FAİZ ORANI DAVRANIŞI

1. FAİZ ORANI DAVRANIŞI

2. Ödünç Alınabilir Fon Çerçevesi:Tahvil Piyasasında Arz Ve Talep • Talep Eğrisi • Bu analiz bize kupon ödemeleri olmayan ama 1 yılda 1000$lık nominal değerle iskonto edilen tahvilin talebini açıklar. • Eğer tahvil dönüşü 1 yıllık zamansa kazanç oranına eşitliği kazanç vergisiyle ölçülür. • Yani tahvilin getirisini faiz oranı eşitliğinden bulabiliriz. i=faiz oranı =beklenen kar =iskonto edilen tahvilin alış fiyatı F=iskonto edilen tahvilin görünen değeri

3. Bu formül herbir tahvil fiyatının belirli değerinin faiz oranıyla karşılanmasını gösterir. • Eğer tahvil 950$ dan satılırsa; • Farzedelim ki talep edilen tahvil miktarı 100milyar$ olsun.grafikteki A noktası bize karşılaşılan faiz oranı ve tahvil fiyatını gösterir. • Fiyat 900$ olduğunda beklenen getiri; • Grafikteki B noktasında tahvilin talep edilen fiyatı 900$a düştüğünde talep edilen tahvil miktarı 200 milyar$ çıkar.

4. Arz Eğrisi • Bir önemli varsayım 1.grafikteki tahvil talep eğrisi faiz oranı ve tahvil fiyatlarından başka ekonomik değişkenleri kapsar. • Bu aynı varsayımı arz içinde kullanacağız yani diğer değişkenler sabit olduğunda arz edilen miktar ve fiyat arasındaki ilişkiyi ele alacağız. • Fiyat 750$ olduğunda arz edilen miktar 100 milyar $. Fiyat 800$ olduğnda arz edilen miktar 200 milyar $ olur.

5. Piyasa Dengesi • İnsanların satın almak istedikleriyle satmak istedikleri fiyatın eşit olduğu noktada meydana gelir. • Tahvil piyasasında; • Grafik-1 deki arz ve talebin kesiştiği C noktası denge noktasıdır. Denge fiyatı=850$ denge miktarı=300milyar$ • Tahvil fiyatı çok yükseldiğinde mesela 950$ olduğunda piyasada kadar arz fazlası söz konusudur. • Böyle durumda fiyatlar düşer ta ki denge söz konusu oluncaya kadar. • Eğer fiyatlar çok düşerse örneğin 750$ civarına talep edilen E ye karşılık F noktası arz edilir böle bir durumda talep fazlası söz konusudur. • Böyle durumda fiyatlar artar ta ki denge noktasına kadar. • Faiz oranları aşağıya çekildiğinde tahvil fiyatları dengenin üstünde olur bu da aşırı arzı doğurur. • Keza faiz oranlarını yukarı çekersek talep fazlası olur.

7. Grafik 1 de herbir tahvil için çizilmiş.çünkü tahvilin faiz oarnı ve fiyatları ters ilişki içinde. • Grafik-2 de talep eğrisi yukarı doğru eğilimli. • Halbuki bu talep analizlerimizle tamamen uyumlu. • Çünkü miktar ve fiyat arasında negatif ilişki var. • Firmaların arz ettikleri tahvil talep edilen kredilere eşdeğerdir. • Böylece arz eğrisi her faiz oranı değeri için talep edilen kredi miktarı diye adlandırılabilir.

9. Talepteki Değişmeler • SERVET • Ekonomi hızlı bir şekilde büyümeye başladığında konjonktürel dalgalanmadaki büyüme serveti artırır. • Servetteki artış talebi artırır ve talep eğrisini sağa kaydırır.

10. Beklenen yüksek faiz oranı gelecek talebi uzun dönemde azaltır ve sola kaydırır.

11. 2.Beklenen Getiri • Yüksek beklenen getiri uzun dönemde talep eğrisini sola kaydırır. Faiz oranı düşer.

12. 3. Risk • Eğer tahvilin riski artarsa tahvil talebi düşer ve talep eğrisi sola kayar.

13. Likidite • Tahvil likiditesi artarsa tahvil talebi artar ve talep eğrisi sağa kayar.

14. Arz Eğrisindeki Değişmeler • Beklenen Yatırım Fırsatları • Ekonomi hızlı bir şekilde büyüdüğünde konjonktürel dalgalanma artar yatırım fırsatlarının karlılığı artar,faiz oranları artar. • Tahvil arzı düşer ve arz eğrisi sağa kayar.

