Backcasting w projektowaniu strategii Sustainable Development (SD)

Backcastingw projektowaniu strategii Sustainable Development (SD)

LesławMichnowskiCzłonek Komitetu Prognoz “Polska 2000 Plus” przy Prezydium Polskiej Akademii Naukwww.kte.psl.plkte@psl.org.plleslaw.michnowski@gmail.com

Backcasting WIZYJNEwieloetapowe programowanie strategiczne(Nadler, Apollo, R(2006) – EU SDS)

Dennis Meadows 2009:dla przezwyciężenia globalnego kryzysu(1) We desperately need for population, energy use, material use, and pollution streams to be reduced.http://www.euronatur.org/Interview_Dennis_Meadows.dennismeadows_en.0.htm(2) If you want everyone to have the full potential of mobility, adequate food and self-development, then it is 1 or 2 billion.(mld, obecnie jest nas ok. 6,7 mld. osób) http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,666175,00.html

Wielkie zagrożenie EKOLOGICZNYM HOLOKAUSTEM (EH)(JPII Palermo 1993, EV p. 3) [polityką/wizją „zerowego wzrostu”(Forrester) – ZW]jako sposobem przezwyciężania GLOBALNEGO KRYZYSUmetodą EH(ZW)-BACKCASTING (1-2 mld, 85%)

Czy można takąsocjal-darwinistyczną, EKOFASZYSTOWSKĄ metodą ukształtować sustainable development (SD),czylitrwały rozwój światowej społeczności?

Model konceptualny(Sage, Bocheński, LM)systemów typu: człowiek-technika–środowisko o nazwie System Życia (SŻ)jako (przydatna w rozpoznawaniu istoty globalnego kryzysu i projektowaniu strategii SD) pomoc w określeniu logiki procesu życia, w tym rozwoju, światowej społeczności (ŚS) i środowiska przyrodniczego (ŚP)

SŻ Dla trwałego przezwyciężenia globalnego kryzysu:w miejsce socjal-darwinizmu – ekohumanizm i SD-backcasting

EKOHUMANIZMPARTNERSKIE WSPÓŁDZIAŁANIEdla GLOBALNEGO DOBRA WSPÓLNEGO - czyli WSPÓLNEGO INTERESU wszystkich ludzi (bogatych i biednych, społeczności wysoko rozwiniętych i w rozwoju opóźnionych), ich następców oraz środowiska przyrodniczego –POWSZECHNIE WSPOMAGANE nauką i wysoką techniką oraz KULTURĄ INFORMACYJNĄ.

Kryteria (SŻ) zmian rozwojowych ŚS (zachodzących łącznie):(1) wzrost („tu i teraz”) jakości życiaOSÓB ŚS;(2) zwiększenie szans długotrwałego życiaCZŁOWIEKA/homo SAPIENS (θ → max);(3) zwiększanie poziomu rezerw materialnych i intelektualnych zasobów życiaCZŁOWIEKA; (4) zwiększanie jakości środowiska przyrodniczego (ŚP).(por.: „trójfilarowy” SD – Johannesburg ’02)

Polityka sustainable development (SD) - trwałego – bezkryzysowego - rozwoju ŚSpowinna umożliwiać TAKI ROZWÓJ GOSPODARCZY, aby:(1) nieprzerwanie postępował ROZWÓJ SPOŁECZNY (w tym wzrost jakości życia WSZYSTKICH ludzi i trwałości Człowieka),(2) szybciej zapewniać dostęp do źródeł zasobów naturalnych, zanim wyczerpaniu ulegną źródła aktualnie dostępne, oraz(3) środowisko przyrodnicze (ŚP) było chronione i odpowiedniokształtowane.

Rozwój - w tym POPRAWNY WZROST – gospodarczyto podstawowy czynnik SD

Rozwój TRWAŁY (w tym r. przekr. gr. wzr.) ŚSalbo globalna katastrofa [θ = θ(i)]

DLA UNIKNIĘCIA KATASTROFY (1):====================================================================================================================================================-1o - MONITORING DYNAMICZNY (MD),czyli przetwarzanie metodami symulacji komputerowej danych statystycznych w prognozy ostrzegawcze i informację o:(a) jakości i dynamice, oraz (b) przyszłym przebiegu,procesu życia, w tym zbliżaniu się do względnejgranicy wzrostu, danej społeczności, pod warunkiem BRAKU INTERWENCJI w ten przebieg

DLA UNIKNIĘCIA KATASTROFY (2):======================================================================================================================================2o - SD-BACKCASTING wspomagane(1) modelem System Życiajako pomocą w wypracowywaniu realnej (zgodnej z logiką procesu życia) WIZJI SD;(2) monitoringiem dynamicznym (np. LtG 1972) jako źródłem informacji o rodzaju i czasie wystąpienia zagrożenia.SŻ  MD  SD-backcasting

