Download
1 / 27
410 likes | 1.34k Views
زبان و ادبیات فارسی. adabiyeh.persianblog.ir. بسم الله الرحمن الرحيم. فصل چهارم شكفتن “. در زندگي ،مطالعه ي دل غنيمت است خواهي بخوان وخواه نخوان ،ما نوشته ايم
E N D
زبان و ادبیات فارسی adabiyeh.persianblog.ir
فصل چهارم شكفتن“
در زندگي ،مطالعه ي دل غنيمت است خواهي بخوان وخواه نخوان ،ما نوشته ايم در زندگي ،شناخت وبررسي احساس و انديشه ،فرصت خوبي است،ما اين نكته را نوشته ايم مي خواهي به آن عمل كن يا گوش نكن معاني لغات:مطالعه:بررسي،ديدن/غنيمت:سود،بهره آرايه ها: مطالعه و خواندن ونوشتن:مراعات نظير واج آرايي“خ“و“ن“ دل :مجازا وجود
ميرزاعبدالقادر بيدل دهلوي(1133-1054ه.ق) وي در عظيم آباد هندوستان،متولد شد واز شاعران بزرگ فارسي زبان به شمارمي رود .او در آثار خويش ،انديشه هاي لطيف عرفاني را با مضامين پيچيده درآميخت وشيوه ي بيان وسبك ويژه اي را به كار بست.
نوجوانی تولد دوباره ی انسان است.در این مرحله پر تب و تاب،نوجوان،افزون بر رابطه با خود،نیازمند دو چشم دیگر که نوجوان را ببیند و به او بگوید ،کیست و چگونه است ؛از همین جاست که دوستی و ارتباط با دیگران آغاز می شود.این ارتباط ،وابسته به نیاز درونی است که به نوجوان کمک می کند تا به خود شناسی برسد.دیگران،زبان نقد او و پنجره هایی که در برابر دیدگان پرسشگر وی گشوده شده اند.
دوستان واقعی،راه نیک بختی را به ما نشان می دهند و همراهان خوبی هستند. آن ها مثل آیینه همان قدر که خوبی ها را پیش چشم می آورند عیب ها را هم به ما می نمایانندو مهم تر آن که این همه را بی صدا و بی هیاهو،باز می گویند.رسم دوستی،شکستن آیینه نیست؛درست ان است که خود را اصلاح کنیم. آینه،چون نقش تو بنمود راست *** خود شکن آیینه شکستن خطاست نظامی گنجه ای
جوانی گه کار و شایستگی است گه خود پسندی و پندار نیست چو بفروختی از که خواهی خرید؟ متاع جوانی به بازار نیست غنیمت شمر،جز حقیقت مجوی که باری است فرصت،دگر بار نیست مپیچ از ره راست بر راه کج چو در هست ،حاجت به دیوار نیست ز آزادگان بردباری و سعی بیاموز آموختن عار نیست
به چشم بصیرت به خود در نگر تو را تا در آیینه ،زنگار نیست همی دانه و خوشه ،خروار شد زآغاز هر خوشه خروار نیست همه کار ایام درس است و پند دریغا که شاگرد هوشیار نیست پروین اعتصامی
پروین اعتصامی: شاعر پر آوازه ی زبان فارسی است برجسته ی زبان فارسی و انقلاب اسلامی است که در سال 1285 شمسی در شهر تبریز دیده به جهان گشود.سروده های او در زمینه ی موضوع های اجتماعی،اخلاقی و انتقادی است و حالتی اندرز گونه دارد.پروین در سال 1320 خورشیدی درگذشت؛آرامگاه وی در شهر قم،کنار صحن حضرت معصومه(س)قرار گرفته است.دیوان اشعار اثر او می باشد.
