371 likes | 874 Views
KECEDERAAN TERBAKAR & MELECUR. TERBAKAR & MELECUR DEFINISI: Terbakar – Kerosakan tisu oleh haba kering, geseran, elektrik, radiasi & asid menghakis Melecur – Kerosakan tisu oleh haba basah INSIDEN Melecur – kanak-kanak 3 tahun Kecederaan oleh api, wap radiator, asid – dewasa.
E N D
TERBAKAR & MELECUR • DEFINISI: • Terbakar – Kerosakan tisu oleh haba kering, geseran, elektrik, radiasi & asid menghakis • Melecur – Kerosakan tisu oleh haba basah • INSIDEN • Melecur – kanak-kanak 3 tahun • Kecederaan oleh api, wap radiator, asid – dewasa
2. KLASIFIKASI & CIRI KLINIKAL 2. 1. Darjah Pertama * Melibatkan epidermis * Pintasan kesan kepanasan api / mata hari * Permukaan kulit kering * Tiada lepuh * Kulit kemerahan & sakit * Mengelupas lapisan luar epidermis * Sembuh 2-5 hari. Tiada kesan parut
2.2 Darjah Kedua * Cecair panas / benda keras panas * Baju terbakar * Kontek terus dgn api & bahan kimia * Melibatkan lapisan epidermis & dermis * Kerosakan boleh melibatkan tisu lelemak * Kulit lembap & berlepuh * Kulit keputihan > merah ceri * Kesakitan kuat * Kecederaan minor - <10% BSA (kanak) < 15% BSA (dewasa)
Ciri klinikal Darjah kedua • Kecederaan moderate – 15%-30% BSA (dewasa). 10%-20% BSA (kanak) • Kecederaan moderate – melibat muka, tangan, kaki & kawasan genital. • Tempuh penyembuhan 10-21 hari (minor
2.3. Darjah Ketiga (Full Thickness Burn) * Melibatkan semua lapisan dermal, subkutaneous * Akibat cecair / bahan pepejal panas, api, kimia elektrik * Kulit kering, leathery, pembuluh darah –hangus kehitaman (charred) * Kesakitan sedikit / tiada * >10% BSA - muka, tangan, kaki, kawasan genital, kebakaran oleh kimia & elektrik - kritikal * Kecederaan libat kawasan besar – skin grafting & \ tempuh masa sembuh berbulan – tahun
4. PATOLOGI • Kerosakan permukaan tisu & pembuluh darah bawah kulit > kehilangan cecair & plasma > RENJATAN • Pembuluh darah dlm dermis dilat & porous > pengaliran plasma • Permukaan kulit rosak > Pengeluaran plasma • Protin membeku & enzim kepecahan • Cecair berkumpul @ permukaan kulit > blister • Darah merah rosak & mati > anaemia • Platelet rosak > masalah pembekuan • Kemerosotan otot <> kehilangan cecair
Peredaran darah menurun > anoksia tisu & kerosakan (nekrosis). • Kerosakan tisu ginjal > fungsi ginjal > air kencing • 5. MENILAI KECEDERAAN TERBAKAR • Wallace Rule of Nine untuk menilai: • - % kawasan permukaan badan terbakar. • - Penggantian cecair • - Pengeluaran air kencing • Kawasan permukaan badan dibahagi mengikut kawasan. Setiap bahagian mewakili 9% BSA iaitu:
KAWASANPERATUSAN • Kepala & Leher 9% • Trunkus depan + Abdomen 9% x 2 • Trunkus belakang + Pinggul 9% x2 • Anggota Atas 9% x 2 • Kawasan Genital 1% • Anggota bawah 18% x 2
6. PEMERIKSAAN MAKMAL Darah untuk: • * FBC • * GLUKOS CREATINE (PROTIN) * ABG * BUSE * BUN * CARBOXYHEMOGLOBIN
URINALYSIS * URINE FEME RADIOLOGI * CXR * FIBEROPTIC BRONCHOSCOPY (TRAKEA & BRONCHI)
7. CIRI MENILAI KETERUKAN • 7.1. Darjah terbakar (Kedalaman) • 7.2. Peratusan kawasan badan terbakar • 7.3. Lokasi @ badan terbakar • 7.4. Komplikasi • 7.5. Umur mangsa
CIRI MENENTU KRITIKALITI: • Terbakar dgn komplikasi trek respiratori & kecederaan lain (#) • Peratusan kawasan terbakar • Terbakar darjah ke 3 melibatkan muka, tangan, kaki & groin • Terbakar darjah ke 3 >10% BSA (dewasa ) • Terbakar darjah ke 3 > 2-3% BSA (kanak) • Terbakar darjah ke 2 >30% BSA (dewasa) • Terbakar darjah ke 3 > 20% BSA (kanak)
