1.7k likes | 2k Views
دانش گ اه پ يام نور. دانشكده علوم انساني گ روه زبان وادبيات فارسي. نام درس : نقد ادبي. نام اثر : نقد ادبي مولفان : دكتر عبدالحسين زرين كوب ،دكتر حميد زرين كوب. تعداد واحد : دو واحد تهيه كننده:دكتر نر گ س محمدي بدر. معرفي كتاب نقد ادبي. كتاب شامل چ هار فصل به شرح ذيل است :
E N D
دانشگاهپيامنور دكتر نرگس محمدي بدر
دانشكده علوم انساني گروه زبان وادبيات فارسي دكتر نرگس محمدي بدر
نام درس : نقد ادبي دكتر نرگس محمدي بدر
نام اثر : نقد ادبي مولفان : دكتر عبدالحسين زرين كوب ،دكتر حميد زرين كوب دكتر نرگس محمدي بدر
تعداد واحد : دو واحد تهيه كننده:دكتر نرگس محمدي بدر دكتر نرگس محمدي بدر
معرفي كتاب نقد ادبي كتاب شامل چهارفصل به شرح ذيل است : • تعريف نقد و اقسام نقد • مسايل نقد ادبي در ايران و شناخت شعر و نثر • مسايل نقد ادبي در يونان • آثار مهم نظم و نثر فارسي با ذكر نمونه دكتر نرگس محمدي بدر
نقد ادبي • اهداف كلي: تحليل آراي بلاغي ادبا در باره ي زيبايي آثار ادبي از لحاظ لفظ و معني و صورت و موسيقي كلمات دكتر نرگس محمدي بدر
تعاريف و انواع نقد • تعريف نقد ونقد ادبي : • نقد در لغت جدا كردن دينار ودرهم و سره ناسره وتمييز دادن خوب از بد است. دكتر نرگس محمدي بدر
تعاريف و انواع نقد • نقد در اصطلاح ادب، تشخيص محاسن ومعايب سخن و نشان دادن بد و خوب اثر ادبي است. دكتر نرگس محمدي بدر
اهميت وفايده نقد ادبي • نقد ادبي تاثير واقعي آثار هنري را توجيه مي كند و خط سير ذوق و هنر را در هر زمان معلوم مي دارد. دكتر نرگس محمدي بدر
اهميت وفايده نقد ادبي • نقد ادبي وقتي مفيد خواهد بود و ارزش و اهميت دارد كه دور از شايبه اغراض باشد و قضاوت راستين و بينش و آ گاهي مايه هاي اصلي آن را تشكيل دهد . دكتر نرگس محمدي بدر
حدود و امكان نقد ادبي • منتقد بايد به بحث در باب جوهر و معني و مضمون يك اثر ادبي نيز بپردازد. • هدف وغرض خاص شاعر يا نويسنده را • بازگو كند . دكتر نرگس محمدي بدر
حدود و امكان نقد ادبي • منتقد در نقد معني يك اثرادبي بايد ديد گاه واقعي شاعر يا نويسنده را پيداكند. • منتقد خود نبايد با زمينه هاي فكري خاص يا احساسات شخصي خويش به نقد يك اثر ادبي بپردازد. دكتر نرگس محمدي بدر
حدود و امكان نقد ادبي • منتقد گذشته از نقد معني و محتوا، مي بايد به نقد لفظ و شكل ظاهر نيز توجه كند دكتر نرگس محمدي بدر
حدود و امكان نقد ادبي • منتقد بايد نشان دهد كه زيبايي هاي ظاهري يا لفظي كه غالبا تا حد زيادي مايه ايجاد هيجان و شورا نگيزي يك اثر ادبي مي شود ، چه ارزش و اهميتي دارد. دكتر نرگس محمدي بدر
كاملترين نوع نقد • كاملترين نوع نقدآن است كه به كامل ترين شناخت و جامع ترين ديدها مبتني باشد. دكتر نرگس محمدي بدر
