880 likes | 2.32k Views
İnhaler Cihazlar. Dr. Dane EDİGER Uludağ Üniversitesi Tıp Fak. Alerjik Göğüs Hast. Bilim Dalı. İnhalasyon Cihazları. Görevi Solüsyon ya da katı tanecik şeklindeki ilaçların aerosol hale getirilmesidir 1-Ölçülü Doz İnhaler 2-Kuru Toz İnhaler 3-Nebulizer. Aerosolün Tanımı. Aero hava
E N D
İnhaler Cihazlar Dr. Dane EDİGER Uludağ Üniversitesi Tıp Fak. Alerjik Göğüs Hast. Bilim Dalı
İnhalasyon Cihazları Görevi Solüsyon ya da katı tanecik şeklindeki ilaçların aerosol hale getirilmesidir 1-Ölçülü Doz İnhaler 2-Kuru Toz İnhaler 3-Nebulizer
Aerosolün Tanımı • Aero hava • Sol solusyon • Bir gaz içindeki sıvı ya da katı suspansiyonlardır • Belli bir süre havada kalabilecek kadar küçük boyuttaki taneciklerdir
En küçük aerosol boyutu En geniş aerosol boyutu . 0,001 µm 0,01 µm 0,1 µm 1 µm 10 µm 100 µm (=0,1 mm)
Tarihçe • Çin, Hindistan, Orta Doğu • Hipokrat • Galen • 4000 yıl önce yakılan ephedra sinica bitkisinin dumanı astım tedavisinde kullanılmış • Atropa belladona, Datura stramonium dumanları • Sülfür, arsenik, mentol, timol, okaliptus
Modern dönem • Ölçülü doz inhaler 1956 Medihaler • Kuru toz inhaler 1960 • Multidoz Kuru toz inhaler 1970 • Günümüzde yılda 440 milyon kutu aerosol üretilmektedir
Niçin İnhalasyon Tedavisi? • Hedef bölge olan hava yoluna ilaç direkt uygulanabilir • Hızlı etki başlangıcı • Az doz ile istenen etki • Sistemik ve GİS yan etkileri azdır • Nisbeten rahat uygulanır
İNHALE İLAÇLARIN FARMAKOKİNETİĞİ Ağız-orofarinks absorbsiyonu Akciğer absorbsiyonu Mide-barsak absorbsiyonu SİSTEMİK DOLAŞIM Vena porta KC inaktivasyonu İdrarla eliminasyon İlk geçiş etkisi
Taneciklerin havayolunda dağılımı > 5 µ Çarpma (impaction) 1-5 µ Çökme (sedimentasyon) < 1 µ Gaz gibi davranır
Parçacıkların Etki Yerleri Bölgesel Toplanma Partikül çapı mikron Etkinlik Güvenlik Yutulursa GİS emilim Ağız/ Özofagus > 5 Klinik etkisi yok Ardından akciğerdenemilim 1 – 5 Büyük havayolu Klinik etki Bazı lokal klinik etkiler Yüksek sistemik emilim < 1 Periferik havayolu ve alveol
İlacın akciğere ulaşabilmesi • Parçacığın • boyutuna • şekline • yoğunluğuna • solid veya katı fazda oluşuna bağlıdır • İnhalasyon cihazının tipi • Kullanım tekniği • Havayolu obstrüksiyonu • İlaç molekülü
ÖDİ/ KTİ Küçük volüm Kullanıma hazır Stabil obstrüktüf hastalıklarda Jet /Ultrasonik nebulizer Daha yüksek volüm > 1 ml Hazırlama süreci gerekir Ciddi solunum yetmezliği, astım atağı, KOAH alevlenmesi, Kistik fibroz 4 Tip İnhaler Cihaz
Ölçülü Doz İnhalatörler (ÖDİ) • Metal hazne içindeki ilacı atmosfere püskürten araçtır • Küçük ilaç deposu • Tek dozluk ölçü odacığı • Valv çubuğuna baskı ile ilaç dışarı püskürtülür • Aerosol bulutu oluşur
Ölçülü Doz İnhalatörler (ÖDİ) • Metal haznede • İtici (propellent) gaz (basınç altında sıvı halde) • İlaç • Gazda çözünmüş olarak veya solid mikropartikül halde • Surfaktan • fiziksel stab. • Kümeleşme önleme, • valv sürtünmesini azaltma • İlaç daha hafif olduğu için sıvının yüzeyindedir ve kullanım öncesi çalkalama gereklidir
Ölçülü Doz İnhalatörler (ÖDİ) Orofarengeal Birikim • Üst solunum yolunda %80 ve yutulur • Alt sol yoluna ulaşım %7-11 • İnhale KS buradan kolay emildiğinden yan etki oranı yüksektir • İdeal Teknik: Yavaş inhalasyon hızı ile nefes alınması ve nefesin 10 sn tutulmasıdır
