TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

1. saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis perspeqtivebi vaWrobis msoflio organizaciis (WTO)-s xelSekrulebis sazRvrebSi TamTa miqaberiZe Tbilisis saxelmwifo universiteti Tbilisi 2010w

2. naSromis struqtura • msoflio ekonomikaSisaerTaSoriso vaWrobis ganviTarebis tendenciebi; • WTO-s wevri ganviTarebadi da gardamavali qveynebis sagareo vaWrobis ganviTarebis tendenciebi; • saqarTvelos sagareo vaWrobis ganviTarebis xelSemwyobi da xelSemSleli procesebi WTO-Si gawevrianebis Semdeg; • saqarTvelos ekonomikuri zrdisa da sagareo vaWrobis ganviTarebis damokidebulebebi.

3. bazris liberalizacia Tu proteqcionistuli politika? • Ria ekonomikis formireba; • WTO-Si gawevrianeba; • liberalur savaWro politikaze orientacia

4. saqarTvelos savaWro politika • bmuli tarifebi • - seqtoruri iniciativebi • - gamoricxvebi • momsaxurebiT vaWrobaSi specifikuri valdebulebebi • - saqarTvelom moxsna SezRudvebi poziciebis 54%-ze; • - susti ekonomikis qveynebSi analogiuri maCvenebeli Seadgens saSualod 7%-s; • - SedarebiT mdidari qveynebisTvis – 25%

5. saqarTveloSi moqmedi savaWro reJimebi • Cveulebrivi (vmo-s arawevr qveynebTan); • upiratesi xelSewyobis (wevr-qveynebTan da/an visTanac aris Sesabamisi ormxrivi xelSekruleba); • preferencialuri, maT Soris: • Tavisufali vaWrobis reJimi (dsT-s qveynebTan) • prefernciaTa ganzogadebuli sistemis (GSP) reJimi: - evro-kavSiris 25 wevri saxelmwifosgan; - - Sveicariisagan - kanadisagan, - iaponiisagan - aSS-sagan; - TurqeTisagan;

6. sagareo vaWroba 2009 wels

7. WTO-Si gawevrianebis Semdgomi dadebiTi movlenebi • eqsportisTvis daSvebis pirobebis gaumjobeseba mravali qveynis bazarze; • importze tarifebis optimizacia; • sabaJo gadasaxadebis Semcireba saqarTveloSi importirebul mowyobilobaze, naxevarfabrikatebsa da nedleulze • upiratesi xelSewyobis reJimi 148 qveyanasTan; • preferenciuli vaWrobis geografiis gafarToveba (GSP aSS-sTan)

8. WTO-Si gawevrianebis Semdgomi dadebiTi movlenebi • sagareo vaWrobis maregulirebeli kanonmdebloba da procedurebis daxvewa: • Semcirda sabaJo mosakrebeli (0,3%-dan 0,15%-mde); • Semcirda savaldebulo sertifikaciis daqvemdebarebeli produqciis nusxa (62%-iT); • daixvewa licenzireba - nebarTvebis sistema • pirdapiri ucxouri investiciebismozidva; • saqarTvelos interesebi saerTaSoriso savaWro urTierTobabSi daculia vmo-s davebis mogvarebis mravalmxrivi meqanizmebiT; • saqarTvelom miiRo ufleba awarmoos ormxrivi da mravalmxrivi molaparakebebi vmo-Si Semsvlel qveynebTan, maT Soris ZiriTad savaWro patriorebTan

9. saqarTeloSi ganxorcielebulipirdapiri ucxouri investiciebi wyaro: 1. saqarTvelos statistikis erovnuli samsaxuri (statistikuri gamokvleva `sagareo ekonomikuri saqmianobis Sesaxeb~); 2. saqarTvelos erovnuli banki; 3. saqarTvelos ekonomikuri ganviTarebis saministro.

10. wyaro: statistikis erovnuli samsaxuri

11. saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi miuxedavad dadebiTi momentebisa, arsebobs qarTuli eqsportis zrdis xelSemSleli mravali mizezi: • dabali samrewvelo infrastruqtura; 2. konfliqtur zonebTan siaxlove; 3. dabalganviTarebuli mcire da saSualo seqtori; 4. sakanondeblo SeRavaTebis aRserulebis dabali done; 5. susti gamocdileba marketingSi; • sazRvargareT saqarTvelos Sesaxeb mcire informacia (miuxedavad imisa, rom MmTavrobis kargi piar teqonologiebiT mniSvnelovnad gaizarda saqarTvelos cnobadobis xarisxi); • mcire gamocdileba eqpsortSi;

12. saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi • 6. finansuri resursebis simcire; • susti sabanko seqtori (maRali saprocento ganakveTebi); • susti saeqsporto sadazRvevo momsaxureba; • 7. xarisxis sertifikaciis saerTaSoriso aRiarebis mqone labiratoriebis ar arseboba; • 8. bazarze SeRwevis problemebi qarTuli sasoflo-sameurneo produqciisTvis: • ganviTarebuli qveynebis mier dawesebuli teqnikuri barierebi (TBT) da standartebi; • sanitaruli da fito-sanitaruli zomebis harmoniaciasa da xarisxis kontrolisadmi naklebi yuradReba;

13. saqarTvelos sagareo vaWrobis xelSemSleli faqtorebi • vmo-sa da misi komitetebis mier miRebuli konkretuli gadawyvetilebebisa da SeTanxmebebis Sesaxeb informaciis nakleboba. mag: informaciis miwodebis problemebi fermerebisa da mewarmeebisTvis.; • 10. ganviTarebuli qveynebis eqsportis subsidireba da Sida bazris dacis RonisZiebebi:

14. saqarTvelos sagareo vaWroba 2001-2009 ww. (mln aSS dolari)

16. sasoflo-sameurneo produqciis wili

17. saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da eqsporti 2001-2009 ww-Si

18. saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da savaWro saldo 2001-2009 wlebSi

19. saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi 2009 wlis brunvis mixedviT

20. saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi 2009 wlis eqsportis mixedviT

21. umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos eqsportSi

22. saqarTvelos umsxvilesi savaWro partniori qveynebi 2009 wlis importis mixedviT

23. umsxvilesi sasaqonlo poziciebi saqarTvelos importSi

24. mSp-sa da sagareo vaWrobis zrdis dinamika

25. saqarTvelos vaWroba vmo-s wevr qveynebTan

26. saqarTvelos sagareo vaWrobaWTO-s wevr qveynebTan

27. saqarTvelos sagareo vaWrobis brunva da savaWro saldovmo-s wevr qveynebTan

28. dohas ganviTarebis dRis wesrigi da momavlis xedva momavlis liberalizaciis molaparakebebis raundis ZiriTadisakiTxebi: • soflis meurneoba • garemos dacva • momsaxureba • samrewvelo saqoneli • wesebi • medikamentebiT vaWroba • Sromis standartebi • teqnikuri daxmareba

29. soflis meurneobis sferoSi molaparakebebis ZiriTad sagans warmoadgenda: • satarifo daklebebis ganxorcieleba konkretuli formulis mixedviT; • vaWrobis Semafrxebeli Sida mxardamWeri zomebis Semicireba; • saeqsporto subsidiebis sruli gauqmeba; • specifikuri tarifebis e.w. «ad-valorul» tarifebSi gadayvana; • ganviTarebadi da naklebad ganviTarebuli qveynebis soflis meurneobis produqciisaTvis ganviTarebuli qveynebis bazrebze daSvebis xelsayreli pirobebis daweseba; • tropikuli xilisaTvis ganviTarebuli qveynebis bazrebze daSvebis xelsayreli pirobebis daweseba da sxva.

30. soflis meurneobis seqtorSi miRebuli gadawyvetilebebi • vaWrobis Semafrxebeli Sida mxardamWeri zomebis Semcireba sami doniT, aqedan umaRlesi doneebis wrfivi Semcireba maRali doneebiT; • saeqsporto subsidiebisa da maTi eqvivalenturi zomebis sruli gauqmeba 2013 wlisaTvis (rac evrokavSirisTvis yvelaze mtkivneul gadawyvetilebad SeiZleba iqnes miCneuli); • ganviTarebadi qveynebisaTvis specialuri produqtisa da specialuri damcavi meqanizmebis gamoyenebis ufleba;

31. SeTanxmebebi arasasoflo-sameurneo produqciis bazarze daSvebis Sesaxeb • aRniSnul seqtorSi daklebebi maRali tarifebisaTvis da satarifo pikebisaTvis ganxorcieldeba e.w. "Sveicaruli formulis” mixedviT. amasTanave gaTvaliswinebuli iqneba vmo-s wevri ganviTarebadi qveynebis interesebi araTanabari valdebulebebis dawesebiT maT sasargeblod; aseve dauwesdebaT specialuri da diferencirebuli pirobebi; • specifikuri tarifebis gadayvana ad-valur tarifebSi konkretuli meTodiT; • gansakuTrebuli SeRavaTebis daweseba mcire da mgrZnobiare ekonomikebisaTvis;

32. kvlevis procesSi wamoWrili problemebi • statistikuri masalebis simwire; • susti dargobrivi analizi. pozitiur da normatiul seqtors Soris kavSiris ar arseboba; • sabaJo departmanetis statistikuri masalebis araxelmisawvdomoba (konfidencialuroba)

33. gmadlobT yuradRebisTvis