Voorstelling winteractieplan

1. Voorstelling winteractieplan Kris Van Boven 12/10/2010 Heusden-Zolder

2. Agenda • DEEL 1 • wat verstaan we onder winterdienst? • Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Tools en werkwijze • Materieel en materiaal • Fietspaden • Samenwerking met provincies • Winterdienst vorig jaar • Initiatieven • PAUZE • DEEL 2 • Smeltmiddelen, presentatie door dhr Benny Geukens

3. wat verstaan we onder winterdienst? • De winterdienst is een dienstverlening ten gunste van de weggebruikers en de economie van het gewest. • Het behoud van normale verkeersomstandigheden wordt nagestreefd in alle niet uitzonderlijke wintersituaties • Hierbij wordt ook nagestreefd de belasting voor het milieu beperkt te houden • Gladheidsbestrijding is een inspanningsverbintenis, geen resultaatsverbintenis

4. wat verstaan we onder winterdienst? • Wanneer? • De uitvoering van de winterdienst loopt van de 3de maandag van oktober tot de 4de maandag van april

5. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Technische richtlijnen • HR • POP • AOP

6. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Technische richtlijnen betreffende de uitvoering van de winterdienst • Dientsorder MOW/AWV 2008/21 • Organisatie van de winterdienst beschreven • Verschillende rollen en hun taken • Hoe te strooien • communicatie

7. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Wintertoestand 1(WT1) • Verschillende zwaardere wintertoestanden(sneeuwbuien, ijzel) met in de tijd beperkte invloed op het verkeer • Beslist op districtsniveau • Wintertoestand 2(WT2) • Zware en blijvende wintertoestand(langer dan 24u)waarbij vorst en algemene sneeuwval zorgen voor ernstige storingen in het verkeer • Coördinatie op afdelingsniveau • Wintertoestand 3(WT3) • Wanneer wintertoestand 2 een hard en bestendig karakter vertoont met een mogelijke ontreddering van de economie van het land tot gevolg • Coördinatie op niveau agentschap

8. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Huishoudelijk Reglement (H.R.) (WT1) • Opgemaakt op districtsniveau • Het HR bevat: • Beurtrol voor verschillende actoren die deelnemen aan winterdienst • Lijst van de te bestrooien wegen in volgorde van prioriteit • Beschrijving van de wegen- en fietspadentrajecten • Lijst met aannemers en hun respectievelijke te strooien traject

9. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Verschillende strooiroutes per district voor gewestwegen en fietspaden

10. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • aannemers • Externe aannemers die met AWV een contract afsluiten en die hun vrachtwagen met chauffeur ter beschikking stellen • Totaal: 295 • Antwerpen 46 • Vl Br 43 • W-Vl 72 • O-Vl 80 • Limburg 54

11. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Enkele Cijfers • Winterdienst 2009 – 2010 • +/- 85 000 ton zout gestrooid • Gemiddeld wordt er 40 000 ton zout gestrooid (gemiddelde over de afgelopen 20 jaar) • Begin januari 2010 reeds 40 000 ton zout gestrooid!

12. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Provinciaal Organisatie Plan (P.O.P) (WT2) • Opgemaakt op afdelingsniveau • Duidt het prioritair wegennet aan dat bij voorrang moet behandeld worden • Vanaf komende winter bevat dit ook de prioritaire strooiplannen • Beurtrol provinciaal coördinator

13. Onze organisatie in het kader van de winterdienst • Algemeen organisatieplan (WT3) • Opgemaakt op Gewestelijk niveau • Beurtrol personeelsleden belast met coördinatie voor de Vlaamse Overheid • Beschrijft de noodactieplannen voor verdeling van materieel en smeltmiddelen • Beurtrol Communicatieverantwoordelijke

14. Tools en werkwijze • Welke tools hebben we om de winterdienst uit te voeren • Iceview • Meteo Wing • Meetstations en voorspellingstations • 9 klimatologische zones • Andere metereologische sites • www.buienradar.nl • www.meteo.be (KMI) • www.mil.be (meteowing) • registratieprogramma AWV

15. Klimatologische zones

16. Tools en werkwijze • Leidinggevende in district baseert zich op deze tools om de te nemen actie te bepalen. • Welke beslissingen? • geen interventie beslist • Inspectie gepland • Lokale bestrooiing gepland • Algemene preventieve bestrooiing gepland • Algemene curatieve bestrooiing gepland • Algemene curatieve bestrooiing met sneeuwruiming gepland

17. Tools en werkwijze • Werkwijze bij algemene bestrooiing (preventief of curatief) • Aannemers komen toe op het district en plaatsen de strooier op hun vrachtwagen en worden hierna geladen met zout en pekel door onze eigen arbeiders • Aannemers rijden de respectievelijke trajecten en onze mensen doen de nodige inspecties • Indien nodig zal de aannemer een tweede maal het traject strooien. • Na het strooien worden de strooiers afgewassen en teruggeplaatst