Strategia SD ŚS projektowana metodą „SD-backcasting” (1)b===================================================================================================================================================== (1) IDEALNA, zgodna z logiką rozwoju (SŻ), (w tym zmian w uwarunkowaniach życia), oraz uwzględniająca MD, dalekosiężna WIZJA społeczeństwa przekształconego polityką SD; (2) wykaz OGRANICZEŃ realizacji tej WIZJI;

Strategia SD ŚS projektowana metodą „SD-backcasting” (2)======================================================================================================================================================(3) ETAPY (w tym metody) eliminowania tych ograniczeń oraz rozwojowego PRZEKSZTAŁCANIA STRUKTURY układu: społeczeństwo – środowisko;(4) wymierne kryteria oceny skuteczności ww działań etapowych;(5) dynamiczne monitorowanie i w razie potrzeby etapowe (w tym feedforward) KORYGOWANIE polityki SD.

ADEKWATNY system ekonomiczno-finansowyGŁÓWNYM STYMULATOREM- zgodnego z wymogami SD - rozwoju gospodarczego, w tym sposobu projektowania i podejmowania zbiorowych i indywidualnych decyzji

ZARYS WIZJI ŚS SDPewne DOCELOWE cechy SYSTEMU EKONOMICZNEGO (w tym finansowego) TRWAŁEGO ROZWOJU (SD) ŚS

ZASADA GENERALNADOZWOLONE TO WSZYSTKO, CO NIE POWODUJE BEZWZGLĘDNEGO DEGRADOWANIA ŚRODOWISKA (SPOŁECZNO-PRZYRODNICZEGO)

System ekonomiczny SD (1):======================================================================================================================================================= (1) stymulujący:(a) na GLOBALNE DOBRO WSPÓLNE nakierowaną aktywność wytwórczą, w tym poznawczo-innowacyjną;(b) racjonalną konsumpcję (bez konsumpcji rozwojowo zbędnej, bezwzględnie degradującej zasoby życia), oraz

System ekonomiczny SD (2):=======================================================================================================================================================(2) oparty na wiedzy o KOMPLEKSOWYCH (rozległych w czasie i przestrzeni społecznych i przyrodniczych) KORZYŚCIACH I KOSZTACH gospodarowania.

Czynniki ekonomicznego stymulowania SD (1):======================================================================================================================================================(1) powierzenie bankom zadania stymulowania EKOSPOŁECZNIE UŻYTECZNEGO postępu naukowo-technicznego;(2) odejście w polityce ekonomicznej od „paradygmatu inflacyjnego” na rzecz „deflacyjnego”;

Czynniki ekonomicznego stymulowania SD (2):========================================================================================================================================================(3) sprawiedliwość ekospołeczna, czyli podział efektów społecznego procesu pracy według EKOSPOŁECZNEJ UŻYTECZNOŚCI jej (dojrzałych) podmiotów;(„złote klamki” – tak, ale…)

Czynniki ekonomicznego stymulowania SD (4):=======================================================================================================================================================(4) polityka podatkowa, m.in.:(a) ograniczająca wytwórczość bezwzgl. degradującą środowisko społeczno- przyrodnicze;(b) preferująca obniżanie „kompleksowego kosztu jednostkowego stosowania techniki (KKJST)”;(c) EKOSPOŁECZNIE UŻYTECZNIE AKTYWIZUJĄCA KAPITAŁ (także finansowy, poszerzony podatek katastralny).

W efekcie takiej przebudowy systemu ekonomicznego (1):-====================================================================================================================================================](1) pieniądze, zaoszczędzone w wyniku ograniczania zbędnej konsumpcji, przekazywane „na procent” do banków i EKOSPOŁECZNIE UŻYTECZNIE, w tym dalekowzrocznie, wykorzystywane;(2) popyt (w warunkach deflacji) generowany ekospołecznie użytecznym postępem naukowo-technicznym;

W efekcie takiej przebudowy systemu ekonomicznego (2):=======================================================================================================================================================(3) konsumpcja „sprawnościowa” (w miejsce rozwojowo zbędnej):(a) racjonalne odżywianie i leczenie,(b) mieszkanie/wypoczynek, oraz(c) zakup wyrobów niezbędnych do życia lub bardziej sprawnych, przynoszących (także w ramach inwestycji, np. mieszkaniowych) realne korzyści konsumentowi i środowisku społ.-przyr.;

W efekcie takiej przebudowy systemu ekonomicznego (3):========================================================================================================================================================(4) gromadzenie środków, m.in. finansowych, na - zgodną z prognozowanymi zmianami uwarunkowań życia – wyprzedzającą przebudowę infrastruktury i inne działania adaptacyjne;

