AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI

1. SETBİR SEKTÖR TOPLANTISI SEKTÖR İÇİN AB MALİ DESTEKLERİ 24 Kasım 2011 Konya AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI Bülent ÖZCAN Avrupa Birliği Bakanlığı Proje Uygulama Başkanı Proje Uygulama Başkanlığı

2. Adaylık Sürecinde AB Mali Yardımları AB tarafından ülkemize üç farklı program aracılığı ile destek sağlanmaktadır: • I. Katılım Öncesi Mali Yardım (IPA) • II.Topluluk Programları • Hayat Boyu Öğrenme ve Gençlik Programı • 7.Çerçeve Programı • Kültür Programı • Rekabetçilik ve Yenilikçilik Programı (CIP) • PROGRESS Programı • III. Avrupa Yatırım Bankası Kredileri Proje Uygulama Başkanlığı

3. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI KATILIM ÖNCESİ AB MALİ YARDIMI Proje Uygulama Başkanlığı

4. Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) (2007-2013) Öncelik Alanları Ulusal Koordinatör (NIPAC) Avrupa Birliği Bakanlığı Bölgesel Kalkınma Kırsal Kalkınma Kurumsal Kapasite Bölgesel ve Sınırötesi İşbirliği İnsan Kaynakları AB Bakanlığı AB Bakanlığı Operasyonel Program - Çevre (Çevre ve Şehircilik Bakanlığı) OP – İnsan Kaynakları (Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı) Kırsal Kalkınma Planı (Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı) Operasyonel Program – Ulaştırma (Ulaştırma Bakanlığı) Operasyonel Program – Bölgesel Rekabeti Artırma (Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı) Proje Uygulama Başkanlığı

5. IPA Kapsamında Türkiye’ye Sağlanan Destek Proje Uygulama Başkanlığı

6. Tarımve Kırsal KalkınmayıDestekleyen Projeler Koordinatör Kuruluş: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Detaylı Bilgi için: www.tkdk.gov.tr Kırsal Kalkınma (IPARD) Kırsal Kalkınma bileşeni kapsamında mali yardımların kullandırılacağı öncelikli konu/alanları da gösteren bir strateji hazırlanmıştır. Koordinasyonu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca yürütülen bu strateji (Kırsal Kalkınma Stratejisi- IPARD) kapsamında 4 temel öncelik ve 11 tedbir belirlenmiştir. Öncelik 1: Tarımsal işletmelerin topluluk standartlarına yükseltilmesi ve yeniden yapılandırılmasına dair yatırımlar Tedbir 1: Süt üreten tarımsal işletmeler Tedbir 2: Et üreten tarımsal işletmeler Öncelik 2: Tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasının geliştirilmesi ve topluluk standartlarına yükseltilmesine dair yatırım Tedbir 1: Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması Tedbir 2: Et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması Tedbir 3: Meyve ve sebzelerin işlenmesi ve pazarlanması Tedbir 4: Su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması

7. Tarımve Kırsal KalkınmayıDestekleyen Projeler Koordinatör Kuruluş: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Detaylı Bilgi için: www.tkdk.gov.tr Kırsal Kalkınma (IPARD) Kırsal Kalkınma bileşeni kapsamında mali yardımların hangi öncelikler çerçevesinde kullanılmasını sağlamak üzere Tarım ve Köyişleri Bakanlığı koordinasyonunda Kırsal Kalkınma Stratejisi (IPARD) hazırlanmıştır. IPARD kapsamında 4 temel öncelik ve 11 tedbir belirlenmiştir. Öncelik 3: Üretici gruplarının kurulmasına dair destek Tedbir 1: Üretici gruplarının kurulmasının desteklenmesi Öncelik 4: Kırsal ekonomik faaliyetlerin çeşitendirilmesi ve geliştirilmesi Tedbir 1: Çiftlik faaliyetlerinin çeşitendirilmesi ve geliştirilmesi Tedbir 2: Yerel ürünler ve mikro işletmelerin geliştirilmesi Tedbir 3: Kırsal turizm Tedbir 4: Akuakültürün geliştirilmesi

8. Tarımve Kırsal KalkınmayıDestekleyen Projeler Koordinatör Kuruluş: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Detaylı Bilgi için: www.tkdk.gov.tr Kırsal Kalkınma (IPARD) Kırsal Kalkınma Stratejisi kapsamında tarım ve hayvancılık sektöründeki bireysel ve kurumsal üreticilere (çiftçi, kooperatif, üretici birliği, KOBİ’ler vb.) hibe programları aracılığı ile finansman sağlanacaktır. Hibe Programları Tarım ve Köyişleri Bak. bünyesinde oluşturulan “Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu”tarafından duyurulacak ve uygulanacaktır.

