CİLT YÜZEY YAĞLARI VE ÖLÇÜM TEKNİKLERİ

1. CİLT YÜZEY YAĞLARI VE ÖLÇÜM TEKNİKLERİ Kua.Öğr.GÜLSUNA ÖZBEK

2. Cilt Yüzey Yağları Cilt yüzey yağları; üretimi ve regülasyonu incelenmeden cilt yüzey yağları ölçüm teknikleri ve deneysel parametrelerin kullanılması mümkün değildir.

3. Sebum Saçlı deri, saçı ve deriyi kaplayan tabakanın büyük bir kısmını, yağ bezlerinin salgıladığı SEBUM denilen yağlı madde oluşturur. Sebum üretimi hormonların kontrolünde olup androjenler salgıyı artırmakta östrojenler azaltmaktadır.

4. Yağ bezi dermiside içine alan bir yapıdan oluşur. Her bir bezin çevresi temel bir membran tarafından kuşatılmış epitel hücrelerden oluşmuştur. Yağ bezleri (glandulae sebacea) bir veya birkaç alveollü salkım şeklinde bezlerden yapılmış olup salgı kanalları kıl ve kıl kökü arasındaki aralığa açılmaktadır.

5. Cilt Yüzey Yağlarının Salgılanması • yağ esterleri, Sebum salgısında; • serbest yağ asitleri, • kolestrol, • çeşitli hidrokarbonlar, bulunur.

6. Cilt Yüzey Yağlarının Salgılanması Sebum cilt yüzeyine açılan porlar yoluyla pilo sebase kanalları içinden akar. Sebumun serbest bırakılması ile cilt yüzeyinde görülmesi arasındaki geçiş süresi 8 gün sürer.

7. Plewing ve Kligman’a göre hücre döngüsü süresi yaşla birlikte artar ve sonuçta cilt yüzeyine salgılanan yağ oranı gittikçe azalır. Cunliffe ve arkadaşlarına göre cilt ısısındaki yükselme cilt yüzey yağlanmasında artışa neden olmaktadır.

8. Cilt Yüzey Yağlarının Kaynağı Cilt yüzey yağı karışımının miktarı ve yapısı vücut bölgelerinin fonksiyonuna göre değişmektedir. Bu bölgesel değişikliklerin nedeni cilt yüzey yağlarının iki farklı kaynağının olmasındandır.

9. Cilt Yüzey Yağlarının Kaynağı 1. Epidermal bileşenlerin karışımından kaynaklanması 2. Sebum salgısından kaynaklanması

10. 1. Epidermal bileşenlerin karışımından kaynaklanan cilt yüzey yağları Cilt uzantıları, cilt yüzeyinde eşit olarak dağılmadığından; epidermal lipitlerin, yağlı madde lipitlerine oranı hangi vücut bölgesinden alındığına bağlı olarak değişmektedir. Epidermal lipitler olgunlaşmakta olan corneositlerden kaynaklanmaktadır. Lipitlerin miktar ve niteliği keratinositlerin olgunlaşma sürecinde değişim gösterir.

11. Epidermal yağlar; • seramidlerden, • az miktarda yağ asitlerinden, • kolestrolden, • kolesteril esterinden • trigliserollerden oluşur.

12. Epidermal yağlar cildin en dış yüzeyinde bulunan öğeler arasındaki bağlantıyı sağlar ve aynı zamanda cilt geçirgenliği oranının asıl düzenleyicisi olarak kabul edilir. Epidermal yağlar kollar ve bacaklarda bulunur.

13. 2.Sebum salgısından kaynaklanan cilt yüzey yağları Yüksek yoğunlukta yağ salgısının bulunduğu bölgelerde; alın, kafa derisi, vücudun ve boynun üst bölümleri gibi yağ miktarı yüksektir. Bu bölgelerde karışım yağ kökenlidir. Çok az miktarda epidermal bileşenler vardır.

14. Cilt Yüzey YağlarınıÖlçümleyen Parametreler Cilt yüzey yağı miktarı ölçümünde genellikle iki parametre kullanılır. 1. Normal seviye 2. Sebum salgılama oranı

15. 1. Normal Seviye İşlem yapılmamış belli bir cilt bölgesinde bulunan cilt yüzey yağını gösteren statik bir parametredir. Ölçümü oldukça uzun sürmektedir.

16. 2. Sebum Salgılama Oranı Belli bir yağ temizleme işleminden sonraki süreçte belli bir cilt bölgesinde biriken sebum miktarını ölçümleyen dinamik bir parametredir. Sebum salgılama oranı mg/cm2 dakika cinsinden gösterilir.