W efekcie takiej przebudowy systemu ekonomicznego (4):======================================================================================================================================================(5) ROZWOJOWE wspomaganie społeczności słabszych (m.in. wyżywienie, mieszkania, wykształcenie), a także zagrożonych, na przykład: wzrostem temperatury, podnoszeniem poziomu oceanów, obniżaniem poziomu wód gruntowych, itp;(awansem kulturowym powstrzymywanie „eksplozji demograficznej”)

W efekcie takiej przebudowy systemu ekonomicznego (5):======================================================================================================================================================(6) tworzenie przyszłościowych przesłanek (rezerw zasobów) życia w razie wystąpienia trudnych do przewidzenia zaburzeń (na przykład pandemii, trzęsień ziemi, pożarów, wulkanicznych erupcji, oziębienia klimatu, burz magnetycznych, innych awarii ekologicznych lub kosmicznych, itp).

Podstawowe ograniczenia realizacji tej WIZJI:(1) Brak edukacyjnych i informacyjnych podstaw polityki i gospodarki trwałego rozwoju;(2) Brak struktur polityki dalekowzrocznej kierującej się globalnym dobrem wspólnym (win-win).

Konieczne:SYSTEM EDUKACYJNY kształtujący powszechną mądrość (w tym etykę ekohumanistyczną i kulturę informacyjną),jak również

SYSTEM INFORMACYJNY (1) =======================================================================================================================================================umożliwiający:(a) dostęp do wiedzy warunkującej mądre działanie oraz prognozowanie i wyprzedzające eliminowanie zagrożeń;(b) MONITORING DYNAMICZNY (czyli prognozowanie konsekwencji aktualnej polityki i innych zmian w uwarunkowaniach życia, w tym zagrożeń); (c) symulacyjne projektowanie (CAD) nowych rozwiązań społeczno-gospodarczych, w tym technicznych, oraz przyrodniczych;

SYSTEM INFORMACYJNY (2)=======================================================================================================================================================umożliwiający: (d) wyznaczanie kompleksowych (w tym społecznych i przyrodniczych, rozległych w czasie i przestrzeni) korzyści i kosztów zamierzeń i efektów działalności społeczno-gospodarczej, oraz„kompleksowych kosztów jednostkowych stosowania (danej) techniki (KKJST)”;

Niezbędność DŁUGOMYŚLNYCH struktur Państwa Polskiego, UE i ONZ (Merkel, BXVI) zdolnych do realizowania METODĄ SD-BACKCASTING dalekosiężnej strategii trwałego rozwoju światowej społeczności, w tym przezwyciężania ZAGROŻEŃ rozpoznawanych Z WYPRZEDZENIEM.

Postulat Jana Pawła IICywilizacji Życia i Miłości traktować jako - spójną z SD -WIZJĘwymagającąrealizacyjnej metody BACKCASTING

Consensus co do WIZJI ŚS SDjako podstawa dalszego - metodą SD-backcasting - projektowania i realizacjistrategii SD

Meadows 1992/2004Tools for the Transition to Sustainability (…) VISIONING (…) Networking (…) Truth-Telling (…) Learning (…) LOVING (…).

Dalekowzroczność strategiczna:(1) Nitin Desai, Johannesburg ’02, SD:50-lat(2) R-EU SDS 2006: 50 lat/backcasting (Europe 2020?)(3) LaRouche, USA – 75 lat(4) Ogawa, Japonia: 100 lat(5) Chiny: 200 lat (?)(6) Polska: ? („tu i teraz”, max. 4-letni cykl wyborczy)

How to overcome the EU- and global- crisis? Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Artykuły i opinie; oraz Club of Rome – European Support Centre: http://www.clubofrome.at/news/newsflash88.html ; http://www.clubofrome.at/news/sup2010/dl-09-michnowski.pdf . • EKONOMIKA ERY ZMIAN KLIMATYCZNYCH, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Artykuły i opinie, http://www.pte.pl/pliki/2/12/26.03.2010_EKONOMIKA_ERY_ZM_Klim.pdf • Analiza zmienności w kształtowaniu strategii trwałego rozwoju (sustainable development) [w:] Filozoficzne i społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju, (red. Artur Pawłowski), Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, vol. 16, Lublin 2003: http://www.kte.psl.pl/analizazmiennosci.pdf .

Dla przezwyciężenia globalnego kryzysu:zamiast BEZPŁODNEJ KRYTYKI STANU ISTNIEJĄCEGO(a więc i przeszłego) - nieuchronnie ulegającego moralnej degradacji –DIALOG WSPÓŁPRACY na rzecz SD-BACKCASTING

Dziękuję za uwagęwww.kte.psl.plkte@psl.org.plleslaw.michnowski@gmail.com

Backcasting w projektowaniu strategii Sustainable Development (SD)