İtici gaz (propellant) Kloro floro karbon (CFC) • CFC (freon gazı) • CFC tatsız, yanıcı değil • Püskürünce hızla buharlaşır • Taşıdığı partiküller ileri hareketine devam eder
İtici gaz (propellant) Hidro floro alkan (HFA) • Klor içermiyor • Ozon tabakasına zarar vermez • Ancak küresel ısınmaya katkısı var
ÖDİ Avantajları • Çabuk kullanım • Kolay taşıma • Çok doz içermesi
ÖDİ DezavantajlarıTeknik Nedenler • El-Nefes koordinasyonu şarttır • Ventilasyonu yetersiz hastalar etkin kullanamaz • İlaç orofarinkste fazla birikir ve yan etki riski artar; Aerosolün yüksek çıkış hızı (30-50 m/sn) ve büyük tanecik çapı (30 mic) • Cihazda kalan ilaç tam olarak bilinemez, aniden bitebilir
MDI spacer Ağızda birikimi azalttığı için özellikle inhaler KS kullanımında önerilmiştir
Chest. 2002;121:871-876 The SmartMist was 100% accurate, The Doser CT was 94.3% and MDILog was90.1% All three devices are sufficiently accurate to monitor adherence in most clinical settings
Freon (CFC) • Soğuk Freon Etkisi • orofarenkste irritasyon öksürüğü ve bronkospazma neden olabilir • Ozon tabakasına zararlı • Kardiyak aritmiler • Düşük ısıda etki azalır: 0 C de CFC buharlaşmaz ve tanecikler büyür
Evohaler Salbutamol Flutikazon BDP Levalbuterol Budesonide Formoterol HFA içeren MDI (CFC-free)
Therapeutic Ratio of Hydrofluoroalkane and Chlorofluorocarbon Formulations of Fluticasone Propionate Fowler SJ., Chest, 2002
KTI lerin sınıflandırması Tek DozCihazlar Aerolizer formoterol capsule single HandiHaler tiotropium capsule single Çoklu tek doz Cihazlar Diskhaler fluticasone blistercassette zanamivirblistercassette Çoklu doz Cihazlar Turbuhaler budesonidereservoir 200 Turbuhaler budesonide/formoterolreservoir 120 Diskus salmeterol blister strip 60 Diskus salmeterol/fluticasone blister strip 60
Lung depostion form a budesonide Turbohaler measured by gamma scintigraphy Borgstrom et al Eur Respir J 1994;7:69-73 Total lung deposition (% of inhaled dose) 30L/min 60L/min Inspiration Rate
FAST vs SLOW INHALATION USING 500mcg TERBUTALINE via A TURBOHALER (n=10 ASTHMATICS) FEV1, MMFR & PEFR FOR FAST > SLOW BUT N.S. LUNG DEPOSITION (% OF THE DOSE) 60L/min30L/min Newman et al Int J Pharm 1991
Cihaza Bağlı Faktörler • Cihaz • ÖDİ: • Taşınabilirlik, tedavi süresi, Tekrar aynı dozu verme, Koordinasyon,İlacın uygunluğu, spacer kullanımı, İtici gaz • KTİ: • Taşınabilirlik, tedavi süresi,Nefesle tetikleme,Akım gücü gerektirmesi,İlaç hazırlama,Doz sayısı göstergesi, İlacın uygunluğu, İç direnç, Maliyet • Aerosol • Parçacık boyutu, hızı, fiziko kimyasal özellikler
Hastaya bağlı faktörler • Yaş • Kooperasyon • Cihaza uyum • Havayolu anatomisi • Soluk alma paterni • Hastalık
Lung Deposition of ICS Dose to the lungs MDIs Ciclesonide 52% Fluticasone 16% Budesonide 5-12% BDP HFA MDI 51% DPIs Budesonide Turbuhaler 17-39% Budesonide Novolizer 19-32% Budesonide Airmax 28-30% One flow rate Budesonide Clickhaler 27% Fluticasone Diskus 13%
TOTAL LUNG DEPOSITION AND DISTRIBUTION OF TERBUTALINE IN THE LUNG FOLLOWING INHALATION USING A TURBOHALER AND MDI CENTRAL ZONE INTERMEDIATE ZONE PERIPHERAL ZONE TOTAL LUNG % DEPOSITION MDI TURBOHALER Borgstrom & Newman Int J Pharm 1993;97:47-53
Aynı Kişideki Farklılıklar % coefficient of variability 60 52.0% 50 42.4% 40.4% 40 35.9% 31.8% 30 20 10 0 Volumatic Easi-Breathe Accuhaler Turbohaler Evohaler pMDI Device Aswania O et al. J Aerosol Med 2004; 17(3): 231-8.