آیینه چون نقش تو بنمود راست خود شکن آیینه شکستن خطاست معنی: اگرآیینه عیب های تو را به درستی نشان داد نباید آیینه رابشکنی بلکه درست آن است که خودت را اصلاح کنی آرایه ها: راست و خطا تضاد دارند خودشکستن =کنایه از اصلاح کردن خود *شکن و شکستن هم خانواده اند
قالب شعر:قطعه شعر ازپروین اعتصامی جوانی گه کار و شایستگی است گه خودپسندی و پندار نیست معنی دوره ی جوانی دوره ی کار و نشان دادن لیاقت است 0زمان تکبر و خیال پردازی نیست0 لغت گه=زمان(مخفف گاه)/شایستگی=لیاقت-شایسته بودن/خودپسندی=غرور و خود خواهی/پندار=خیال-وهم نکته ی دستوری جوانی و شایستگی=مشتق/خودپسندی=مشتق مرکب/پندار=ساده
چو بفروختی از که خواهی خرید متاع جوانی به بازار نیست معنی اگر دوران خوشی جوانی را از دست دادی دیگر نمی توانی آن را بدست آوری زیرا جوانی را درهیچ کجا نمی فروشند0 لغت متاع=کالا-جنس آرایه های ادبی متاع جوانی :اضافه ی تشبیهی/فروختن و خریدن و متاع و بازار:مراعات نظیر/بازار :استعاره از دنیا نکته ی دستوری بفروختی:ماضی ساده(ساخت قدیم)/که:(چه کسی؟)ضمیر برسشی/خواهی خرید:فعل مستقبل(آینده)
غنیمت شمر،جز حقیقت مجوی که باری است فرصت،دگر بار نیست معنی قدر جوانی خود را بدان و به دنبال حقیقت باش زیرا فرصت زندگی برای هر شخص یک بار بیش تر نیست. لغت باری:یک بار دیگر فرصت:وقت مناسب برای انجام کاری
مپیج از ره راست بر راه کج چو در هست،حاجت به دیوار نیست معنی همان طوری که برای داخل شدن از در استفاده می شود نه دیوار،تو هم تا وقتی که راه راست وجود دارد از بی راهه نرو.(از راه راست منحرف نشو و به سمت کار های ناشایست نرو) آرايه ها راست و كج:تضاد/در و ديوار:مراعات/بر و در:جناس/راه راست به در و راه كج به ديوار تشبيه شده./مصراع دوم تمثيل است. نكته ي دستوري مپيچ:فعل نهي/هست به معني وجود داشتن فعل غير اسنادي است.
ز آزادگان،بردباري و سعي بياموز،آموختن،عار نيست معني از انسان هاي جوانمرد،شكيبايي و تلاش را ياد بگير و بدان كه آموختن از انسان هاي ديگر،ننگ نيست. لغت آزادگان:جوانمردان،وارستگان/بردباري:شكيبايي/سعي:تلاش/عار:ننگ،عيب،باعث سرافكندگي نكته ي دستوري آزادگان و آموختن:مشتق/بياموز:فعل امر/عار:مسند
به چشم بصيرت به خود،درنگر تو را در آيينه،زنگار نيست معني تا وقتي كه،دل تو دچار آلودگي گناه نشده با بينش و بصيرت در وجود خودت و كار هايت،انديشه كن. لغت بصيرت:بينش،بينايي/زنگار:زنگ،تيرگي آرايه ها چشم و نگر:مراعات نظير/آيينه:استعاره از دل/زنگار:استعاره ازتيرگي،لغزش و گناه/تكرار (ر)واج آرايي نكته دستوري در نگر فعل پيشوندي/ تا(تا وقتي كه):پيوند وابسته ساز/ (را):فك اضافه تا در آيينه ي تو/ نيست(وجود ندارد):غير اسنادي
همی دانه و خوشه،خروار شد ز آغاز ،هر خوشه خروار نیست معنی قطعأ با جمع شدن دانه ها و خوشه ها،خرمن به وجود می آید.هیچ دانه و خوشه ای در آغاز،خرمن و خروار نبوده است. لغت خوشه:چند دانه ی به هم بیوسته/خروار:واحد اندازه گیری وزن،مقدار زیادی از هر چیز آرایه ها دانه و خوشه و خروار:مراعات نظیر/واج آرایی خ/ تکرار واژه های خوشه و خروار:تکرار نکته ی دستوری ((همی))در این جا به معنی قطعأ و همانا است و قید تأکید می باشد.
