Apnea hjá fyrirburum

Apnea hjá fyrirburum Hrafnhildur Stefánsdóttir 22E

Skilgreining • Engin öndun í 20 sekúndur eða lengur EÐA • Engin öndun (sama hversu lengi) ásamt hægum hjartslætti og/eða bláma Lotubundin öndun (periodic breathing) er ekki það sama

Tíðni • < 28 vikur ~100% • 30-31 vikur 50% • 32-33 vikur 14% • 34-35 vikur 7%

Orsakir • Oftast ideopathic apnea of prematurity • vanþroski, engin undirliggjandi orsök • Flokkun • Miðlæg (central) ca 40% • Teppu (obstructive) ca 10% • Blönduð (mixed) ca 50%

Miðlæg öndunarstjórnun minna næmi fyrir CO2 bifasísk viðbrögð við hypoxiu aktívur Hering-Breuer togviðtakareflex (hægist á öndun ef lungnarúmmál eykst) Efri öndunarvegur obligate nose breathers lélegur vöðvatónus í koki öflugur larynx reflex Öndunarvöðvar og brjóstveggur Þættir í meingerð

Aðrar orsakir I • Sýkingar • Hjarta og æða • hjartabilun, lungnabjúgur, cyanotic meðfæddir hjartasjd, • Lungna • meconium aspiration,skortur á surfactant • Meltingarfæra • GERD, NEC • Blóð • anemia

Aðrar orsakir II • Tauga • hækkaður ICP, flog, intracranial eða intraventricular blæðing, perinatal asphyxia • Efnaskipta • acidosa, hypoglycemia, hypoCa, hypoNa • Hitastjórnun • hypo/hyperthermia • Lyf • prenatal, postnatal

Klínískur gangur • Kemur oftast í ljós á 1.-2. degi • seinna ef barnið er á CPAP • Ef byrjar eftir fyrstu vikuna eða kemur aftur eftir 1-2 vikur án apneukasta oft eitthvað alvarlegt undirliggjandi • Lagast oftast innan 37 vikna (post-menstrual) ef barnið fæddist eftir 28 vikur en er annars oft fram yfir settan fæðingardag

Uppvinnsla • Meta hvort einhverjir undirliggjandi þættir séu til staðar (sjá orsakir) • rannsóknir fara svo eftir því • td blóðprufur, ræktanir, rtg pulm, ct höfuð

Meðferð I • Almennt • stöðugt hitastig (hitakassi) • stelling á barninu (ekki beyging á hálsi) • passa að nefholið sé ekki teppt (nota nefsog ekki of mikið og nasogastric slöngur ekki of lengi) • fylgjast með súrefnismettun • á að vera 88-95% og gefa súrefni ef þarf

Meðferð II • Lyfjameðferð: Methylxanthine • hugsanleg verkun: aukið næmi fyrir CO2, aukinn þindarsamdrátt, betri vöðvatónus í koki, styttri REM svefn • caffeine citrate mest notað • langur t1/2  þarf bara að gefa einu sinni á dag • minni aukaverkanir • notað þar til postmentrual aldur er 34-36 vikur og engin apnea hefur verið í a.m.k. 5 daga

Meðferð III • NCPAP • verkun: heldur koki opni, breytir H-B reflex, bætir V/Q

Apnea hjá fyrirburum