1 / 17

Revolucija!

Revolucija!. Milan M. Ćirković Astronomska opservatorija Beograd mcirkovic@aob.bg.ac.yu 20. XI 2008. “3,5 ” naučnih revolucija . Prva : logika, prostor, vreme, broj, uzročnost, holizam, dedukcija cca. 550-200 pre n.e.

brandy
Download Presentation

Revolucija!

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. Revolucija! Milan M. Ćirković Astronomska opservatorija Beograd mcirkovic@aob.bg.ac.yu 20. XI 2008.

  2. “3,5” naučnih revolucija • Prva: logika, prostor, vreme, broj, uzročnost, holizam,dedukcija • cca. 550-200 pre n.e. • Anaksimandar, atomisti, Empedokle, pitagorejci, Eudoks, Aristarh, Hiparh, Arhimed, Euklid

  3. Geocentrični sistem sveta • Hiparh, Aristotel, Ptolomej…

  4. “Kopernikanska revolucija” • Druga: prirodni zakon, racionalnost, indukcija, determinizam, gradualizam • cca. 1543-1687 • Kopernik, Tiho de Brahe, Kepler, Galilej, Dekart, F. Bekon, Hajgens, Njutn • 1687: Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica

  5. Arapska kultura i nauka • cca. 750-1279: jedna od najbriljantnijih civilizacija u istoriji čovečanstva • Kalifat Abasida je omogućio do tada neslućene intelektualne slobode • Al-Horezmi, Avicena, Averoes, Omar Hajjam, Alhazen, Ibn Haldun, Ulugbeg,... • Naročito napredovale matematika i astronomija

  6. Heliocentrička alternativa • Nikola Kopernik (1473-1543) – matematičar, lekar, sveštenik, geograf, diplomata, tek uzgred i astronom... • Studirao u Padovi, bio upoznat sa rezultatima arapskih naučnika, posebno Ulugbegovim merenjem dužine meseca i godine • Prve heliocentrične ideje oko 1514. • Tek na samrti (1543) objavio De revolutionibus orbium coelestium (1. izdanje Nirnberg)

  7. Najznačajniji astronom Renesanse... • Tiho de Brahe (1546-1601) • Uranienborg – prva profesionalna opservatorija u Evropi • 1572: supernova! • 1577: sjajna kometa • Tihov sistem – svojevrsni kompromis geocentrizma i heliocentrizma • “Tihova kletva”

  8. Najveći astrolog u istoriji nauke... • Johan Kepler (1571-1630) – učenik Tihoov, veliki mistik i astrolog • Korigovao Kopernikov sistem uvođenjem eliptičnih orbita

  9. Galilej i pobeda heliocentrizma • 25. VIII 1609, u Senatu Mletačke republike... • U narednih 14 meseci najveći niz posmatračkih otkrića u istoriji nauke Galilejevi sateliti Jupitera Venerine mene (faze)

  10. Suđenje Galileju • 1632: Dijalog o dva sistema sveta • 1633: proces pred Inkvizicijom u Rimu • Ipak se kreće! • Iako se “pokajao”, Galilej biva osudjen na doživotnu robiju, što je promenjeno u kućni pritvor (do smrti 1642. godine) • 1992. godine Jovan Pavle II je zvanično rehabilitovao Galileja, a 2000. godine uvrstio presudu Inkvizicije u najveće greške iz verskih pobuda u istoriji čovečanstva

  11. Trijumf Revolucije doveo je do Prosvetiteljstva • Joseph Wright (1764): Filozof drži predavanje o planetarijumu • Predavač, učenici anonimni: u žiži je sama racionalna potraga za znanjem • Ikonička predstava Doba Prosvetiteljstva • “Nature and Nature’s Laws lay hid in night, God said, Let Newton be, and all was light.” Alexander Pope

  12. Toplista: 10 zabluda o Kopernikanskoj revoluciji • Zagovornici heliocentričnog sistema bili su bolji naučnici od zagovornika geocentrizma. • Pre Revolucije se verovalo da je Zemlja ravna ploča. • Galilej je svojim teleskopom otkrio da se Zemlja okreće oko Sunca. • Đordano Bruno je spaljen na lomači zbog tvrđenja da se Zemlje okreće oko Sunca. • Revolucija je omogućila odbacivanje astrologije, alhemije i ostalih kvazinauka.

  13. Do Revolucije je došlo zahvaljujući novim i boljim empirijskim nalazima. • Heliocentrizam je jednostavniji od geocentrizma. • Revolucija je dovela do mehanicističkog pogleda na prirodu. • Revolucija je predstavljala pobedu naučnog nad religijskim načinom mišljenja. • Revolucija je bila relevantna samo za astronomske/fizičke/prirodne nauke.

  14. Metafizičko ishodište? • “Čovek nigde ne opstaje dugo pre no što izmisli kosmologiju, zato što mu kosmologija obezbeđuje pogled na svet koji prožima i daje značenje svim njegovim delima, praktičnim i duhovnim... Mnoga od najkarakterističnijih postignuća Zapadne civilizacije zavisila su od ove kombinacije zahteva postavljenih pred kosmološku misao.” Thomas Kuhn, The Copernican Revolution (1957)

  15. Hvala na pažnji! PITANJA? SUGESTIJE? KOMENTARI?

More Related