720 likes | 899 Views
KANSRIJK. Aad van der Vaart. zalig. math-envy. bio-envy. Berkeley, 1988. Amsterdam, 2000. toeval. meetfout, storing, attenuatie, ruis, oprecht toeval, complexiteit, geluk, onberekenbaar, onverwacht. positron emissie tomografie. toeval helpt. radio-actieve stof in bloed.
E N D
KANSRIJK Aad van der Vaart
math-envy bio-envy
toeval meetfout, storing, attenuatie, ruis, oprecht toeval, complexiteit, geluk, onberekenbaar, onverwacht
positron emissie tomografie toeval helpt
radio-actieve stof in bloed veel bloed : veel straling
detector ringen
detectoren hersenen dwarsdoorsnede
detectie annihilatie detectie
B hersenen A
tijd Poisson process
reconstructie C B hersenen A D
beurskoersen moeilijk toeval
tijd aandelenkoers Hewlett Packard (NYSE)
log returns aandelenkoers op tijdstip t
105 % tijd log returns aandelenkoers HP oktober 1987 82 %
dynamisch systeem voorbeeld: X0 0.4 X1 0.96 = 4*0.4*(1-0.4) X2 0.1536 = 4*0.96(1-0.96) X3 0.520028 X4 0.998395
dynamisch systeem tijd
werkelijke waarde histogram 1000 voorspellingen, 1 dag vooruit histogram 1000 voorspellingen, 1 dag vooruit, oktober 1987 return
value-at-risk kwantiel
9 simulaties+werkelijke (Garch(1,1)) werkelijk
financial engineering zeker toeval
optie theorie • Black, Scholes, Merton, 1973: no arbitrage, • Brownse beweging • Harrison, Pliska, 1981: martingaaltheorie
“missende” data (ontbrekende data)
demografie toeval werkt tegen (Jonker, 2000)
Eyam pest register Courtesy: Marianne Jonker
familie reconstitutie Periode: 1580 - 1837 Bron: 26 parochie registers, 110 000 gevallen E.A. Wrigley, R.S. Davies, J.E. Oeppen, R.S. Schofield, 1997 English population history from family reconstitution 1580 - 1837
dood kind dood kind geboorte geboorte geboorte kind kind kind kind kind kind kind kind kind kind huwelijk huwelijk huwelijk persoon 1 dood dood kind dood kind dood man persoon 2 persoon 3 persoon 4 etcetera
langer in leven: meer kans op verhuizing verhuizende mensen ontbreken dus weglaten geeft onderschatting levensduur
bron: Jonker, 2000 50% 4 jaar leeftijd
clinical trials het toeval uitgebuit
vergelijk clinical trial behandeld onbehandeld
semiparametrische statistiek geen historisch toeval
semiparametrische modellen • modellen uit praktijk • mogelijk door betere rekenmethoden • natuurlijke stap in de wiskunde
causaliteit (Lok, 2001)
… corrigeerden statistisch voor de blootstelling aan zonlicht , waardoor het effect van het inhaleren van tabaksrook duidelijk werd. NRC Handelsblad, 6-01-01
bio informatica leven is toeval