همه کار ایام درس است و پند دریغا که شاگرد هشیار نیست معنی روزگار،سراسر درس عبرت است اما،افسوس که انسان آگاه و هوشیاری وجود ندارد که از این همه درس،پند و عبرت بگیرد. لغت ایام:جمع یوم،روزها/دریغا:افسوس آرایه ها درس و شاگرد:تناسب/تلمیح به حدیث حضرت علی(ع):ما اکثر العبر و اقل الاعتبار:عبرت ها چه بسیارند و عبرت پذیران ،اندک. نکته دستوری بیت از چهار جمله تشکیل شده است./در مصراع اول،فعل ((است))بعد از پند حذف شده است/دریغا:شبه جمله
خودارزیابی 1)نویسنده به چه نوع ارتباط هایی در دوران نوجوانی اشاره کرده است؟ رابطه با خود،رابطه با دوستان و دیگران یا افراد جامعه 2)ویژگی های مشترک آینه و دوست را بنویسید. دوستان ما مانند آیینه همان قدر که خوبی ها را بیش چشم می آورند ،عیب ها را هم به ما می نمایانند و مهم تر آن که این همه را بی صدا و بی هیاهو،باز می گویند. 3)به نظر شما چه ارتباطی میان متن و شعر درس وجود دارد؟ هر دو اشاره به این دارند که ما باید قدر جوانی و نوجوانی خود را بدانیم و فرصت را غنیمت شماریم.
دانش هاي زباني وادبي نكته اول به جمله هاي زير توجه كنيد: نوجواني تولد دوباره ي انسان است. اگر باران ببارد آسمان صاف وپاك مي شود. دوستان واقعي،راه نيك بختي را به ما نشان مي دهندوهمراهان خوبي هستند.
جمله اول داراي يك فعل است.اما جمله دوم وسوم،بيش از يك فعل دارند.به جمله اول جمله ساده و به جمله هاي دوم وسوم غير ساده مي گويند. به نظرشما جمله ي دوم وسوم چه تفاوتي با هم دارند؟ جمله هاي غيرساده تركيبي از دو يا چند جمله اندوبر دو نوع هستند.در نوع اول جمله اي است كه يكي از جمله هاي آن بدون ديگري ناقص است؛يعني اين جمله ها از نظر معنايي به يكديگر وابسته هستند.
نکته دوم دراین درس با واژه نقد رو به رو شدید. نقد به معنای بررسی میزان درستی یا نادرستی چیزی است. نقدباید سنجیدهودرست باشد؛یعنی اگر رفتار کسی را نقد می کنیم برای آن،دلیل قانع کننده داشته باشیم. اگرمتن یا اثری را نقد می کنیم،برای زیبایی یا نارسایی آن دلایل منطقی داشته باشیم. در نقد فقط عیب ها و کاستی ها نباید دیده شود؛کار نقد،یافتنقوت ها و زیبایی هاهم هست.هدف از نقد،بهبود و اصلاح رفتار،گفتار ونوشتاراست. اگر یک اثر ادبی را برسی، نقد و تحلیل کنیم،به این عمل،نقد ادبیمی گویند
نوشتن 1 - سه جمله ي غير ساده از متن بيابيد و بنويسيد. ارتباط وابسته به نياز دروني است كه به نوجوان كمك مي كند تا به خودشناسي برسد. ديگران،زبان نقد او وپنجره هايي هستندكه در برابرديدگان پرسشگر وي گشوده شده اند. آن ها مثل آيينه همان قدر كه خوبي ها راپيش چشم مي آورند،عيب هارا هم به ما مي نمايانند.
2- مترادف واژه هاي زير را از درس بيابيد وبنويسيد. غرور:خودپسندي سعادت:نيك بختي غوغا: هياهو عيب:عار نصيحت:پند صبر:بردباري
4- پنج واژه ساده از متن درس بیابید و با آن ها یک بند درباره ی نوجوانی بنویسید. پس از 13ـ14 سال تولد انسان زمانی است که همه اورا نوجوان خطاب می نمایند.زمانی است که دوستی و ارتباط او با دیگران فرق خواهدکرد.زمانی است که باید گوش هایش دقیق بشنوند و چشم هایش دقیق ببینند تا بتواند زندگی رادرک کند.زمانی که همه باید با او مثل آینه رفتار کنندوتمام واقعیت هارا بگویند.علاوه براین ها در سن نوجوانی خود شخص نیز باید از لحاظ رفتاری ،اخلاقی و ... خودرا اصلاح کند واز آن حالت کودکانه خارج شود
6- املا هرگاه واژه هایی به کلماتی هم چون عیسی...افزوده شوند،شکل املایی این گونه کلمه ها با الف نوشته میشود؛مانند:عیسای مسیح