17. Cilt Yüzey Yağlarının Normal Değeri

18. Cilt Yüzey Yağlarında Materyal Toplama Yöntemleri Öznel, bakarak ve dokunarak yapılan değerlendirmeler, artık sayısal değerlere dökülerek niceliksel olarak yapılabilmektedir. Bu da cildin objektif ve kesin bulgulara dayanarak özelliklerinin teşhis edilmesini ve bakımının yapılmasını sağlayabilmektedir.

19. Cilt Yüzey YağlarıÖlçüm Teknikleri Çıkartma yöntemi Emme tekniği Betonit kil tekniği Sebutape metodu Saydam madde ölçümleri Lipometre Sebumetre

20. Bu konuda yapılan niceliksel ve niteliksel araştırmalar için kullanılan en eski ölçüm tekniğidir. Bu teknik yağların organik çözücüler tarafından çözülebileceği gerçeğine dayanmaktadır. 1. Çıkartma yöntemi:

21. 2. Emme Tekniği: Kullanılan en eski tekniklerden biridir. Yağ ölçümü etere batırılmış sigara kağıtları ile yapılmaktadır. Genellikle üç saatlik bir toplama zamanı kullanılmaktadır.Emici kağıtlarla cilt yüzey yağları örneği almak belli bir zaman dilimi sürecinden salgılanan yağın kg/cm2 cinsinden miktarının niceliksel olarak tespit edilmesine olanak sağlar.

22. 3. Betonit Kil Tekniği: Emici kağıtlara oranla betonit kilin daha çok yağ salgısı topladığı tespit edilmiştir. %15 betonit kil ihtiva eden jelin emiciliği kullanılarak ölçüm yapılır.

23. 4. Sebutape Metodu: Sebutape yağ emici polimerik bir banttır. Bu bant cilt yüzeyine sıkıca yapıştırılır, salgılanmış yağlar banttaki oyuklarda hapsedilir. Salgılanan hücrelerin şekilleri saydam hale gelerek belli olur. Değişik değerlendirmelerle cilt yüzeyindeki yağ oranı saptanır.

24. 5. Saydam Madde Ölçümleri: Bu değerlendirme yöntemi cilt yüzey yağlarının, saydamlığı artan plastik bantlar ya da nemlenince saydamlaşan camlarla ölçülmesi metoduna dayanmaktadır.

25. 6. Lipometre Loreal firması tarafından tasarlanan bu cihaz; bir ölçüm ve bir uygulama cihazından oluşmaktadır. Ölçüm cihazında diyottan gelen ışık, örnek toplama plakasından geçirildikten sonra fototransistör ile iki kez ölçülür. Uygulama cihazı ise safir plakasının çerçevesi ve dinamometreden oluşur. Plakanın cilt yüzeyine eşit bir basınçla uygulanması amacı ile dinamometre kullanılır.

26. 7. Sebumetre Bu cihazın ölçüm prensibi yağ ile temasından sonra kartuştaki pürüzlü yüzeyin şeffaflığındaki artışa dayanmaktadır. Yağ örneğinin alınması için keçeleşmiş plastik film kullanılmaktadır. Örnekleme cihazı plastik film bulunan bir kartuştan oluşmaktadır. Plastik film en az 300 ölçüm için yeterlidir. Cihazın içinde bulunan bir yağ plastik filmin deri yüzeyine sabit basınç uygulamasında kullanılır.

27. Sebumetre hatasız ölçme, kolay elde edilebilir olma, kullanışlı olma ve yeniden üretilebilir olma özelliklerinden dolayı bugün birçok araştırmada kullanılmaktadır. Sebumetre cilt yüzey yağlarının ölçümlerinin yanında kornea tabakası sulanması, deri yüzeyi su kaybı, deri pütürleri, deri pH’si ve deri ısısı gibi faktörleri de ölçmektedir.

28. 19 günlük zengin sülfür içeren banyo terapisindeki deri yüzeyi yağları • Üre içeren yağ-su emülsiyonuyla tedavi edilen ön kolda ölçülen cilt yüzey yağları. • Tedavi edilmeyen ön koldaki CYY. • Üre içeren yağ-su emülsiyonuyla tedavi edilen bacağın alt kısmında ölçülen CYY. • Tedavi uygulanmayan bacaktaki CYY

29. CİLT YÜZEY YAĞLARI VE ÖLÇÜM TEKNİKLERİ Kua.Öğr.GÜLSUNA ÖZBEK