انواع نقد ومكتب هاي نقادي • نقد لغوي • نقد فني • نقد زيبايي شناسي • نقد اخلاقي دكتر نرگس محمدي بدر
انواع نقد ومكتب هاي نقادي • نقد اجتماعي • نقد روانشناسي • نقد تاريخي دكتر نرگس محمدي بدر
انواع نقد ومكتب هاي نقادي • عده اي از مكتب هاي نقادي مربوط به شكل ظاهر صورت هاي عيني يك اثر ادبي است • تعدادي نيز مربوط به محتوا و درون مايه اثر است. دكتر نرگس محمدي بدر
نقد لغوي • منظور از نقد لغوي بررسي و ارز يابي كاربرد زبان و اصول و قواعد آن را در يك اثر ادبي است اعم از شعر يا نثر است. دكتر نرگس محمدي بدر
نقد لغوي • كاربرد كلمه • خلق تعبيرات و تركيبات زيبا و درست • خلق تعبيرات و تركيبات خوش آهنگ • نحوه قرار كرفتن هر كلمه در جمله مواردي است كه در نقد لغوي از آن بحث مي شود . دكتر نرگس محمدي بدر
نقد فني • نقد فني بحث در چگونگي كاربرد فنون بلاغي در شعر و نثر و ارزش واعتبار آن است. • در ادب فارسي”رشيد الدين وطواط“و“شمس قيس رازي“ در نقد فني كار كرده اند. دكتر نرگس محمدي بدر
نقد زيبايي شناسي • بررسي جوهر هنر دور از محتواي خاص آن است. • مكتب ادبي” پارناس “يا ” هنر براي هنر“ نيز در فرانسه ، نوعي بيان و توجيه نقد زيبايي شناسي ادبي است. دكتر نرگس محمدي بدر
نقد اخلاقي • در آن ازرش هاي اخلاقي را اصل و ملاك نقادي شمرده اند. • بيشتر متفكران قديم براي شعر وادب فايده تربيتي واخلاقي قايل اند . دكتر نرگس محمدي بدر
نقد اجتماعي • نشان دادن ارتباط ادبيات با جامعه و تاثير جامعه در ادبيات وهم چنين ادبيات در جامعه است . دكتر نرگس محمدي بدر
نقد تاريخي • اگر منتقدي براي تحليل يك اثر ادبي • حوادث تاريخ را مورد بررسي قرار دهد • به بحث در باب حيات شاعران و معاصران او ويا روابط او با هم عصران بپردازد • به تحقيق در باب اسناد ويا صحت و سقم نسخ كتاب و چگونگي تصحيح اثرتوجه نمايد • به جستجوي اشارت و حوادث تاريخي بپردازدبه نقد تاريخي پرداخته است . دكتر نرگس محمدي بدر
نقد روان شناسي • در اين شيوه نقاد سعي مي كند جريان باطني و احوال دروني شاعر و نويسنده را ادراك وتبيين نمايد و قدرت و استعداد هنري و ذوق وقريحه او را بسنجد ونيروي عواطف وتخيلات وي را تعيين نمايد . دكتر نرگس محمدي بدر
شعر • كلامي است موزون كه از تلفيق و تركيب خيال و انديشه به وجود مي آيد. دكتر نرگس محمدي بدر
مهمترين اجزاي تركيب كننده شعر • گذشته از ”محتوا“، “ درون مايه“،“شكل ظاهري“ و ”شكل ذهني“، عبارت است از : وزن ، قافيه ، لفظ و قالب . دكتر نرگس محمدي بدر
شعر • در شعر فارسي دو نوع وزن وجود دارد: • وزن عروضي • وزن نيمايي دكتر نرگس محمدي بدر
انواع وزن در شعر فارسي وزن نيمايي وزن عروضي دكتر نرگس محمدي بدر
قافيه در شعر فارسي • قافيه در شعر فارسي وسيله ارتباط ابيات و نمودار تناسب و وحدت شعر است دكتر نرگس محمدي بدر
