdi • Bu Antlaşma ile Avrupa vatandaşlığı kavramı Shengen Antlaşmasını da içine alarak AB Mevzuatına dahil edilmiş ve Avrupa para birliğinin ve euro’nun temelleri atılmıştır.

50. Lizbon Stratejisi • 2000’de alınan kararlar çerçevesinde AB'nin 2010 yılına kadar; 'daha çok sayıda ve daha iyi iş ve daha büyük bir toplumsal uzlaşmayla, sürdürülebilir ekonomik büyümeyi gerçekleştirebilecek, bilgiye dayalı dünyanın en rekabetçi ve dinamik ekonomisi' haline getirilmesi amaçlanmıştır. (Hedefler tutmamıştır)