9. Tarımve Kırsal KalkınmayıDestekleyen Projeler Koordinatör Kuruluş: Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Detaylı Bilgi için: www.tkdk.gov.tr Kırsal Kalkınma (IPARD) IPARD uygulama alanı öncelikli il olarak seçilen 42 il ile sınırlandırılmıştır. Bu çerçevede, öncelikle aşağıda haritada mavi ile görülen 20 ilde pilot uygulamalar yapılacaktır. Pilot uygulamaların ardından yeşil ile gözüken 22 il uygulamaya dahil edilerek programın uygulandığı il sayısı 42’ye çıkacaktır. 1. Aşama İlleri 2. Aşama İlleri

10. Başvurusu Devam Eden Hibe Programları Proje Uygulama Başkanlığı

11. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Proje Uygulama Başkanlığı

12. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AB BİRLİK PROGRAMLARI VE İŞLETMELERE SAĞLANAN DESTEKLER Proje Uygulama Başkanlığı

13. AB TOPLULUKPROGRAMLARI HAYATBOYU ÖĞRENME VE GENÇLİK Sorumlu Kuruluş: Ulusal Ajanswww.ua.gov.tr 7.ÇERÇEVE PROGRAMI Sorumlu Kuruluş: TÜBİTAKwww.fp7.org.tr REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI Sorumlu Kuruluş: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı www.sanayi.gov.tr Genel Bilgi: Avrupa Birliği Bakanlığı www.ab.gov.tr

14. AB TOPLULUKPROGRAMLARI AVRUPA BİRLİĞİHAYATBOYU ÖĞRENME PROGRAMI

15. AB TOPLULUKPROGRAMLARI Program 31 ülkeyi kapsıyor Toplam bütçesi 8 Milyar Avro • Comenius (Okul Eğitimi) • Erasmus (Yüksek Eğitim) • Leonardo (Mesleki Eğitim) • Grundtvig (Yetişkin Eğitimi) -Türkiye’de Eğitim Programlarının koordinasyon görevini ULUSAL AJANS (www.ua.gov.tr) yürütmektedir.

16. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI MESLEKİ EĞİTİM KURULUŞLARI Amaçları Mesleki Eğitim’de • Beceri ve Yeterliliklerin Artırılması • Faydalı Metotların Yaygınlaştırılması • İstihdamın Artırılması KOBİLER HEDEF KİTLESİ YEREL İDARELER KAMU KURULUŞLARI SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI

17. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI 1 HAREKETLİLİK PROJELERİ 2 YENİLİK TRANSFERİ PROJELERİ 3 ORTAKLIK PROJELERİ 4 4 AVRUPA DİL ÖDÜLÜ PROJELERİ

18. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI Hareketlilik (Mobility) Projesi Nedir? • Meslekî eğitim almakta olanların veya • meslekî eğitimden sorumlu olan kişilerin, • sağlanan hibeleri kullanarak, belirlenen mesleki amaçlar doğrultusunda, AB’ye üye bir ülkedeki mesleki eğitim kurumu ya da işletmeye belirli süreler içerisinde gönderilmesidir.

19. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI Hareketlilik Projeleri Türleri • Temel Mesleki Eğitim Alanlar (IVT) • İş Hayatındaki Kişiler; yeni mezunlar, işe yeni başlayanlar, iş arayanlar (PLM) • Mesleki Eğitim ve Öğretim Uzmanları (VETPRO)

20. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI İş Hayatındaki Kişiler (PLM) Amacı Nedir? • Proje yararlanıcılarının seçilen mesleki konularla ilgili olarak, AB’ye üye bir ülkede yer alan kurum/kuruluş ya da işletmede aldığı eğitim/staj ya da katıldığı çalışma tecrübesinin artırılmasıdır. Kimler yararlanabilir? • Çalışma hayatındaki kişiler (yeni mezunlar, çalışanlar, işsizler vb.) Kimler başvurabilir? • Mesleki eğitim ve öğretim alanında faaliyet gösteren kurum, kuruluş, okullar, yerel ve merkezi kuruluşlar ve işletmeler özellikle işletmeler ve diğer tüzel kişilikler

21. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI İş Hayatındaki Kişiler (PLM) • Süre: 2- 26 hafta • Ortaklık: AB’ye tam üye en az 1 ülke • Mali katkı: Harcamanın tamamı • Kabul edilebilir harcamalar: Yol, sigorta, iaşe-ibate, dil ve kültürel hazırlık, yönetim-izleme.

22. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI İş Hayatındaki Kişiler (PLM)- Örnek Proje • Proje sahibi: Dolsar Mühendislik ve Ltd. Şirketi • Yerleştirme Süresi (Yurtdışında kalış) : 2 Hafta • Proje Adı: Yenilenebilir Enerji Uygulamalarının ve Tasarım Pratiğinin Araştırılması • Yurtdışı Ortak:İspanya • Yararlanıcı sayısı:5 • Toplam Bütçe:9000 €

23. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI Hareketlilik Projeleri için başvurular • 2012 yılı için başvurular Eylül ayında Ulusal Ajans tarafından duyuruldu. • 2012 yılı için son başvuru tarihi 3Şubat 2012’dir. • Başvurular Türkçe olarak hazırlanır ve Ulusal Ajans’a online olarak sunulur.

24. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI YENİLİK TRANSFERİ PROJELERİ • Amacı Nedir? • Mesleki eğitim ve öğretimi geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla daha önceden yapılmış Leonardo da Vinci projeleri ya da başka yenilikçi proje sonuçlarının/çıktılarının yeni ülkelere, bölgelere ya da sektörlere transfer edilmesi amacıyla hazırlanan çok ortaklı projelerdir. Kimler yararlanabilir? • Bu projeler program katılımcısı en az üç ülkeden kurumların ortaklığıyla yapılmaktadır Kimler başvurabilir? • Mesleki eğitim kuruluşları, kamu kuruluşları, yerel yönetimler, özel kuruluşlar , sivil toplum örgütleri vb

25. LEONARDO DA VINCIPROGRAMI Yenilik Transferi - Örnek Proje • Proje sahibi:Mersin Ticaret ve Sanayi Odası • Proje Adı: INNOCAP Projesi • Yurtdışı Ortak:Castilla y León Teknoloji Enstitüsü (İspanya) ve Atlantis Araştırma Enstitüsü (Yunanistan) • Toplam Bütçe:230.563 Avro • Projenin Amacı: İspanya ve Yunanistan’dan gelecek tecrübeli uzmanlarca, inovasyon müdürlerinin yetiştirilmeleri, KOBİ’lerin inovasyon kapasitelerini arttırmak ve firma çalışanlarının yenilikçi düşüncelerini nasıl uygulayacaklarını göstermek

26. AB TOPLULUKPROGRAMLARI AVRUPA BİRLİĞİREKABETÇİLİK VE YENİLİK PROGRAMI (CIP)

27. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) • AB’nin Lizbon Hedefleri ile uyumlu, 2007-2013 yılları için öngörülen büyüme ve istihdam hedeflerine ulaşılması için bir uygulama aracıdır. • İşletmelerin ve özellikle KOBİ’lerin rekabet edebilirliğini artırmak • Eko-Yenilik de dahil olmak üzere yenilikleri desteklemek • Rekabet gücü yüksek, yenilikçi ve kapsamlı bir Bilgi Toplumunun gelişimine hız vermek • Ulaşım da dahil olmak üzere tüm sektörlerdeki yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmek

28. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) 2007-2013 arasında 7 yıl uygulanacak, Avrupa çapındaki toplam bütçesi 3,6 Milyar Avro olan 3 alt bileşenli bir Paket Programdır. 1) Girişimcilik ve Yenilik Programı (EIP- Entrepreneurship and Innovation Programme) 2.17 milyar Avro Koordinasyon: Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı 2) Bilgi ve İletişim Teknolojileri Politika Destek Programı (ICT Policy Support Programme) 728 milyon Avro Koordinasyon: Kalkınma Bakanlığı 3) Avrupa Akıllı Enerji ve Teknoloji Programı (IEE-Intelligent Energy Europe Programme) 727 milyon Avro

29. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) Girişimcilik ve Yenilik Programı: Eko-İnovasyon Hibe Programı Temel amaç: İşletmelerin inavosyon kapasitesinin güçlendirilmesidir. • CIP Eko-İnovasyon Hibe Programı aşağıda belirtilen özellikleri taşıyan projeleri destekler: • Eko-yenilikçi teknik, ürün, süreç ve uygulamaların piyasaya ilk kez sunumunu gerçekleştiren ve piyasa ihtiyacını karşılayan, • teknik olarak kanıtlanmış, • ancak birtakım riskler nedeniyle piyasaya erişimi için teşvik ve desteğe ihtiyaç duyan projeler.

30. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) Girişimcilik ve Yenilik Programı: Eko-İnovasyon Hibe Programı • CIP Eko-İnovasyon Hibe Programı kapsamında öncelikli sektörler şunlardır: • Materyal geri dönüşümü • İnşaat Ürünleri • Yiyecek ve içecek sektörü • Çevre dostu üretim (yeşil üretim merkezleri) ve satın alma

31. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) Girişimcilik ve Yenilik Programı: Eko-İnovasyon Hibe Programı • CIP Eko-İnovasyon Hibe Programı Avrupa Komisyonu tarafından Brüksel merkezli yürütülür. Bu sebeple başvurular İngilizce olarak CIP uygulama ajansına yapılır. • 2011 Yılı için Hibe Programı duyurusu Nisan ayında yapılmıştır. • Başvurular için son tarih 8 Eylül 2011’di. • Hibe Programının bütçesi 36 Milyon Avro idi. Desteklenen proje büyüklükleri ortalama 500.000 Avro idi. • CIP Eko-İnovasyon Hibe Programı için detaylı bilgi için http://ec.europa.eu/environment/eco-innovation/index_en.htm

32. EKO-İNOVASYON PROGRAMI Örnek Projeler BAĞCILIK VE ŞARAP ÜRETİMİNDE ÇEVRESEL ETKİLERİN AZALTILMASI - WINENVIRONMENT Amaç: Şarap üretiminde mantar ve böcek öldürücü kullanımı %20 oranında, su tüketimi ise %30 oranında azaltılmak ve atıkların yüzde onluk kısmı geri dönüştürmek ve arıtılan atık su miktarında %10’luk artış sağlamaktır. Proje Sahibi Kuruluş: FRENCH INSTITUTE OF VINE AND WINE FRANSA

33. EKO-İNOVASYON PROGRAMI Örnek Projeler Briter-Water Gıda Sanayinde Oluşan Atık Sular İçin Bambu Filtre Projesi Amaç: Dünyanın en hızlı büyüyen bitkilerinden biri olan bambu, 120 yıl boyunca yaşayabilir ve sıcaklık ve su bakımından aşırı koşullara karşı koyabilecek kadar sağlam bir bitkidir. Bambu kökleriyle atık sulardaki kirleticilerin emilmesi ve yapraklarının da karbondioksiti emmesi. Sonuç: Dış ortama bırakılan nitrojenli bileşenler ve fosfatın bambu kullanılarak, maliyet etkin ve çevre dostu şekilde %99,5 oranında temizlenebileceği bu proje kapsamında gösterilecektir. Proje Sahibi Kuruluş: İngiltere, Fransa, İspanya, Portekiz, Almanya

34. REKABETÇİLİK VE YENİLİKÇİLİK PROGRAMI (Competitiveness and Innovation Programme – CIP) Daha fazla bilgi için: BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Derya KEKEÇ Tel: 0 312 201 60 85e-posta: derya.kekec@sanayi.gov.tr Albulkadir TUTARTel: 0 312 201 6046e-posta: abdulkadir.tutar@sanayi.gov.tr

35. AB TOPLULUKPROGRAMLARI AVRUPA BİRLİĞİ7.ÇERÇEVE PROGRAMI

36. AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI *milyar €

37. AB 7. Çerçeve Programı(50,5 milyar €) EURATOM(2,7 milyar €) AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI İşbirliği Özel Programı (32,3 milyar €) FikirlerÖzel Programı (7,4 milyar €) Kişiyi Destekleme Programı(4,7 milyar €) KapasitelerÖzel Programı(4,2 milyar €) JRC(1,7 milyar €) EURATOM JRC (nuclear)

39. AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI • 7. Çerçeve Programı Avrupa Komisyonu tarafından Brüksel merkezli yürütülür. Bu sebeple başvurular İngilizce olarak Program uygulama ajansına (CORDIS) yapılır. • Program konu başlıklarında genellikle yılda 2 defa proje teklif çağrısı yapılır. Şubat ayında duyurulan çağrılar Kasım ayında, Temmuz ayında duyurulan çağrılar Şubat ayında sona erer. • Projelerde işletmelerin yer alması projelerin seçiminde tercih sebebidir. • 7.ÇP projelerinde en az 3 farklı AB üyesi ülke veya asosye ülkeden en az 3 bağımsız kuruluşunyer alması gerekmektedir. • Sunulacak projelerin Çalışma Programı’nda açıkça belirtilen öncelikli alanlarda hazırlanmış, uluslararası ortaklı ve inovatif /yenilikçi) araştırma ve teknoloji geliştirme (ATG) projeleri 7.ÇP için uygundur. • 7. Çerçeve Programı için detaylı bilgi için http://www.fp7.org.tr (TÜBİTAK)

40. AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI Örnek Projeler

41. AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMI KAPASİTELER ÖZEL PROGRAMI (Örnek Proje) Proje Hedefi: Araştırma güdümlü kümelerin tarım ve gıda sektöründe teknolojik işbirliği yoluyla geliştirecekleri yenilikçi ürün ve süreçler ile uluslararası düzeyde görünürlüğün artırılmasıdır. Toplam Bütçe: 981.000 Avro Proje Ortakları: İtalya, İspanya ve Türkiye’den gıda ve tarım kümeleri (Türk ortaklar arasında Mersin Ticaret ve Sanayi Odası da yer almaktadır.)

42. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI AVRUPA YATIRIM BANKASI KREDİLERİ VE İŞLETMELERE SAĞLANAN DESTEKLER Proje Uygulama Başkanlığı

43. Adaylık Sürecinde AB Mali Yardımları • Katılım Öncesi Mali Yardım (Hibeler) • II.Topluluk Programları • Hayat boyu Eğitim ve Gençlik • 7.Çerçeve Programı • Rekabetçilik ve Yenilikçilik Programı (CIP) III. Avrupa Yatırım Bankası Kredileri

44. AB Üyelik Süreci ve KOBİ Kredilerinin Özellikleri • Aracı bankalar tarafından kullandırılır • Faiz oranı piyasa koşullarına göre bankalar tarafından belirlenir • Genellikle bankalar tarafından kredi karşılığı teminat talep edilir • Kredi vadesi ortalama 7-8 yıldır (ilk 2 yıl geri ödemesiz) • Kredi büyüklüğü 12,5 Milyon Avro’ya kadar çıkabilmektedir

45. AVRUPA BİRLİĞİ BAKANLIĞI ALTEFNATİF FON KAYNAKLARI: KALKINMA AJANSLARI DESTEKLERİ Proje Uygulama Başkanlığı

46. KALKINMA AJANSLARI • Kalkınma Ajansları’nın Kuruluşu Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında 5449 no’lu Kanun 25.01.2006 tarihinde kabul edilmiş ve 08.02.2006 tarihinde 26074 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

47. KALKINMA AJANSLARI • Bölgelerimizin potansiyellerini harekete geçirmek ve tüm bölgelerin ulusal ekonomiye katkısını en yüksek düzeye çıkarmak • Geri kalmış bölgelerimizin kendi içinde ve diğer bölgelerle gelişmişlik farklarını azaltarak ülke ortalamasına yaklaştırmak • Gelişmiş bölgelerimizin küresel ölçekte rekabet gücünü artırmak

48. KALKINMA AJANSLARI Bilgi İçin: www.dpt.gov.tr

49. KALKINMA AJANSI DESTEKLERİ

50. KALKINMA AJANSLARI HİBE PROGRAMLARI • Sosyal konularda destek sağlayacak hibe programları • Girişimci ve KOBİ’ler için hibe programları • Küçük çaplı alt ve üst yapı hibe programları • Tarım ve kırsal kalkınmayı destekleyecek hibe programları