DÜNYANIN ve TÜRKİYENİN GENEL ENERJİ DURUMU

1. DÜNYANIN ve TÜRKİYENİN GENEL ENERJİ DURUMU Banu GÜMÜŞ ELEKTRİK MÜHENDİSİ ENERJİ YÖNETİCİSİ 7. DÖNEM SANAYİ ENERJİ YÖNETİCİSİ EĞİTİMİ 24 MAYIS – 29 MAYIS 2010

2. Ajanda Dünyanın Enerji Durumu Türkiye’nin Enerji Durumu Enerjide Dışa Bağlılık Enerji Kaynakları

3. Dünyada nüfus artışı, sanayileşme ve kentleşme olguları, küreselleşme sonucu artan ticaret olanakları, doğal kaynaklara ve enerjiye olan talebi giderek artırmaktadır.

4. Dünya’da Enerji Durumu IEA-WEO2008 dünyada enerji talebinin 2008’den 2030’a kadar yıllık ortalama %1.6’lık bir artışla %45 oranında artacağını ve yaklaşık 17.000 MilyonTEP’e ulaşacağını öngörmektedir.

5. Dünya’da Enerji Durumu Bu talep artışının en önemli sebeplerinden biri de OECD üyesi olmayan gelişmekte olan ülkelerin %75’lere varan talep artışı olacaktır. 2030 yılında dünya birincil enerji arzının sağlanmasında, petrolün %35, doğal gazın %25, kömürün %21.8, yenilenebilir enerji kaynaklarının %11.3, nükleerin %4.5 hidrolik kaynakların ise % 2.2 oranında pay alacağı tahmin edilmektedir.

7. 2008 yılı Dünya ispatlanmış Fosil Yakıt Rezervleri Kaynak:BP Statistical Reviewof World EnergyJune 2009

8. 2008 YILI İSPATLANMIŞ PETROL REZERVLERİ (milyar varil) PETROL

9. PETROL 2008 YILI İSPATLANMIŞ PETROL REZERVLERİNİN YÜZDESEL DAĞILIMI (milyar varil)

10. PETROL 2008 yılı ispatlanmış en büyük petrol rezervlerine sahip olan üç ülke, Suudi Arabistan 36,3 Milyar Ton, İran 18,9 Milyar Ton Irak 15,5 Milyar Ton

12. PETROL

13. PETROL 2008 yılı en çok petrol üreten üç ülke, Suudi Arabistan 515,3 Milyon Ton/yıl, Rusya Federasyonu 488,5 Milyon Ton/yıl Amerika Birleşik Devletleri 305,1 Milyon Ton/yıl

16. PETROL 2008 yılında en çok petrol tüketen üç ülke, ABD 884,5 Milyon Ton/yıl, Çin 375,7 Milyon Ton/yıl Japonya 221,8 Milyon Ton/yıl ABD, 2008 yılında Afrika’nın 6.5 katı, OrtaDoğu’nun ve Güney Amerika ülkelerinin 3 katı petrol tüketmiştir.

17. DÜNYADA SEKTÖRLERE GÖRE SIVI YAKIT TÜKETİMİ TRENDİ

18. Doğalgaz Fosil kaynaklar içerisinde en büyük talep artışının doğal gazda olması beklenmektedir. 2008 yılında 2760 MilyonTEP olan üretim miktarının özellikle Batı Avrupa’nın yüksek talebinin karşılanması amacı ile 2030 yılında ikiye katlanacağı hesaplanmaktadır. Dünya doğal gaz ile yeni bir bağımlılık dönemine girmiştir.

19. DOĞALGAZ 2008 Yılı Dünya Doğal Gaz Rezervlerinin Bölgelere Göre Dağılımı (Trilyon m3)

21. DOĞALGAZ 2008 Yılı Dünya Toplam Doğal Gaz Üretimi 2768 Milyon TEP

22. DOĞALGAZ Doğalgaz üretiminde en önde olan ülkeler ; Rusya 541,5 Milyon TEP/yıl ABD 533 Milyon TEP/yıl Kanada 157,7 Milyon TEP/yıl Iran 104,7 Milyon TEP/yıl Norveç 89,3 Milyon TEP/yıl

23. DOĞALGAZ 2008 Yılı Dünya Toplam Doğal Gaz Tüketimi 2726 Milyon TEP

24. DOĞALGAZ Doğalgaz tüketiminin en çok olduğu ülkeler ; ABD 600 Milyon TEP/yıl Rusya 378 Milyon TEP/yıl Iran 106 Milyon TEP/yıl ABD’nin yıllık doğalgaz tüketimi Asya-Pasifik ülkelerinin 1.3 katı, Orta Doğu ülkelerinin 2 katı , Güney ve Orta Amerika ülkelerinin yaklaşık 5 katı ve Afrika’nın 7 katıdır.

25. KÖMÜR Bir trilyon ton olduğu tahmin edilen büyük bir küresel rezerve sahip olan, Kömürün, yılda ortalama % 1,4 artış hızıyla, üretiminin 2030 yılında 3600 MTEP değere ulaşacağı tahmin edilmektedir.

26. KÖMÜR 2008 yılı Dünya kömür rezervi 826.000 Milyon Ton

27. KÖMÜR Kömür rezervlerinin en çok olduğu ülkeler ; ABD 238 BinMilyon Ton Rusya 157 BinMilyon Ton Çin 115 BinMilyon Ton ABD dünyadaki toplam kömür rezervlerinin yaklaşık %30’una sahiptir.