A review looking systematically at the clinical effectiveness and cost-effectiveness of inhaler devices in asthma and COPD
Only randomized controlled trials (RCT) • (394 trials-years 1982 to 2001) assessing • inhaled corticosteroid, • B2-agonist • anticholinergic agents delivered by • MDI, • MDI with a spacer/holding chamber, • nebulizer, • DPI • Only 59 (primarilythose that tested B2-agonists) proved to have usable data
Sonuç • Araştırılan klinik durumlarda herhangi bir hasta grubundaki etkinlikleri yönünden cihazlar arasında anlamlı farklılık bulunmamıştır • Yan etkiler minimal raporlanmış ve verilen doz arttıkça artış göstermiştir • Tüm inhale cihazlar doğru teknik ve inhalasyonla kullanıldığında hastalarda benzer etkinlik sağlamışlardır
Aerosol Delivery of Short-Acting B2-Agonists in theHospital Emergency dept • SABA in the ED: nebulizer=MDIs with spacer • improving pulmonary function • reducing symptoms of acute asthma • inboth adult and paediatric patients (quality of evidence:good). • SABA in the ED: DPI = nebulizer=MDIs with spacer • in adults • data is inadequate(quality ofevidence: low) • Heart rate in the ED : nebulizer> MDIswith spacer (quality of evidence: good)
Recommendations • 1. Both the nebulizer and MDI with spacerare appropriate for the SABA in the ED • Qualityof evidence: good • net benefit: substantial • strength of recommendation: A • 2. Data for DPIs are limited • Quality of evidence: low • net benefit:none • strength of recommendation: I
Cihaz seçiminde göz önünde tutulacak ölçütler • Hastanın cihazı doğru kullanabilmesi • Hastanın cihaz tercihi • İlaç-cihaz uyumu • Cihazın hastaya doğru şekilde açıklayacak zaman ve altyapı olmaması veya izlem yapılamayacak olması • Tedavi giderleri ve sosyal güvence • Quality ofevidence: low • net benefit: substantial • Strengthof recommendation: B
Aerosol Delivery of SABA in theInpatient Hospital Setting • SABA in the inpatient:nebulizer=MDI with spacer • pulmonary function response (quality of evidence: good) • Recommendations: • 1. Both nebulizers and MDIs with spacerare appropriate for use in the inpatient setting • Quality of evidence: good • Netbenefit: substantial • strength of recommendation:A • 2. Data for DPIs are limited • Quality of evidence: low • net benefit:none • strength of recommendation: I
Aerosol Delivery of SABA for Asthma in theOutpatient Setting • SABA in the adult and paediatric outpatient:MDI=DPI • pulmonary functionresponses • symptom scores • heart rate • (quality of evidence: good) • SABAin the outpatient: MDI =MDI with spacer • pulmonary function responses(quality of evidence:low) • Data for nebulizers are limited • (quality of evidence: low)
Recommendations • 1. Both the MDI with or without spacerand DPIare appropriate for the SABA in outpatient • Qualityof evidence: good • net benefit: substantial • strength of recommendation: A • 2. Data for DPIs are limited • Quality of evidence: low • net benefit:none • strength of recommendation: I