3. LOKASI / KAWASAN KECEDERAAN: * Keterukan kecederaan – kawasan terlibat * Kawasan muka / leher > mencedera mata & komplikasi @ sistem pernafasan * Kawasan tangan, kaki & genitalia – kritikal * Kecederaan badan atas > serius berbanding badan bawah. 4. KEDALAMAN KECEDERAAN DITENTU: * Jenis agen: suhu & konsentrasi * Jangka masa kontek * Ketahanan tisu: vaskulariti & ketebalan
5. UMUR MANGSA: • * Kanak 5 tahun & orang tua>60 tahun mengalami • kecederaan teruk / dalam ( daya tahan & kulit nipis) • * Kecederaan >20% BSA (orang tua) > maut • 8. MASALAH KECEDERAAN TERBAKAR: • Masalah saluran pernafasan (dispnea) • Kecederaan muskuloskeletal • Kehilangan cecair badan • Kesakitan & kegelisahan • Bengkak & Infeksi
9. KOMPLIKASI 9.1. Renjatan * Neurogenik (kesakitan) * Oligaemik (kehilangan cecair & plasma) * Toksaemik (kimia dari lokasi kecederaan mengalir ke dalam sirkulasi > kerosakan ginjal & sel limpa. 9.2. Kerosakan ginjal (nephritis) – air kencing (albumin & kas) 9.3. Nekrosis limpa > maut 9.4. Infeksi (Tetanus, gas gangrene, sepsisemia) 9.5. Anaemia – sepsis menekan fungsi sum tulang 9.6. Kontraktur anggota <> pengecutan parut tisu 9.7. Parut keloid 9.8. Fraktur
10. PENGURUSAN KECEMASAN • Baju terbakar – simbah dgn air. Jika melekat kuat jgn buka • * Tentu saluran pernafasan terbuka • * Jangan guna ointmen, losyen, spray grease • Jangan pecah lepuh • Jangan guna kompres penyejuk atas kawasan kecederaan besar (hipothermia & • konstrik pembuluh darah) • * Oksigen – jika suffokasi oleh asap • * Pendarahan – tekanan terus
* Fraktur – larang gerak * Tanggal pakaian & perhiasan menjerut * Tutup kawasan terbakar dgn kain steril * Rawat renjatan * Tinggikan anggota kaki & tangan terbakar * Periksa tanda vital (TPR & BP) * Analgesia – Pethidine / Morfin * IM ATT O.5 ml
11.2: RAWATAN & PENGURUSAN @ HOSPITAL * Rawatan keadaan am * Kawal renjatan iaitu: 1. Rehat 2. Analgesia- IV Morfin + antiemetic, entonox 3. BMX 4. Cecair intravena – Parkland Formula. kekal sirkulasi & BP ( Darah, Plasma, Dextran / Ringer’s lactate) 5.Tanda vital (BP ½ jam) 6. Pembacaan hematocrit 7. Indwelling catheter 48 jam.
* Monitor pengeluaran urin 8. Oksigen @ 8L/min (memulih anoxia tisu & pengumpulan CO2) 9. Kecederaan saluran pernafasan (edema larink- parau suara & stridor) - Udara lembap / Oksigen - ETT / Cricothyroitomy - Nebulizer ( Salbutamol) - Escharotomy – kecederaan dada teruk TQ 4 LISTENING 20/2/2009
10. Penambahan kalorie * Protin yang tinggi (oral/ NG tiub) * 1 litre Complan (2000 kalori) - drip 11. Rawatan setempat: * Penyucian 1% cetrimide/NaCL (analgesia). Kes teruk – dlm OT (gas anaestetic) * Debridement –tisu rosak & nekrosis. Irigate dgn “warm sterile saline” * Dry slough – excise * Kawal edema – pembebatan tekanan
* Sistemic antibiotik berkuasa luas * G.V. paint 1:100 & Acriflavin 1:1000 (kes ringan) * Absorbent dressing – Jelonet / Vaseline gauze * Antigas gangrene srum & ATT * Kawal kontreaktur – Splint anggota * Saline bath * Skin grafting / Escharatomy * Penjagaan kejururawatan
PARKLAND FORMULA 4 ML X BW (KG) X % BSA UNTUK 24 JAM CONTOH PENGIRAAN: 4 ml X 70 (Kg) X 27% (BSA) = 7560 ML (7.56 L) X 24 HRS PEMBERIAN/AGIHAN CECAIR: ½ DPD AMAUN (3780 ml) X 8 JAM PERTAMA BAKI ½ AMAUN X 16 JAM KEMUDIAN CECAIR DIGUNA RINGER’S LACTATE / HARTMAN