Starożytna Grecja

Starożytna Grecja ATENY, SPARTA

Ustrój państw-miast greckich • polis-miasto i przyległe obszary • Mieszkańcy polis mieli obowiązek walki i obrony państwa, łączyły ich wspólne wierzenia, prawa i obyczaje • Zgromadzenie ludowe wszystkich obywateli-podejmowało decyzje, wybierało urzędników, uchwalało prawa • Rada starszych-przedstawiała propozycje ustaw

SPARTA • DWÓCH KRÓLÓW-funkcje sakralne , dowódcy armii • ZGROMADZENIE LUDOWE –APELLA-wybór urzędników, głosowanie ustaw przedstawionych przez GERUZJĘ (RADĘ STARSZYCH) • GERUZJA-28 gerontów+2 królów-kierowała sprawami państwa • 5 eforów-wybranych na roczną kadencję –kierowali finansami, polityką zagraniczną , nadzorowali urzędników, zwoływali zgromadzenia geruzji oraz apelli

SPARTA • ARMIA- świetnie wyszkolona, co było zasługą wychowania spartańskiego (system skoszarowany), obowiązek służby do 60 roku życia • Spartanie –pełnoprawni obywatele po ukończeniu 30 roku życia(mieli władzę , przydzieloną ziemię) • Periojkowie o ograniczonej samodzielności, zajmowali się handlem, rzemiosłem , żeglugą • Heloci-chłopi przywiązani do ziemi ;bez praw

ATENY • DEMOKRACJA • ZGROMADZENIE LUDOWE (eklezja) wszystkich obywateli(wolni mężczyźni, obywatele Aten, którzy ukończyli 20 lat-wybór urzędników; sprawy wojny i pokoju • RADA PIĘCIUSET-50 prytanów (1/10 roku)-nadzór nad urzędnikami • ARCHONTOWIE-funkcje kapłańskie; po rocznej kadencji wchodzili dożywotnio w skład areopagu

ATENY • 10 STRATEGÓW-kierowali wojskiem, polityką zagraniczną • SĄD PRZYSIĘGŁYCH-apelacje od orzeczeń urzędników, sprawy prywatne • AREOPAG-sprawy o zabójstwo • OSTRACYZM-sąd skorupkowy • ARMIA- na czele stratedzy , obowiązek służby spoczywał na obywatelach polis; hoplici- ciężkozbrojni piechurzy w czasie walki ustawieni w falandze

ATENY-SPOŁECZEŃSTWO • Chłopi • Rzemieślnicy, wioślarze na okrętach • Ludzie „ wolnych” zawodów • Metojkowie – osiedleni na stałe cudzoziemcy • Niewolnicy

WOJNY PERSKIE • Dążenie Persji do opanowania polis greckich, ucisk fiskalny polis w Azji Mniejszej (powstanie jońskie VI w.p.n.e.); wzrost znaczenia Persji za Dariusza • PRZEBIEG DZIAŁAŃ WOJENNYCH: • 490 p.n.e. zwycięstwo Greków pod Maratonem (Miltiades) • 480p.n.e. zwycięstwo wojsk perskich pod dowództwem Kserksesa pod Termopilami nad wojskami Leonidasa;

WOJNY PERSKIE • 480 p.n.e zwycięstwo Greków pod dowództwem Temistoklesa w bitwie morskiej pod Salaminą • 479p.n.e zwycięstwo Greków pod Platejami • Pokój Kalliasa 448p.n.e-Persja zrzekła się dążeń do panowania na Morzu Egejskim i uznała niezależność polis greckich w Azji Mniejszej

ZNACZENIE WOJEN • Rozbudowa floty, armii; powstanie Związku Morskiego i przekształcenie go w narzędzie wpływów Aten w innych polis-hegemonia Aten • Moralne znaczenie zwycięstw nad Persami, znaczenie wychowania spartańskiego • Za udział w wojnach biedota domagała się uczestnictwa w sprawowaniu władzy-wpływ na reformy Peryklesa

Starożytna Grecja