18. materieel • Aankoop Materieel • Zoutstrooiers • Totaal 359 strooiers eigendom van AWV • Automatisch strooien • In 1999 was er al een prototype dat automatisch werd aangestuurd • +/- 180 strooiers uitgerust tegen eind 2010 • Voordelen • Verhoogde verkeersveiligheid • Optimale strooierinstellingen • Flexibele personeelsplanning • Complexe routes perfect gestrooid • Duurzaam en milieuvriendelijk • Zoutverbruik beperken (niet teveel laden)

19. materieel • Soorten strooiers • Droogstrooiers • Geen goede aankoop • Veel Nacl gaat verloren • Natstrooiers • Nacl wordt eerst bevochtigd met pekel(*) alvorens het de strooier verlaat (grotere efficiëntie) • Enkel sproeien van pekel mogelijk maar met lage autonomie • Meerkost t.o.v. droogstrooier is +/- 6000€ • Kostprijs: +/- 36 000€ • Combistrooiers • Testfase: 1 strooier per afdeling • Mogelijkheid tot enkel sproeien met pekel met grote autonomie (+/- 5750 liter) • Spuitwagen • Enkel met pekel (geen markt voor) (*) pekel=water dat bijna of volledig is verzadigd met zout (NaCl)

20. Droogstrooien versus natstrooien • Droogstrooien • Zout wordt in de aangeleverde vorm op de weg gebracht. • Zoutkorrels trekken vocht aan, hierdoor ontstaat pekel. • Deze «water-zout» oplossing heeft een lager vriespunt dan water. • De pekel smelt het ijs. De pekel lost verder op en het ijs blijft smelten tot het zoutgehalte van het smeltwater te gering is geworden.

21. Droogstrooien versus natstrooien • Natstrooien • Het smeltproces kan worden verkort door het dooimiddel voordat het op het wegdek komt met pekel te vermengen. • Veel minder snel verwaaiing. • Geschikter voor preventief strooien. • Grote voordelen voor de strooisnelheid. • Strooier uitbreiden met een pekeltank. • Calciumchloride blijft langer kleven aan het wegdek.

22. materieel • Natstrooier: • Droogstrooier:

23. Droogstrooien versus natstrooien

24. materieel • Aankoop materieel • Sneeuwploegen • Totaal 177st • Op autosnelwegen best in cascade werken • Wielladers • Totaal 34st • Laden van zout in strooier • In het kader van het automatisch strooien voorzien we nu ook in een weegcel.

25. materieel • Sneeuwploeg:

26. materieel • Wiellader:

27. materiaal • Zoutopslag • Horizontale silo’s • Verticale silo’s • aandachtspunten: • Risico op gewelfvorming • Na winter leeg maken • Vullen met grof zout (% H2O is lager)

28. materiaal • Pekeltank/sitern en/of aanmaakinstallatie • Tank van 50 000 liter • Vulling met pomp of gravitair • Aandachtspunten: • Vultijd laag houden • Ringleiding aanleggen • Vooraf vullen met pekel

29. materiaal • pekeltank

30. fietspaden • Materieel: • Ideaal: smalspoorvoertuig met veegcombinatie en pekelstrooier • Waarom pekel? • Nacl heeft geen afdoende werking op fietspaden omdat fietspaden te weinig worden bereden • Pekel is Nacl reeds in oplossing en dus direct werkzaam • Bij hevige sneeuwval is volgende combinatie beter: ruimen  borstelen  pekelen

31. fietspaden • Problematiek • Heel moeilijk aannemers te vinden  lange trajecten  lange strooitijd • toekomst • Vragende partij voor samenwerking met gemeenten en steden • Samenwerking met Agro - aanneming

32. Samenwerking met provincie • Op vraag van gouverneurs • Per provincie werd een arrondissementscommissaris aangesteld die contact heeft met de vlaamse overheid (AWV) • Bijstand geven aan gemeenten en steden bij zouttekort • Wordt geïntegreerd in ons winteractieplan • Oproep tot geven van eerlijke informatie

33. Winterdienst vorig jaar • Om in de sfeer te komen: • Videofragment: http://www.youtube.com/watch?v=Yjtkl99uO5A • Videofragment: http://www.youtube.com/watch?v=NYVXWDZMhVg&feature=related (06/01/10)

34. Winterdienst vorig jaar • Ter herinnering: • 17/12/09: eerste zware sneeuwval in Vlaanderen • 20/12/09: eerste tekenen van schaarste aan zout • 06/01/10 tot 10/01/10: zeer zware sneeuwval • Acuut tekort aan strooizout • Gouverneurs trekken aan de alarmbel • 10/02/10(witte woensdag): sneeuwval op cruciaal moment (ochtendspits) en op cruciale as (Antwerpen – Brussel) • Na 10/02/10: geen strooizout meer te verkrijgen • AWV gaat over tot strooien van enkel de prioritaire wegen

35. initiatieven • Na evaluatie van de vorige winterperiode zijn er volgende initiatieven genomen • Zoutvoorraad • Prioritaire strooiplan • winteractieplan