28. Kömür Üretimi -2008 yılı

29. Dünya fosil yakıt rezervlerinin kullanılabilme süreleri (yıl)

30. TÜRKİYE’DE ENERJİ

31. TÜRKİYE’DE ENERJİ 2008 yılında birincil enerji tüketimimiz 106.3 Milyon TEP olmuştur.

32. ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK Böylece birincil enerji talebinin ithal kaynaklardan karşılanma oranın 2010 yılında yüzde 72,4 olacağı öngörülmektedir. 2010 yılı tahmini birincil enerji tüketimimiz 2009 yılı sonuna göre 6,5 MTEP artarak 105,8 MTEP olacaktır. 2010 yılı tahmini birincil enerji üretimimiz ise 29,2 MTEP olacaktır.

34. İTHAL ENERJİNİN MALİYETİ

35. TÜRKİYE’NİN İTHALATTA KAYNAK BAĞIMLILIĞI

36. BİRİNCİL ENERJİ ÜRETİMİMİZİN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI Birincil enerji üretimimiz 2007 yılında 27.4Milyon TEP olarak gerçekleşmiştir

37. BİRİNCİL ENERJİ TÜKETİMİMİZİN KAYNAKLARA GÖRE DAĞILIMI

38. 2008 YILI ENERJİ TÜKETİMİMİZİN DAĞILIMI

39. SANAYİDE TÜKETİLEN ENERJİ KAYNAKLARININ TÜRLERİNE GÖRE DAĞILIMI Bin TEP

40. SEKTÖRLERE GÖRE ENERJİ TÜKETİMİ

41. ENERJİDE DIŞA BAĞIMLILIK EPDK’nın 2008 faaliyet raporuna göre elektrik ihracatı 2008 yılında yüzde 60 oranında azalan Türkiye doğalgaz ve petrolde dışa bağımlı durumdadır. Doğalgaz ithalatının yüzde 62’sini Rusya’dan yapan Türkiye kullandığı petrolün de yüzde 90’ını ithal ediyor.

42. TÜRKİYE’NİN DÜNYA’YA GÖRE DURUMU Türkiye’nin hidroelektrik enerji potansiyeli, dünya toplam potansiyelinin yüzde 1’i, Avrupa toplam potansiyelinin ise yüzde 16’sı civarındadır. Hidroelektrik potansiyelimizin yüzde 70 ‘e yakın kısmı henüz degerlendirilememektedir. Türkiye, bor, toryum, hidrojen gibi alternatif enerji kaynaklarına sahip bir ülke olarak göze çarpmakta, teknolojik gelismeler ise diger alternatif enerji kaynakları arasında bu üçünü ön plana çıkarmaktadır.

43. TAŞ KÖMÜRÜ-LİNYİT Ülkemiz linyit rezervleri açısından ve üretim miktarları açısından dünya ölçeğinde orta düzeyde, taşkömüründe ise alt düzeyde değerlendirilebilir. Toplam dünya linyit rezervinin yaklaşık %1,6'sı ülkemizde bulunmaktadır. Taş kömürü rezervleri ise 1,33 milyar tondur. Taşkömürü ithalatı çoğunlukla sanayi sektörünün ihtiyacının karşılanması amacıyla yapılmakta olup ithal edilen taşkömürün yaklaşık %28’i demir-çelik sanayinde tüketilmektedir.

44. TAŞ KÖMÜRÜ-LİNYİT Linyitlerimizin büyük kısmının ısıl değeri düşük olduğundan termik santrallerde kullanımı ön plana çıkmıştır. Rezervlerimizin yaklaşık %46'sı Afşin-Elbistan havzasında bulunmaktadır. Türkiye'nin toplam linyit rezervi 8,3 Milyar Ton seviyesindedir. Buna karşılık işletilebilir rezerv miktarı ise 3,9 Milyar Ton düzeyinde bulunmaktadır.

45. LİNYİT REZERVLERİMİZİNKALORİ BAZINDADAĞILIMI

47. DOĞALGAZ 2008 yılı doğal gaz ulusal tüketim miktarı 36,8 milyar m³, ithalat miktarı ise 37,3 milyar m³ olarak gerçekleşmiştir. Tüketilen doğal gazın %54 ü elektrik santrallerinde, %23 konut ve %23 sanayi sektörlerinde kullanılmıştır.

48. DOĞALGAZ Halihazırda 11.000 km.’yi bulan doğal gaz dağıtım hatları ile 63 ilimiz doğal gaz kullanmakta olup hedef 2010 yılı sonuna kadar tüm illere doğalgaz ulaştırmaktır.

49. Uluslararası doğal gaz boru hattı projeleri Azerbaycan-Türkiye (Şah Deniz); Temmuz 2007 Mısır-Türkiye; 2006’da proje imzalanmış olup çalışmalar devam etmektedir. Irak-Türkiye; Ağustos 2007 de Mutabakat zabtı imzalanmış olup, fizibilite çalışmaları devam etmektedir. Türkiye –Yunanistan; 2003 yılında imzalanmış proje devam etmektedir. Bu anlaşma ile Yunanistan’a 750 milyon metreküp doğal gaz sevkiyatı yapılacaktır. Türkiye –Yunanistan-İtalya; 2007 de imzalanmış olup 2012 de devreye alınması öngörülmektedir

50. Uluslararası doğal gaz boru hattı projeleri • Türkiye-Avusturya (Nabucco) İnşaat 2009, ilk gaz akışı 2012 Bu projeler ile doğumuzda yer alan Hazar ve Ortadoğu gibi kaynaklarda üretilecek gazın transit ülkeler ile birlikte Orta ve Batı Avrupa ülkelerine taşınması amaçlanmaktadır.