Dwudziestolecie międzywojenne

1. Dwudziestolecie międzywojenne Wstęp do epoki

3. Ważne daty • Termin „dwudziestolecie międzywojenne” związany jest ściśle z ramami czasowymi obejmującymi lata 1918 – 1939. W Polsce wskazuje się na tzw. jasne (radość z niepodległości, z „odzyskanego śmietnika”) i ciemne (nastroje katastroficzne) dziesięciolecie • Warto pamiętać, że istnieje inna propozycja datowania epoki: 1914 -1944/45. Wówczas mielibyśmy do czynienia z trzydziestoleciem.

4. Ważne daty • 1918 – koniec wielkiej wojny, odzyskanie przez Polskę niepodległości • 1920 – wojna polsko – bolszewicka • 1922 – dojście Mussoliniego do władzy, zamordowanie pierwszego polskiego prezydenta Gabriela Narutowicza • 1926 – przewrót majowy, pierwsza transmisja telewizyjna • 1929 – początek wielkiego kryzysu w Europie • 1933 – Adolf Hitler zostaje kanclerzem Niemiec • 1939 – wybuch II wojny światowej

5. Charakter epoki • Ożywienie życia kulturalnego • Początek kultury masowej • Powstanie licznych grup artystycznych • U schyłku epoki pojawienie się nastrojów katastroficznych (przeczucie wybuchu wojny) • Rozwój nowej dziedziny sztuki – filmu • Zmiana mody i obyczajów– „chłopczyce”

6. Nurty filozoficzne • Egzystencjalizm • Freudyzm • Katastrofizm • Behawioryzm

7. Egzystencjalizm • Martin Heidegger – „bycie człowiekiem jest byciem ku śmierci”, człowieka otacza nicość • Karl Jaspers – doświadczenie egzystencjalne może rozwijać się w świecie poszanowania indywidualnej i politycznej wolności • Jean Paul Sartre – życie jako theatrum mundi, stajemy się tacy, jak nas widzą inni – „piekło to inni”

8. Freudyzm • Zygmunt Freud – twórca psychoanalizy, uważał, że przeżycia z dzieciństwa są źródłem nerwic, wyróżnił trzy warstwy osobowości: id, ego, superego

9. Katastrofizm • Oswald Spengler - przeczucie schyłku cywilizacji, upadku kultury, nadchodzącej zagłady, teoria śmierci społeczeństwa

10. Behawioryzm • John Watson – teorię Pawłowa o odruchach warunkowych wprowadził do psychologii człowieka. Twierdził, że ludzkie czynności to nabyte i wyuczone odruchy wynikające z warunków życia i wychowania. Aby poznać człowieka należy obserwować jego zachowanie.

11. Nowe prądy w literaturze • Literatura rozwija się dwutorowo: • nurt klasyczny (szacunek dla tradycji) • nurt awangardowy: futuryzm, dadaizm, surrealizm

12. Awangarda • Poezja teraźniejszości • Negacja tradycji • Nowatorstwo składni, eksperymenty językowe • Ekwiwalnetyzacja uczuć (antysentymentalizm) • Nowe formy zapisu wiersza (forma graficzna)

13. Futuryzm • Bunt przeciw tradycji – Zburzyć muzea! • Pochwała agresji, przemocy, wojny • Oryginalność • Zerwanie z zasadami (również ortograficznymi)

14. Dadaizm • Prymitywizm • Infantylizm • Spontaniczność • Dadaistyczne gaworzenie • Czarny humor

15. Surrealizm (nadrealizm) • Negacja konwencji • Wyzwolenie sztuki z racjonalizmu • Oniryzm • Psychologizm • Oryginalność

16. Nowe prądy w sztuce • Kubizm • Dadaizm • Formizm • Ekspresjonizm • Nadrealizm

17. Kubizm w teorii • Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa cubus • Cechy: geometryzacja, odrzucenie perspektywy, symultanizm, technika kolażu, zniekształcenia proporcji, monochromatyzm, myślenie abstrakcyjne • Przedstawiciele: Pablo Picasso, Georges Braque

18. Kubizm w praktyce

19. Dadaizm w teorii • Cechy: zerwanie z tradycją i racjonalizmem, antyestetyzm, technika kolażu, fotomontażu, wykorzystywanie przedmiotów codziennego użytku jako tworzywa sztuki, absurd • Przedstawiciele: Hans Arp, Max Ernst

20. Dadaizm w praktyce

21. Formizm w teorii • Cechy: wyeliminowanie mimetyzmu, skoncentrowanie się na formie, posługiwanie się kontrastem, elementy kubizmu, • Przedstawiciele: Witkacy, Tytus Czyżewski, Leon Chwistek

22. Formizm w praktyce

23. Ekspresjonizm w teorii • Cechy: zerwanie z realizmem, nawiązywanie do sztuk prymitywnych, ukazywanie ekstremalnych przeżyć ludzkich, rozpaczy, bólu, obłędu, przejaskrawione kolory, deformacja, oniryzm • Przedstawiciele: V. van Gogh, E. Munch, Witkacy

24. Ekspresjonizm w praktyce • Emil Nolde: Maria Egipcjanka

25. Nadrealizm w teorii • Cechy: fascynacja snem, iluzją, swoboda ekspresji, fantastyczne wizje, groza, niezwykłość, tajemniczość, budowanie dziwnego świata z elementów rzeczywistych, którym nadaje się obce cechy, np. metalowi miękkość jedwabiu • Przedstawiciele: Marc Chagall, Salvador Dali

26. Nadrealizm w praktyce

27. …i z powrotem w Polsce, czyli ugrupowania literackie Dwudziestolecie to czas poetów i grup poetyckich. Najważniejsze z nich to: Skamander Futuryści Awangarda Krakowska Żagary Kwadryga

28. Grupy poetyckie

29. Grupy poetyckie

30. Grupy poetyckie

31. Grupy poetyckie

32. Grupy poetyckie

33. I to wszystko (na razie)… pomysł i wykonanie: Iwona Pawłowska