قالب شعر • قالب نيز در شعر اهميت دارد زيرا هر قالبي محتواي خاصي را ارائه مي دهد . دكتر نرگس محمدي بدر
قالب هاي مهم شعر فارسي • در شعر فارسي قالب هاي مهم ازقديم:قصيده، مثنوي، غزل و رباعي بوده است . • مي توان قالب تازه اي كه نيما آورده است،قالب نيمايي ناميد. دكتر نرگس محمدي بدر
شكل ذهني شعر • شكل ذهني شعر: فضاي عاطفي شاعرانه و خيال ا نگيزكه هم القاي معني مي كند و هم مايه تحريك و تهييج نفوس . دكتر نرگس محمدي بدر
محتوا • محتوا: فكر وانديشه يا هدف و غرض خاصي كه شاعر از سرودن شعر دارد . دكتر نرگس محمدي بدر
شعرفارسي ازنظرمحتوا • شعرفارسي ازنظرمحتوا چند نوع است: حماسي، غنايي، اخلاقي، مذهبي، فلسفي، عرفاني، اجتماعي و سياسي . دكتر نرگس محمدي بدر
تقسيمات شعرفارسي با توجه به محتوا دكتر نرگس محمدي بدر
سبك شعر • چگونگي كاربرد اجزا وموارد مختلف • تاثير وجود شخصيت شاعر و استقلال هنري و نيز تاثير محيط طبيعي واجتماعي زند گي شاعر را نشان مي دهد. دكتر نرگس محمدي بدر
عواملي كه در ايجاد سبك شعرموثرند • احوال نفساني فردي • محيط اجتماعي و طبيعي دكتر نرگس محمدي بدر
سبك شعر • قديمي ترين كسي كه در باره سبك شعر سخن گفته است يك نقاد يوناني به ” ديميتريوس“ است دكتر نرگس محمدي بدر
نظر ديميتريوس در تقسيم سبك ها • وي سبك ها را به 4 دسته تقسيم كرده است: • سبك عادي، • سبك مجلل ، • سبك آراسته، • سبك قوي . دكتر نرگس محمدي بدر
سبك شعر • از مهم ترين اختصاصاتي كه ” ديميتريوس“ براي سبك والا قايل مي شود : بلاغت، فصاحت، زيبايي، عظمت ، فخامت كلام و... است. دكتر نرگس محمدي بدر
نمودار سبك والا ديميتريوس دكتر نرگس محمدي بدر
سبك شعرفارسي در نظر قدما • سبك شعر در نظر قدما عبارت بوده است از شيوه فكر و بيان خاص شاعر . • سبك شعر فارسي را عبارت مي دانند از مجموع ويژ گي هاي لفظي يا معنوي كه عده اي از شاعران در دوره هايي خاص به گرايش توجه داشته اند . دكتر نرگس محمدي بدر
سبك شعرفارسي • سبك را به معني طرزخاصي از نظم يا نثر يا به عبارت ديگرروش خاص ادراك و بيان افكار به وسيله تركيب كلمات و انتخاب الفاظ و طرز تعبير مي داند . دكتر نرگس محمدي بدر
سبك خراساني • طرزو شيوه ي شاعران خراسان وماوراء نهر است، اين شيوه در اوايل قرن چهارم تا اواسط قرن ششم ادامه دارد. • سبك خراساني دو مرحله دارد: • ساماني • غزنوي و سلجوقي دكتر نرگس محمدي بدر
سبك خراساني داري دو مرحله است دكتر نرگس محمدي بدر
سبك خراساني (دوره ساماني) • در دوره ي ساماني ، ساد گي بيان و كهنگي تعبيرات و اصطلاحات و نيز غلبه كلمات فارسي بر واژه هاي عربي و توجه به توصيفات طبيعي و ساده و محسوس و عيني از ويژ گي هاي شعر محسوب مي شود . دكتر نرگس محمدي بدر