36. initiatieven • Zoutvoorraad • Nu reeds voorraad in Vlaanderen op niveau gebracht van januari • Hoeveelheid zout voorradig gelijk aan de hoeveelheid om minimaal 10 en maximaal 17 maal alle trajecten te strooien • Concreet: +/- 35 000 ton zout in districten reeds aanwezig i.p.v. +/- 15 000 ton vorig jaar • Tip: voorraadbeheer in steden en gemeenten

37. initiatieven • Prioritair strooiplan • Van kracht vanaf WT2 • Waarom? • Op voorhand communiceren lost veel problemen op • Op papier zetten wat we in de praktijk al deden • Wat houdt dit prioritair strooiplan in? • Voor het eerst overleg op niveau van Agentschap om plan van aanpak bij WT2 op voorhand uit te werken • Herschikking van beschikbare middelen • Voorrang aan sneeuw- en ijsvrijmaken van A-wegen en R-wegen • Onderliggend wegennet zal pas later bediend worden • In de praktijk zullen een aantal gewestwegen op dat moment zelfs niet meer gestrooid of geruimd worden

38. winteractieplan • Het winteractieplan is in opmaak (finalisering eind oktober 2010) • Doelstellingen: • Betere communicatie tussen verschillende spelers • Meteowing • Politie • AWV • Verkeerscentrum • Transportfederaties • Automobilistenverenigingen • De Lijn • VVSG • provincies

39. Winteractieplan • Opzet • Bij zeer kritische weersomstandigheden die van invloed zijn op verkeersdoorstroming: • weersvoorspelling op dag – 2 • AWV pleegt overleg met verkeerscentrum voor het bepalen van de maatregelen • Indien weersomstandigheden inderdaad van invloed op verkeersdoorstroming: • AWV ligt politie en andere diensten in (stil alarm) • Tegelijkertijd verscherpt toezicht op weersomstandigheden door meteowing (3x/dag weerupdate) • Briefing op dag – 1 • Bij aanhoudende wintertoestand • Oprichting crisisteam zoals beschreven om de communicatiestromen te verbeteren en te vergemakkelijken

40. aandachtspunten • Doe aan voorraadbeheer • Natstrooien  20% minder zoutverbruik!!! • Fietspaden: borstelen en pekelen efficiënter dan strooien voor meeste weersomstandigheden • www.winterdienst.wegenenverkeer.be • Paswoord en login verkrijgbaar bij provincie

41. Einde deel 1 Zijn er nog vragen?

42. PAUZE

43. smeltmiddelen • presentatie door dhr Benny Geukens over gladheidsbestrijding

44. smeltmiddelen • Inhoudsopgave • 1. FUNCTIE DOOIMIDDELEN • 1.1. Werking • 1.2. Eigenschappen • 2. DOOIMIDDELEN • 2.1. Alternatieve dooimiddelen • 2.2. Zouten in vaste vorm • 2.3. Zoutoplossingen (pekel) • 2.4. Neveneffecten • 3. Fluisterasfalt (ZOA) • 3.1. specifieke eigenschappen • 3.2. gladheidsbestrijding op fluisterasfalt • 4. Toekomstvisie

45. smeltmiddelen • 1. FUNCTIE DOOIMIDDELEN • 1.1. Werking • De werking van een dooimiddel is afhankelijk van de volgende punten : • Smeltcapaciteit • de hoeveelheid ijs die 1 kg zout kan doen • smelten bij een temperatuur van -5°C • Smeltsnelheid • de snelheid waarmee een dooimiddel in oplossing gaat. • vriespuntverlaging : • het aantal graden verlaging van het punt • waarbij het water na toevoeging van een hoeveelheid zout zal bevriezen.

46. smeltmiddelen • 1.2. Eigenschappen • De smeltcapaciteit is zeer afhankelijk van de temperatuur. • Bij afnemende termperatuur vermindert de smeltcapaciteit. • De smeltcapaciteit van natriumchloride is groter dan die van calciumchloride. • Bij temperaturen beneden -10°C zijn beide dooimiddelen minder effectief.

47. smeltmiddelen

48. smeltmiddelen • Bij lagere termperatuur zal men, door vermindering van de smeltcapaciteit, de dosering verhoudingsgewijs moeten verhogen om dezelfde dooiwerking te verkrijgen. • Het aanwezige vochtgehalte op en in het wegdek is zeer • belangrijk, vooral bij preventief strooien. (zie ZOAB)

49. smeltmiddelen • De smeltsnelheid wordt beïnvloed of de oplossing endotherm of exotherm wordt gevormd. Onder gelijke omstandigheden werkt calciumchloride sneller dan natriumchloride • De korrelgrootte : een fijner product is sneller opgelost dan een grof product, en werkt dus sneller. • Het vriespuntverlagend effect speelt enkel een rol bij preventief strooien. • Het vriespuntverlagend effect is weergegeven in volgende tabel.

50. smeltmiddelen 2.1. Alternatieve dooimiddelen Natrium en Calcium chloride de beste oplossing.