15. Beklenen Enflasyon • Beklenen enflasyon arttığında tahvilin arzı artar ve arz eğrisi sağa kayar.

16. Devlet Faaliyetleri • Bütçe açığı fazlaysa hazine daha fazlaysa tahvil satar ve arz edilen miktar,fiyat ve faiz oranı artar. • Yüksek bütçe açığı arzı sağa kaydırır.

17. Beklenen Enflasyon Değişimi: Fisher Etkisi • Farzedelim ki başlangıç enflasyon oranı %5 ve başlangıç arz ve talep eğrisi ve . şekildeki 1 noktasında piyasa dengededir. • Eğer enflasyon % 10 olursa tahvilin beklenen getirisi azalır. Talepdeki düşme sonucu talep eğrisi sola kayar. • Hiçbir tahvil fiyatı ve faiz oranı gerçekteki borçlanma maliyetinden aşağı olamaz. Çünkü arzdaki artış arz eğrisini sağa kaydırır. • Beklenen enflasyon artarsa nominal faiz oranı artar buna fisher etkisi denir.

18. bu grafik bize konjonktürel dalgalanmadaki genişlemenin faiz oranına etkisini gösterir. • Konjonktürel dalgalanma genişlediğinde ulusal gelir artar.

19. Likidite Tercihi: Para Piyasasında Arz Ve Talep • Ödünç alınabilir fonlar çerçevesinde dengeyi belirleyen para piyasasında arz ve taleptir. • Bunla ilgili alternatif model keynes tarafından geliştirildi. • Keynes analizinde farzedelim ki 2 kategori olsun. • Para ve tahvil. Bu yüzden toplam talep servete eşit olmalı. • Para ve tahvilin arzı para ve tahvilin talebine eşittir. • Fırsat maliyetinden dolayı para talebi ve faiz oranı negatif ilişkilidir. • Tahvilin faiz oranı artarsa fırsat maliyeti artar.

20. A noktasında faiz oranı %25 ve para talebi 100 milyar $ faiz oranı %20 ye düşerse paranın fırsat maliyeti düşer ve talep edilen para miktarı artar.

21. Para Talebinde Kayma • Keynes ‘in likidite tercih analizinde 2 faktörden dolayı talep kayar. • Gelir Etkisi • Ekonomi genişlediğinde ve gelir arttığında servet artar. • Yüksek gelir seviyesinde talep artar ve talep eğrisi sağa kayar. Konjonktürel dalgalanma esnasında gelir artarsa faiz oranı artar.

22. Fiyat Seviyesi • Fiyat artarsa paranın satın alma gücü azalır. Yüksek fiyat seviyesinde talep eğrisini sağa kaydırır.

23. Arzdaki Kayma • Genişletici para politikasından dolayı para arzındaki artış FED tarafından belirlenir ve arz eğrisi sağa kayar. • Para razı artarsa faiz oranı azalır.

24. Para ve Faiz oranı • Para arzındaki artış faiz oranındaki artıştan küçüktür. Bu görüş Friedman tarafından ortaya atılmıştır. • Friedman likidite etkilerini ve faiz oranını bu yüzden düştüğünü doğruşlamıştır. • Ama bu görüş sadece bu teorinin bir kısmı para razındaki artış herşeye eşit olmalı ve diğer etkiler ekonomideki faizi artırır.

25. Gelir Etkisi • Para arzı artarsa ekonomide enflasyon varsa ulusal gelir ve servet artar. • Gelir etkisi para arzını ve faiz oranını artırır. • Fiyat Seviyesi Etkisi • Para arzı artarsa faiz artar. • Beklenen Enflasyon • Yüksek enflasyon oranı faiz oranı ve para arzını artırır.

26. İlk bakışta beklenen enflasyon ve fiyat seviyesi etkileri aynı gibi görünse de ikisi de ayrı etkilere sahiptir. • Farzedilim ki bugünlerde faiz oranı artsın ve bu da daimi olsun ve gelecek yıla kadar sürsün. • Fiyat seviyesi artarsa faiz oranları fiyat seviyesinden dolayı artar. Sadece yıl sonunda fiyat seviyesi arttığında fiyat etkisi maksimum olur. • Gelecek yıl fiyat artışı durduğunda enflasyon oranı sıfıra düşer. • Faiz oranlarındaki artışın sebebi beklenen enflasyondan kaynaklanır. • Beklenen enflasyon etkisi fiyat seviyesini sürekli artırmalı. • Beklenen enflasyon faiz oranlarını yavaşça artırır.

27. panelA • Likidite etkisi diğer etkilerden büyüktür. • Likidite etkisi faiz oranlarını hızlı bir şekilde düşürür.

28. likidite etkisi diğer etkilerden ve düzenlenen enflasyon etkisinden küçüktür.

29. Likidite etkisi beklenen enflasyon ve hızlı düzenlenen beklenen enflasyondan küçüktür.